Việt Nam 2030 và tầm nhìn 2045: Phải trở thành quốc gia phát triển!
TS. Cao Viết Sinh -
25/01/2020 10:27 (GMT+7)
(VNF) - Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, từ thời đại dựng nước và giữ nước đến quá trình phát triển đất nước hôm nay, dân tộc ta luôn có khát vọng vươn lên "sánh vai với cường quốc năm châu", xây dựng một Việt Nam "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". Kể từ khi tiến hành đổi mới vào năm 1986, Việt Nam từ một nước nghèo, kém phát triển đã vươn lên thành một nước đang phát triển, có thu nhập trung bình thấp với một nền kinh tế thị trường năng động từng bước hiện đại, hội nhập quốc t
Tầm nhìn Việt nam đến 2045 là trở thành quốc gia phát triển, thuộc nhóm các nước có thu nhập cao, trở thành thành viên của tổ chức OECD.
Trong bối cảnh hiện nay, thế và lực của nước ta đã lớn mạnh hơn nhiều cả về qui mô và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Kinh tế vĩ mô ổn định, niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và xã hội tăng lên, chất lượng tăng trưởng kinh tế từng bước cải thiện. Chính trị, xã hội ổn định, tầng lớp trung lưu tăng nhanh, cơ hội dân số vàng…
Trên thế giới, nhân loại đang bước sang một thời đại phát triển mới, đó là Thời đại số, được mở ra bằng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, mà cốt lõi là quá trình quá trình chuyển đổi số. Đây chính là cơ hội phát triển chưa từng có trong lịch sử, cho phép nước ta bắt kịp, đi cùng và vượt lên cùng các nước phát triển. Khát vọng vì một Việt Nam thịnh vượng, hùng cường và ý chí tự lực tự cường là sức mạnh nội sinh cho đất nước phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Khát vọng Việt Nam 2030 là nhanh chóng đạt được thịnh vượng, sáng tạo, công bằng và dân chủ với các đặc trưng cơ bản: (1) Đạt được một xã hội thịnh vượng, có thu nhập thuộc nhóm trên của các nước thu nhập trung bình cao của thế giới. Nền kinh thị trường do khu vực tư nhân dẫn dắt, có năng lực cạnh tranh cao, phát triển năng động, nhanh, bền vững, làm chủ công nghệ và hội nhập nhập sâu rộng với kinh tế thế giới, nền kinh tế dựa trên cơ sở khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. (2) Một nhà nước pháp quyền, có cơ chế quản trị hiện đại, cạnh tranh, hiệu lực, hiệu quả, minh bạch và bảo đảm trách nhiệm giải trình; tập trung nhiều hơn quản trị phát triển và quản lý xã hội. (3) Một xã hội văn minh, hiện đại, trong đó người dân được phát huy sức sáng tạo, khơi dậy được ý chí, khát vọng phát triển, sức mạnh toàn dân tộc, có xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, trật tự kỷ cương, an toàn, không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. (4) Một môi trường bền vững sẽ bảo vệ chất lượng không khí, đất và nguồn nước, tạo khả năng thích ứng và chống chịu giảm thiểu những rủi ro nghiêm trọng do biến đổi khí hậu; hướng tới phát triển chủ yếu nguồn năng lượng đa dạng, sạch và an toàn.
Tầm nhìn Việt nam đến 2045 là trở thành quốc gia phát triển, thuộc nhóm các nước có thu nhập cao, trở thành thành viên của tổ chức OECD.
Từ tầm nhìn cho thấy, đến năm 2030, GDP bình quân đầu người của nước ta kỳ vọng sẽ đạt khoảng 8000 USD (nếu tính theo sức mua tương đương khoảng 15000 USD, PPP), và đến năm 2045 đạt khoảng 20.000 USD, tiến tới một xã hội thịnh vượng, trong đó tầng lớp trung lưu tăng nhanh, chiếm trên 60% dân số. Khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh cả về số lượng, chất lượng, hiệu quả, bền vững, thực sự trở thành một động lực quan trọng trong phát triển kinh tế; đến năm 2030 có khoảng 2 triệu doanh nghiệp tư nhân với sự đóng góp của khu vực này vào GDP đạt 65%. Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng quan trọng để tăng năng suất, nhiều mô hình kinh doanh mới xuất hiện, kinh tế số phát triển mạnh mẽ, chiếm 30% GDP. Chất lượng môi trường kinh doanh, bảo đảm cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng, minh bạch của Việt Nam được cải thiện mạnh mẽ, các rào cản hạn chế quyền tự do kinh doanh bị bãi bỏ; đến năm 2030 được xếp vào nhóm 30 quốc gia hàng đầu về môi trường kinh doanh trên thế giới.
