- Đây là lần đầu tiên, Quốc hội đặt ra mục tiêu quan trọng nhất trong phát triển kinh tế là “nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế”. Ông có thể nói rõ hơn về điều này?
PGS-TS Trần Hoàng Ngân: Bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các mục tiêu đã được đặt ra trong nhiều năm qua là ổn định kinh tế vĩ mô; kiểm soát lạm phát; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả của nền kinh tế; tập trung cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế; tạo chuyển biến thực chất hơn trong thực hiện các đột phá chiến lược, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, thì năm 2019, Quốc hội đặt thêm mục tiêu nâng cao tính tự chủ của nền kinh tế, bởi nếu như nền kinh tế quá phụ thuộc vào đầu tư nước ngoài sẽ thiếu bền vững, không ổn định.
Chúng ta có thể thấy, nếu không nâng cao tính tự chủ, mà chỉ trông chờ vào doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), thì khi họ rời khỏi Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp có quy mô lớn, thậm chí chỉ giảm sản lượng thôi, cũng sẽ tác động ngay tới các mục tiêu vĩ mô khác như xuất khẩu, nhập siêu, tổng vốn đầu tư toàn xã hội… khiến mục tiêu quan trọng nhất là ổn định kinh tế vĩ mô cũng bị đe dọa.
Chính vì vậy, tôi cho rằng, coi nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong thời gian tới là rất chính xác. Thực tế cho thấy, trong nhiều năm qua, khi đánh giá về kết quả đạt được, Chính phủ bao giờ cũng khẳng định, nền kinh tế thu được nhiều kết quả, thành tựu, nhưng vẫn còn bấp bênh, thiếu bền vững.
- Là một nền kinh tế mở, khu vực FDI đóng góp cao vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu, thu ngân sách nhà nước là điều rất tốt, thưa ông?
Không thể phủ nhận sự đóng góp rất lớn của khu vực FDI vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu, giải quyết việc làm, đóng góp vào ngân sách nhà nước, đóng góp vào tổng vốn đầu tư toàn xã hội… Tuy nhiên, phần lớn khu vực FDI vẫn đầu tư vào những lĩnh vực thâm dụng lao động, công nghệ thấp, chủ yếu gia công.
Chẳng hạn, doanh nghiệp FDI đã đầu tư, liên doanh tại Việt Nam chiếm khoảng 65% năng lực sản xuất và giá trị xuất khẩu của ngành dệt may, nhưng phải nhập khẩu nguyên phụ liệu đầu vào khoảng 60-70% và chủ yếu là may gia công đơn giản. Với ngành da, giày, khối doanh nghiệp FDI chiếm tỷ trọng khoảng 80% giá trị sản xuất của toàn ngành và cũng chủ yếu là gia công cho đối tác nước ngoài, 65% nguyên vật liệu cho sản xuất phải nhập khẩu. Với ngành điện tử, sản xuất máy tính, điện thoại vẫn chỉ là lắp ráp, phụ thuộc vào linh phụ kiện nhập khẩu, phần nội địa chiếm tỷ trọng rất thấp.
Doanh nghiệp FDI đầu tư mạnh vào Việt Nam, đặc biệt là vào ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, trong đó đa phần đầu tư vào lĩnh vực thâm dụng lao động vì chúng ta có nền chính trị và kinh tế vĩ mô ổn định, tỷ giá và lạm phát được kiểm soát, nhân công giá rẻ. Đặc biệt, Việt Nam đang thực hiện rất nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp FDI, kể cả ưu đãi về đất đai lẫn thuế khóa.
Đặt trường hợp các nền kinh tế khác đưa ra các chính sách ưu đãi hơn, hấp dẫn hơn, doanh nghiệp FDI đầu tư vào đó có lợi hơn đầu tư vào Việt Nam và họ rút khỏi Việt Nam, trong khi doanh nghiệp nội địa chưa đảm đương được thì sao? Chắc chắn là sẽ tác động rất lớn tới nền kinh tế cũng như giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội. Vì vậy, phải coi nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế là mục tiêu vô cùng quan trọng.
- Nhiều dự báo cho rằng, doanh nghiệp FDI đang đầu tư tại Trung Quốc sẽ tìm kiếm địa chỉ đầu tư mới để tránh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Thưa ông, Việt Nam có cần tận dụng cơ hội này để tiếp tục thu hút đầu tư nước ngoài?
Chúng ta vẫn tiếp tục phải thu hút FDI vì khu vực doanh nghiệp này không chỉ tạo việc làm, đóng góp vào phát triển kinh tế, đóng góp vào ngân sách nhà nước, mà còn nhờ có doanh nghiệp FDI mà doanh nghiệp Việt Nam học hỏi được kinh nghiệm quản lý, tổ chức, quản trị doanh nghiệp tiên tiến, để xây dựng được một lực lượng lao động có kỹ năng, có kỷ luật; hoạt động sản xuất được tiếp cận với công nghệ, khoa học, thiết bị, máy móc hiện đại.
Nhưng chúng ta chỉ ưu tiên, ưu đãi đối với dự án sử dụng công nghệ tiên tiến, ứng dụng công nghệ cao, ít thâm dụng lao động. Đặc biệt, ưu tiên, ưu đãi đối với dự án tạo ra hàng hóa có hàm lượng giá trị gia tăng cao ở Việt Nam qua việc kết nối với doanh nghiệp nội địa trong quá trình sản xuất trên cơ sở tăng hàm lượng nội địa hóa, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ.
Để làm được điều này, Chính phủ, các bộ, ngành cần sớm hậu kiểm xem các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, Nghị quyết 35/NQ-CP (ngày 16/5/2016) về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 và các văn bản pháp luật khác đã vào cuộc sống đến đâu, chỗ nào bị tắc nghẽn cần sớm khai thông. Bởi cơ chế, chính sách đã ban hành đồng bộ, mà không đi vào cuộc sống thì doanh nghiệp nội địa không thể “lớn” được và câu chuyện nền kinh tế phụ thuộc vào doanh nghiệp FDI khó có thể giải quyết, mục tiêu nâng cao năng lực nội tại và tính tự chủ của nền kinh tế khó có thể thực hiện được.
Xem thêm >> Bị phạt gần 700 triệu đồng vì thao túng cổ phiếu công ty của ‘shark’ Thuỷ
Tags:
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá các động lực tăng trưởng của Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức trong năm 2025. Do vậy, nếu phấn đấu tích cực, khả năng GDP năm 2025 sẽ đạt được mức tăng trưởng như năm 2024.
(VNF) - Trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số là hoàn toàn khả thi nếu như có thể tháo gỡ được những điểm nghẽn đang kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
(VNF) - Để mở rộng khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ phải di dời 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị cùng với đó là 35 hộ dân.
