Theo truyền thông Mỹ, sau ngày 7/9, chính phủ của Tổng thống Trump sẽ “giáng đòn sấm sét” lên Trung Quốc bằng cách áp mức thuế mới lên 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Sẽ có 6.031 sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc trong danh sách mục tiêu. Lúc đó, cuộc chiến thương mại không còn là một cuộc khủng hoảng ngắn hạn nữa.
The New York Times đã có bài nhận định về những tác động của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung đến Việt Nam trong bối cảnh cuộc chiến leo thang. VietnamFinance trân trọng giới thiệu tới độc giả.
Khi những con voi đấu nhau, những con kiến sẽ bỏ mạng, câu tục ngữ của người Khmer diễn tả chính xác tính chất của cuộc chiến thương mại leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc.
Hai cường quốc thế giới đang tham chiến trong cuộc chiến thuế quan, và phần còn lại của Thế giới – đặc biệt là châu Á dường như có nguy cơ bị ảnh hưởng nặng nề.
Vào tháng thứ ba kể từ khi cuộc chiến thương mại nổ ra, Mỹ tiếp tục áp thuế lên khoảng 200 tỷ USD hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc, tăng gấp 4 lần so với con số 50 tỷ USD ban đầu.
Có một sự thật hiển nhiên rằng: Trong nền kinh tế toàn cầu hóa, không có bất cứ thứ gì tồn tại độc lập. Chiến tranh thương mại, trong đó chủ yếu tập trung vào thuế quan sẽ khiến các quốc gia khác bị thiệt hại.
Trong nỗ lực trừng phạt Trung Quốc vì thực hành thương mại không công bằng và giảm thâm hụt thương mại 375 tỷ USD, chính quyền Tổng thống Trump đã gây ra tổn hại cho một số đồng minh của Mỹ ở châu Á – biến họ, trở thành những con kiến dưới bàn chân khổng lồ của con voi, loay hoay tìm đường thoát thân.
Hãy xem xét tình trạng khó khăn của Việt Nam. Trung Quốc và Mỹ, mỗi nước đều có lịch sử chiến tranh với Việt Nam. Hiện tại, hai quốc gia này là đối tác thương mại quan trọng nhất của Việt Nam. Mỹ và Trung Quốc đang chiếm khoảng 35% tỷ trọng xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2017.
Chiến tranh thương mại nổ ra dẫn đến việc đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc mất giá nhanh chóng, kéo theo đồng tiền Việt Nam bị trượt giá nhẹ và thị trường chứng khoán chao đảo.
Tin đồn lan truyền về một dòng chảy hàng tiêu dùng Trung Quốc giá rẻ và mối đe dọa của chủ nghĩa bảo hộ Mỹ lan rộng ảnh hưởng không nhỏ đến những ngành hàng xuất khẩu trọng yếu của Việt Nam.
Có một mối liên hệ mật thiết đáng lưu ý: Gần 5 tỷ USD xuất khẩu của Việt Nam là một phần trong chuỗi cung ứng giá trị gia tăng của Trung Quốc.
Do tính chất nghiêm trọng của cuộc chiến thương mại, nhiều công ty nước ngoài có cổ phần tại Trung Quốc đã bắt đầu chuyển dịch nhà máy đặt tại Trung Quốc sang các quốc gia Đông Nam Á.
Dấu hiệu cho xu hướng này là vào tháng 7 vừa qua, có một nhóm du khách xuất hiện trên bờ biển phía Bắc Việt Nam gần vịnh Hạ Long. Những người đàn ông mặc sơ mi trắng, cà vạt đen không phải là khách du lịch. Họ đại diện cho 72 doanh nghiệp Nhật Bản, thuộc các ngành công nghiệp khác nhau từ dệt may đến điện tử, đến Việt Nam để tìm kiếm nơi trú ẩn kinh tế.
