Nhìn lại kết quả kinh tế 5 tháng đầu năm có thể thấy việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,7% cả năm là không dễ dàng. Thứ nhất, kinh tế quý I chỉ đạt mức tăng trưởng 5,1% nên để đạt được mức tăng trưởng 6,7% cho cả năm, đòi hỏi các quý còn lại phải tăng trưởng trung bình trên 7%.
Đây là mức tăng trưởng rất cao trong bối cảnh nền kinh tế đang trong quá trình tái cơ cấu, hiệu quả đầu tư và năng suất lao động chưa thể tăng nhanh, nợ công sắp chạm trần đòi hỏi phải cắt giảm chi tiêu trong đó có chi đầu tư xây dựng cơ bản, nợ xấu đang cản trở việc hạ lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại...
Thứ hai, mặc dù tình hình sản xuất công nghiệp tháng 4 và tháng 5 đã được cải thiện so với quý I, nhưng tính chung trong 5 tháng đầu năm chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) chỉ tăng 5,7% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn nhiều so với mức tăng 7,6% của cùng kỳ năm 2016 và với mức phấn đấu đề ra cho năm 2017 là 8,5%.
Trong khi đó, sản xuất nông nghiệp bao gồm cả nông, lâm, thuỷ sản phục hồi chậm, đặc biệt ngành chăn nuôi đang tiếp tục đối mặt với cạnh tranh, giá giảm và thiếu thị trường tiêu thụ.
Thứ ba, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mặc dù được kỳ vọng là một trong những động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhưng số liệu thống kê cho thấy động lực này ở thời điểm hiện tại vẫn còn yếu ớt. Trong 5 tháng đầu năm tổng vốn FDI đăng ký (cả dự án mới và tăng vốn) đạt 12,1 tỷ USD tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước.
Nếu so với mức tăng 240% của cùng kỳ năm 2016 so 2015 thì tốc độ tăng vốn FDI đăng ký của 5 tháng đầu năm nay là rất thấp. Đặc biệt, tổng vốn FDI thực hiện trong 5 tháng đầu năm đạt 6,15 tỷ USD, chỉ tăng 6%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 17,2% của cùng kỳ năm 2016. Khoảng cách giữa tổng vốn FDI đăng ký và vốn FDI thực hiện (tính luỹ kế) đang tiếp tục doãng ra, cho thấy tỷ lệ giải ngân FDI thấp, cản trở đóng góp của khu vực FDI đối với tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Thứ tư, do nhiều nguyên nhân, tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước chậm. Theo số liệu của Bộ Tài chính, ước giải ngân đến hết tháng 5/2017 mới đạt khoảng 76,2 ngìn tỷ đồng bằng 21,4% kế hoạch vốn ngân sách được Quốc hội thông qua.
Với những lo ngại về trách nhiệm cá nhân của chủ đầu tư, những khó khăn trong giải phóng mặt bằng và sự rườm rà, phức tạp trong quy trình và thủ tục giải ngân như hiện nay, nếu không có sự chỉ đạo quyết liệt từ phía Chính phủ, việc đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn ngân sách nhà nước là không dễ dàng.
Trong bối cảnh nói trên, cần xem mục tiêu tăng trưởng 6,7% trong năm 2017 là mục tiêu phấn đấu nhằm chống nguy cơ tụt hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa Việt Nam với các nước trong khu vực, đồng thời tạo nguồn lực để đảm bảo cân đối vĩ mô và đầu tư phát triển. Việc đạt được chỉ tiêu tăng trưởng 6,7% năm 2017 cũng góp phần quan trọng để thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng kinh tế đã được đề ra cho cả giai đoạn 5 năm 2016 – 2020.
Bên cạnh những khó khăn kể trên, có không ít yếu tố thuận lợi và dư địa cần khai thác để nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế. Trước hết, kinh tế thế giới được dự báo là tiếp tục phục hồi trong năm 2017 cùng với việc chủ động hội nhập quốc tế của nước ta, nhất là việc tăng cường quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam với các cường quốc kinh tế sau kết quả các chuyến thăm mới đây của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc.
