'Chip hoá’ thẻ ngân hàng chậm, Việt Nam trở thành vùng trũng của tội phạm thẻ

Trong một thông cáo gần đây, Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) dẫn số liệu tính đến cuối năm 2017 của EMV cho biết, châu Á – Thái Bình Dương là khu vực có tỷ lệ chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip thấp nhất so với các châu lục khác, đạt khoảng 45%. 

Trong đó, một số quốc gia đang xúc tiến đẩy nhanh tiến độ và hoàn thành công tác chuyển đổi thẻ chip, như Trung Quốc với khoảng 1,2 tỷ người đã gần hoàn tất "chip hóa" thẻ từ. Ấn Độ đang thực hiện chuyển đổi với tỷ lệ đạt khoảng 30-40%.

Với hơn 700 triệu thẻ ghi nợ, các ngân hàng tại quốc gia này hiện tập trung ưu tiên chuyển đổi cho các thẻ active trước (thẻ phát sinh giao dịch trong vòng 60-90 ngày gần nhất) để có thể đạt mục tiêu hoàn thành “chip hóa” thẻ từ vào cuối năm nay.

Tại Đông Nam Á, Malaysia, nước thậm chí từng được xem là “thủ đô của tội phạm thẻ” cũng đã hoàn thành việc chuyển đổi thẻ chip cho toàn bộ thị trường vào đầu năm 2018.

Thái Lan cũng bắt đầu thực hiện chuyển đổi thẻ chip từ năm 2016 và dự kiến “chip hóa” toàn bộ thị trường vào đầu năm sau. Indonesia đang thực hiện chuyển đổi, với tỷ lệ đạt khoảng 10% và dự kiến đẩy nhanh tốc độ để hoàn thành toàn bộ thị trường thẻ vào năm 2020 – sớm hơn kế hoạch 1 năm.

Theo NAPAS, các nước trong khu vực và trên thế giới đã và đang đẩy nhanh tiến độ “chip hóa” thị trường thẻ khiến Việt Nam trở thành vùng trũng của tội phạm thẻ với các vụ giả mạo thẻ đang ngày càng gia tăng.

Cụ thể, tại Việt Nam, hầu hết thẻ nội địa vẫn là thẻ từ, với đặc tính dễ sao chép, kém an toàn và bảo mật. Chính vì vẫn sử dụng thẻ từ, dễ bị đánh cắp thông tin mà vài năm gần đây, Việt Nam xảy ra nhiều vụ chủ tài khoản bị kẻ gian rút trộm tiền bằng thẻ giả với chiêu skimming. 

Được biết kế hoạch chuyển đổi toàn bộ thẻ từ sang thẻ chip đã được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành từ cuối năm 2015. NHNN yêu cầu chậm nhất đến hết năm 2020 phải hoàn thành và giao NAPAS xây dựng bộ tiêu chuẩn thẻ chip cho thẻ thanh toán nội địa.

Ông Nguyễn Quang Minh, Phó Tổng giám đốc NAPAS cho biết đơn vị này đã hoàn thành việc xây dựng và bàn giao bộ tiêu chuẩn thẻ chip với thẻ thanh toán nội địa cho NHNN. Sau đó, NHNN sẽ xem xét, đánh giá và chính thức ban hành cùng với kế hoạch chuyển đổi chi tiết cho các ngân hàng thương mại.

Theo ông Nguyễn Quang Minh, NAPAS đang thực hiện thí điểm Bộ tiêu chuẩn thẻ chip cho thanh toán nội địa với 6 ngân hàng gồm Vietcombank, Vietinbank, Agribank, BIDV, ABBank và TPBank, 3 đơn vị cung cấp thẻ chip và 6 đơn vị cung cấp thiết bị chấp nhận thẻ. Cùng việc triển khai thí điểm, NAPAS cũng đang xúc tiến việc hợp tác với các tổ chức trong mạng thanh toán châu Á - APN và các tổ chức thẻ quốc tế để triển khai thẻ đồng thương hiệu, cho phép thẻ chip nội địa của Việt Nam được chấp nhận rộng rãi tại các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.

Liên quan đến quá trình chuyển đổi thẻ chip, Hội thẻ ngân hàng đã kiến nghị NHNN sớm ban hành bộ tiêu chuẩn và chỉ đạo kế hoạch chuyển đổi chi tiết theo lộ trình phù hợp. Chính sách về chuyển đổi trách nhiệm, quy định tại mốc thời gian áp dụng nếu ngân hàng phát hành hoặc ngân hàng thanh toán chưa hoàn tất chuyển đổi sang thẻ chip thì ngân hàng đó sẽ chịu toàn bộ rủi ro xảy ra do thẻ giả mạo.

Theo các ngân hàng, trong quá trình chuyển đổi sang thẻ chip, chủ thẻ có thể phải tốn phí phát hành lại thẻ chip (hiện một thẻ chip giá có khoảng 60.000 đồng - 80.000 đồng). Đồng thời, sau khi chuyển đổi sẽ khó tránh việc tăng một số loại phí dịch vụ bởi ngân hàng đã phải đầu tư cho việc chuyển đổi để gia tăng bảo mật, an toàn cho chủ thẻ và cả ngân hàng.