Các doanh nhân Nhật Bản có thể sẽ là một trong những nạn nhân đầu tiên của cuộc chiến thương mại này. Sự dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc cũng không phải là một hiện tượng mới. Trong vài năm trở lại đây, khi mức lương cho công nhân các nhà máy ở Trung Quốc tăng mạnh, nhiều công ty nước ngoài và cả công ty Trung Quốc đã bắt đầu dịch chuyển một số hoạt động của doanh nghiệp đến Đông Nam Á để giảm thiểu chi phí sản xuất.
Giá nhân công tại Việt Nam chỉ bằng 1/3 Trung Quốc. Hiện, sản lượng của Adidas tại Việt Nam nhiều gấp đôi so với sản lượng tại Trung Quốc. Intel và Samsung Electronics đã đầu tư hàng tỷ USD vào Việt Nam.
Tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam phụ thuộc vào việc thu hút đầu tư nước ngoài. Chính sách hiện tại của Mỹ và Trung Quốc có thể sẽ góp phần thúc đẩy thu hút đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
“Đối với nhiều công ty, xung đột thương mại là một chất xúc tác để khám phá những thay đổi bất ngờ”, Jon Cowley, một đối tác thuế và thương mại tại Công ty Luật Baker McKenzie ở Hồng Koong nói. “Đối với những công ty khác, đây chính là gia tốc cho một quá trình mà họ đã bắt đầu. Xung đột thương mại góp phần đẩy họ qua vạch đích.”
Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung chỉ đang trong giai đoạn đầu. Rất nhiều tập đoàn mới bắt đầu có những bước dịch chuyển về hình thái doanh nghiệp. Tuy nhiên, sự cạnh tranh là để đảm bảo năng lực sản xuất dư thừa trên toàn khu vực - ở Thái Lan, Indonesia và các quốc gia khác.
Cuối tháng 7, Delta Electronics, nhà sản xuất linh kiện điện tử của Apple đã chi 2,14 tỷ USD để mua lại một nhà máy tại Thái Lan nhằm đối phó với sự gia tăng rủi ro thương mại.
Cũng trong mùa hè này, Techtronic Industries của Hồng Kông (TTI), nhà sản xuất máy hút bụi Hoover và các thiết bị điện Milwaukee, đã mở một nhà máy mới ở Việt Nam và mở thêm nhà máy thứ sáu tại Hoa Kỳ.
Khoảng 76% doanh thu của TTI đến từ Bắc Mỹ. “Chúng tôi không bao giờ đặt tất cả những quả trứng chúng tôi có trong một giỏ”, Giám đốc điều hành Công ty, ông Joseph Galli cho biết, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của “một chuỗi cung ứng linh hoạt.”
Chuỗi cung ứng linh hoạt, nghe có vẻ vô hại, nhưng chúng lại là một vấn đề lớn phát sinh khi chiến tranh thương mại nổ ra. Những mặt hàng xuất khẩu của Mỹ bị Trung Quốc áp thuế trả đũa chủ yếu là hàng hóa phục vụ nhu cầu sinh hoạt như thịt lợn, đậu nành, rượu whisky.
Tuy nhiên, sản phẩm xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ chủ yếu là trong ngành công nghệ cao, những sản phẩm phức tạp được lắp ráp và sản xuất tại Trung Quốc mà thành phần và nguyên liệu tạo ra chúng lại được nhập khẩu từ nước ngoài.
Một ví dụ điển hình là một chiếc máy tính xách tay “Made in China” xuất sang Mỹ có màn hình Hàn Quốc, ổ cứng Nhật Bản và bộ nhớ từ Đài Loan. Những nền kinh tế phát triển theo hướng toàn cầu hóa của châu Á, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan dễ dàng bị ảnh hưởng trong làn sóng bảo hộ này.
Đài Loan là quốc gia có thể sẽ chịu thiệt hại nặng nề nhất. Theo thống kê của Trung tâm Stimson ở Washington, Đài Loan chiếm 18% tổng sản lượng nhập khẩu hàng hóa trung gian của Trung Quốc, tương đương 14% GDP của quốc gia.