Để biến các mục tiêu nói trên thành hiện thực, đòi hỏi phải có một Nhà nước pháp quyền, kiến tạo phát triển, liêm chính và hành động thực sự. Ở đó mối quan hệ giữa Nhà nước và thị trường được phân định rõ ràng, năng lực tổ chức thực hiện hệ thống pháp luật, thể chế và các chính sách phát triển kinh tế xã hội ở tầm cao hơn. Trình độ chuyển đổi số quốc gia ở mức cao, chính phủ điện tử, chính phủ số vận hành tốt, kết nối liên thông các dữ liệu lớn phục vụ kịp thời sản xuất kinh doanh và đời sống người dân; đến năm 2030 nước ta thuộc nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới và xếp thứ 3 trong khu vực ASEAN về chính phủ điện tử, kinh tế số; có một nền hành chính kiến tạo phát triển dựa trên chế độ chức nghiệp thực tài, phục vụ người dân và doanh nghiệp; nền hành chính nhà nước trong sạch, vững mạnh, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu lực hiệu quả và trách nhiệm giải trình, có đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệ, có năng lực sáng tạo, có phẩm chất đạo đức tốt trên cơ sở tuyển dụng, đề bạt cạnh tranh.
Năm 2030 hình hài một xã hội văn minh, hiện đại sẽ rõ nét hơn với 90% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, 40% đơn vị cấp huyện hoàn thành xây dựng nông thôn mới; trên 50% dân số sống trong đô thị, nhiều chuỗi đô thị xanh, thông minh, có bản sắc dẫn dắt các hoạt động đổi mới sáng tạo tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc, phía Nam và miền Trung, nhất là các khu đô thị thông minh ở thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Mạng 5G được phủ sóng toàn quốc, mọi người dân được truy cập Internet băng thông rộng với chi phí thấp. Tuổi thọ bình quân đạt trên 75 tuổi, trong đó thời gian sống khỏe đạt 68 tuổi. Công khai minh bạch thông tin và bảo đảm quyền được thông tin và cơ hội tiếp cận thông tin của nhân dân được nâng lên. Người dân, doanh nghiệp được khuyến khích phát huy sức sáng tạo trong đời sống kinh tế xã hội; khát vọng cống hiếu vì đất nước trở thành phương châm sống và làm việc của mỗi người lao động; vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội được phát huy cao độ trong việc xây dựng môi trường văn hóa, con người tử tế, giàu lòng nhân ái, khoan dung, chân thành, tín nghĩa, trọng đạo lý, đức tính cần cù, tiết kiệm; có một xã hội trật tự kỷ cương, an toàn; có môi trường thân thiện với người cao tuổi, đến năm 2030, 100% người cao tuổi được quản lý sức khỏe, chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cở sở chăm sóc tập trung.
Xây dựng được một môi trường sống bền vững; chất lượng không khí, nước không ngừng được cải thiện, nhất là các đô thị lớn, các khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp và khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu của người dân tăng lên. Đến năm 2030, 100% cơ sở sản xuất kinh doanh đạt quy chuẩn về môi trường; người dân chủ yếu sử dụng nước, năng lượng sạch và an toàn; nước ta sẽ đạt được hầu hết các mục tiêu phát triển bền vững (SDG 2030) về tài nguyên,môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
“Bây giờ hoặc không bao giờ”, nước ta đang đứng trước bước ngoặt của cải cách và phát triển, có cơ hội để tiếp tục phát huy thành quả trước đây và tiến lên nấc thang phát triển cao hơn. Thời cơ, thuận lợi rất to lớn, song thách thức và khó khăn trong nước cũng như bên ngoài không hề nhỏ, thậm chí còn lớn hơn cả thuận lợi. Để đạt được sự hùng cường và thịnh vượng đất nước, không có con đường nào khác là tiếp tục công cuộc đổi mới, thực hiện quyết liệt các đột phá phát triển ở tầm cao hơn, đồng bộ hơn, sâu rộng hơn và thực chất hơn; ngược lại, tăng trưởng kinh tế sẽ chững lại, năng suất, sức cạnh tranh của nền kinh tế kém đi, nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình càng cao, tụt hậu kinh tế so với các nước càng xa hơn, mục tiêu trở thành nước công nghiệp càng khó khăn hơn. Vì vậy hơn bao giờ hết, phải phát huy cao độ ý chí, bản lĩnh và năng lực của người Việt Nam, dám vượt qua chính mình, chấp nhận thức thách và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để biến khát vọng thành hiện thực.
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương
(CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng,
nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn
và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh
thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu
cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng
thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao
đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.