Các cam kết về đẩy mạnh quan hệ thương mại đầu tư và hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa nước ta với Hoa Kỳ, Nhật Bản – những nền kinh tế hàng đầu thế giới - nếu được triển khai sớm sẽ là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới.
Nhìn lại 5 tháng đầu năm, có thể thấy xuất khẩu đóng vai trò hết sức quan trọng đối với tăng trưởng kinh tế. Tổng kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm ước đạt 79,3 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng xuất khẩu của cùng kỳ 2016 (6,3%). Xét về lĩnh vực kinh tế, ngoài khả năng gia tăng các ngành sản xuất xuất khẩu, nhất là ngành công nghiệp chế tạo, dư địa tăng trưởng có thể nhìn thấy ở ngành du lịch, khai khoáng và phát triển kết cấu hạ tầng.
Đối với ngành du lịch, riêng trong tháng 5 đã có 1 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam và tính chung trong 5 tháng đầu năm cả nước đã đón tiếp 5,3 triệu lượt khách quốc tế, tăng tới 30,8% so cùng kỳ năm trước.
Điều này cho thấy Việt Nam đang được đánh giá là điểm đến an toàn và một số chính sách, giải pháp thúc đẩy phát triển du lịch đã đi vào cuộc sống, trong đó có chính sách bỏ thị thực nhập cảnh đối với công dân đến từ một số nước phát triển và việc mở thêm các đường bay trực tiếp đến các địa bàn tiềm năng, cùng với việc cải thiện chất lượng kết cấu hạ tầng du lịch và chất lượng dịch vụ ở trong nước.
Từ bài học thực tiễn này cần tiếp tục tạo ra những động lực mới cho ngành du lịch, sớm đưa du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn như Nghị quyết của Bộ Chính trị đã đề ra.
Ngành công nghiệp khai khoáng là lĩnh vực kéo tụt tốc độ tăng trưởng trong những tháng đầu năm do sản lượng khai thác giảm mạnh. Tuỳ thuộc vào xu hướng phục hồi giá dầu trên thị trường thế giới, cần điều chỉnh sản lượng khai thác hợp lý để vừa tiếp sức cho tăng trưởng, vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế. Đối với lĩnh vực kết cấu hạ tầng, nhất là điện, giao thông vận tải, khoảng cách giữa nhu cầu đầu tư phát triển và thực tế triển khai còn rất lớn.
Sau khi Chính phủ ban hành giá điện mặt trời, nhiều nhà đầu tư trong nước và nước ngoài đang chờ Giấy chứng nhận đầu tư vào lĩnh vực này. Lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông vận tải vẫn còn vắng bóng các nhà đầu tư tư nhân nước ngoài tham gia vào các dự án theo hình thức đối tác công tư (PPP) do chính sách còn thiếu cụ thể, hấp dẫn, nhất là tỷ suất lợi nhuận trên vốn đối với nhà đầu tư, các quy định về đảm bảo đầu tư và giải phóng mặt bằng chưa phù hợp với thông lệ quốc tế. Khắc phục các điểm nghẽn này, nguồn vốn vào lĩnh vực kết cấu hạ tầng sẽ được khơi thông.
Ngoài việc phấn đấu đạt chỉ tiêu tăng trưởng 6,7% năm 2017,một nhiệm vụ khác không kém phần quan trọng là tạo tiền đề cho tăng trưởng nhanh và bền vững trong 3 năm tới nhằm hoàn thành các nhiệm vụ và mục tiều của kế hoạch 5 năm 2016 - 2020. Đã có khá nhiều ý kiến xung quanh vấn đề này. Ở đây xin nhấn mạnh một số giải pháp trung hạn sau đây:
Thứ nhất, cần khẩn trương đưa các Nghị quyết của Hội nghị Trung ương 5 vào cuộc sống, nhất là Nghị quyết về hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, Nghị quyết về tiếp tục cơ cấu lại, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân.