Tsai Ming-fang, nhà kinh tế học thuộc Đại học Tamkang Đài Bắc chia sẻ với Bloomberg: “Chính sách thuế quan của Tổng thống Trump đang mang lại cho các công ty Đài Loan những ưu đãi để chuyển sang Đông Nam Á.”
Cuộc chiến thương mại cho thấy rằng châu Á là khu vực kinh tế năng động nhất trên thế giới. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới, năm 2017, châu Á có mức tăng trưởng nhanh nhất thế giới về tỷ trọng xuất nhập khẩu, lần lượt ở mức 9,6% và 6,7%.
Mười tám tháng trước, các nhà lãnh đạo Việt Nam và 10 quốc gia Thái Bình Dương thể hiện sự tin tưởng vào triển vọng phát triển kinh tế bằng cách thiết lập quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương.
Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) bao gồm Hoa Kỳ và Nhật Bản mà không có sự tham gia của Trung Quốc, tạo cơ hội để đẩy lùi cũng như chống lại các hành vi cạnh tranh không lành mạnh của Trung Quốc như trộm cắp tài sản trí tuệ và buộc các công ty kinh doanh ở Trung Quốc chia sẻ công nghệ của họ.
Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã phủ quyết sự tham gia của Mỹ vào Hiệp định TPP. Với ảnh hưởng giảm sút trong khu vực, Mỹ tiến hành và tham gia cuộc chiến thương mại độc lập, khiến cho nhiều đối tác châu Á và thậm chí là nhiều công ty Mỹ bị kẹt ở giữa và phải tự tìm lối thoát an toàn nhất cho mình.
Để bù đắp cho những ảnh hưởng tiêu cực của cuộc chiến thương mại, Bắc Kinh cắt giảm thuế quan đối với các nước châu Á, như một lời nhắc nhở rằng Trung Quốc sẽ vẫn là siêu cường duy nhất tại châu Á sau khi cuộc chiến kết thúc.
Mặc dù vậy, hành động này có thể không ngăn cản được dòng chảy thoát Trung Quốc và tiến đến Đông Nam Á của các nhà sản xuất. Steve Madden, thương hiệu giày và phụ kiện của Mỹ đang chuyển dây chuyền sản xuất túi xách từ Trung Quốc sang Campuchia 15% trong năm nay, tỉ lệ này là 30% vào năm 2019.
Một nghiên cứu của Hiệp hội công nghiệp thời trang Mỹ công bố tháng 7 cho thấy, 2/3 các công ty dệt may dự kiến sẽ giảm sản lượng ở Trung Quốc trong hai năm tới, và chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ là thách thức hàng đầu.
Không ai có thể dự đoán được tất cả thiệt hại trong cuộc chiến thương mại. Chính phủ Việt Nam vô cùng thận trọng trong vấn đề này, điều này thể hiện qua việc dự báo mức tăng trưởng không đáng kể trong 5 năm tới.
Trong khi đó, các quốc gia khác lại đưa ra dự báo lạc quan hơn vào tốc độ tăng trưởng của Việt Nam. Vào tháng 7, Standard Chartered đã tăng dự báo tăng trưởng của Việt Nam lên 7% trong năm nay, dựa theo dòng đầu tư trực tiếp nước ngoài.
Tuy nhiên, khi Mỹ áp thuế lên 200 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, sẽ có 6.031 sản phẩm sản xuất tại Trung Quốc trong danh sách mục tiêu. Khi đó, cuộc chiến thương mại không còn là một cuộc khủng hoảng ngắn hạn nữa.
Khi trận chiến leo thang, một mối lo ngại mới xuất hiện rằng các công ty Trung Quốc có thể sẽ dịch chuyển một phần hoạt động về phía Nam, áp dụng chiến thuật “lách thuế” để đưa hàng hóa đến Mỹ. Doanh nghiệp Việt Nam nên cảnh giác để chống lại sự xâm nhập từ các công ty Trung Quốc.
Nếu làm được việc đó, Việt Nam có thể là quốc gia được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung.
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