Đây là các Nghị quyết hết sức quan trọng đối với nền kinh tế đất nước, vừa là nền tảng vừa là động lực để phát triển nhanh và bền vững. Kinh nghiệm trước đây cho thấy, việc đưa Nghị quyết vào cuộc sống thường chậm trễ, có nơi có lúc thiểu triệt để. Để khắc phục tình trạng này, Chính phủ cần sớm ban hành chương trình hành động nhằm thể chế hoá các Nghị quyết và tập trung chỉ đạo các ngành, các cấp thực hiện nghiêm chỉnh các nhiệm vụ theo lộ trình cụ thể.
Thứ hai, quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh và sức hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam, đi đôi với việc hỗ trợ doanh nghiệp theo Nghị quyết 19 và Nghị quyết 35 của Chính phủ.
Trên cơ sở đó, tăng cương công tác quảng bá hình ảnh đất nước và môi trường đầu tư Việt Nam với bạn bè quốc tế. Năm 2017 là năm kỷ niệm 30 năm ban hành Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Đây là cơ hội quý giá để tiến hành tổng kết 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài, rút ra bài học kinh nghiệm và định hướng thu hút FDI phục vụ phát triển kinh tế - xã hội cho thời kỳ mới.
Nhân sự kiện này, nhiều ý kiến cho rằng Việt Nam nên tổ chức một Diễn đàn đầu tư quốc tế quy mô lớn với sự tham dự của các chính khách và các tập đoàn xuyên quốc gia từ các nước và khu vực trên thế giới. Diễn đàn này sẽ là dịp để quảng bá môi trường đầu tư, kêu gọi đầu tư vào các dự án trọng điểm, mang tính chiến lược và phát đi những thông điệp mạnh mẽ về một đất nước Việt Nam đang trên đà đổi mới, phát triển, kiên trì với hội nhập quốc tế và là điểm đến đầy triển vọng, hấp dẫn đối với các nhà đầu tư.
Thứ ba, cùng với việc hoàn thiện luật pháp, chính sách cần tạo được sự đột phá trong thực thi pháp luật, nhất là trong lĩnh vực đất đai, chi tiêu công, giải quyết nợ xấu, bảo vệ mội trường, chuyển giao công nghệ... Đẩy nhanh tiến trình giải quyết dứt điểm các đại án kinh tế, các đại dự án thua lỗ, thoái vốn và cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước.
Thứ tư, khẩn trương rà soát tiến độ triển khai các dự án đầu tư, cả đầu tư công, hợp tác công tư và dự án FDI để thúc đẩy tiến độ giải ngân. Đặc biệt, đối với các dự án FDI, chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn thực hiện hiện đang quá lớn, cần được rà soát để loại bỏ các dự án không khả thi, dành đất đai và tài nguyên khác cho các dự án mới; yêu cầu các nhà đầu tư đảm bảo tiến độ triển khai dự án theo lộ trình đã cam kết.
Cuối cùng, để nâng cao tốc độ và chất lượng tăng trưởng, không thể không nói tới năng suất lao động. Trong khi chờ đợi các yếu tố dài hạn tác động đến năng suất lao động như tái cấu trúc nền kinh tế, cải cách giáo dục đào tạo... điều cần quan tâm trước mắt là khắc phục tình trạng yếu kém của đội ngũ lãnh đạo, quản lý trong khu vực kinh tế nhà nước, chọn và bổ nhiệm đúng người đứng đầu tổ chức, doanh nghiệp.
Họ chính là những người có thể cải thiện, nâng cao ngay năng suất lao động trong tổ chức, doanh nghiệp của mình thông qua khả năng quản trị, điều hành mà không phải chờ đợi kết quả của các yếu tố dài hạn.
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
