- Ông có bình luận gì về việc Chính phủ ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023?
TS Nguyễn Đình Cung: Nghị quyết năm nay đã có cách tiếp cận hoàn toàn mới, tích hợp Nghị quyết 01 và Nghị quyết 02. Với 11 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, dự toán ngân sách nhà nước và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2023, nghị quyết năm nay không chỉ dừng lại ở nhiệm vụ cho năm 2023 mà còn bám sát vào các mục tiêu, đột phá chiến lược cho cả nhiệm kỳ 2021 - 2025.
Nghị quyết 01 đã chỉ rõ quan điểm điều hành và đưa ra một nhóm trọng tâm nhiệm vụ giải pháp cụ thể. Các quan điểm điều hành rất đáng chú ý như: không chuyển trạng thái đột ngột, giật cục; nâng cao năng lực phân tích dự báo; điều hành cân bằng giữ kiểm soát lạm phát - tăng trưởng kinh tế, tỷ giá - lãi suất...
Ổn định vĩ mô và giữ vững mục tiêu tăng trưởng là những nội dung quan trọng của Nghị quyết 01. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, bước sang năm nay, Việt Nam có nhiều thuận lợi, bởi năm 2022 đã tạo ra được nền tảng tăng trưởng tốt. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
Tôi không nghĩ đơn giản như vậy, việc Việt Nam tăng trưởng năm 2022 đạt 8,02% và quý III tăng gần 14% thì lại là điều rất bình thường so với thế giới, bởi nền năm trước của chúng ta rất thấp. Năm 2021 tăng trưởng kinh tế toàn cầu và đặc biệt là những nước phát triển cũng đạt gần 6%, mức tăng này rất ngoạn mục trong khi đó Việt Nam chỉ tăng trưởng 2,58%. Vì vậy, bước sang năm nay, là một quốc gia đang phát triển, kể cả khi chúng ta tăng trưởng GDP 8% cũng không có gì là quá “ghê gớm”.
Cụ thể hơn, có hai yếu tố tạo nên sự bất thường trong tăng trưởng năm 2022 và đặc biệt là quý III. Thứ nhất, tăng trưởng quý III/2021 rất thấp, âm 6,3%. Thứ hai, từ quý IV/2021, Việt Nam bắt đầu mở cửa nền kinh tế, bỏ hết các biện pháp ngăn sông cấm chợ và giãn cách xã hội. Sau gần ba năm cầu tiêu dùng bị đè nén, đến quý II/2022 trở đi, tiêu dùng nội địa bùng nổ tạo nên động lực tăng trưởng. Tuy nhiên, hai yếu tố này chỉ là nhất thời của 9 tháng và không có tác động từ quý IV/2022 và các năm tiếp theo. Trong khi đó, lại có hàng loạt yếu tố bất lợi tác động đến kinh tế 2023.
- Nghĩa là chúng ta sẽ gặp nhiều bất lợi khi thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế 2023?
Kinh tế thế giới từ bùng nổ năm 2021, sang năm 2022 bắt đầu suy giảm và có thể suy giảm sâu vào năm 2023. Điều này có nghĩa là nhu cầu nhập khẩu các loại hàng hóa từ Việt Nam sẽ giảm. Hiện tại, có doanh nghiệp, lượng đơn hàng xuất khẩu đã giảm hơn 50%. Việc suy giảm đơn hàng buộc họ phải thu hẹp sản xuất, nghĩa là phải sa thải lao động, công nhân bị giảm giờ làm, nghỉ luân phiên. Bên cạnh đó, giá năng lượng tăng cao do xung đột Ukraine và Nga, tác động đến Việt Nam khiến chi phí nhập khẩu nguyên liệu gia tăng. Như vậy, có thể thấy, một bên là doanh thu giảm, cầu giảm, một bên là chi phí nguyên liệu gia tăng thì phần lợi nhuận của doanh nghiệp trở nên giảm và thậm chí là thua lỗ. Thực tế là trong mấy tháng gần đây, rất nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp quy mô sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp khó khăn khiến nhiều dự án đầu tư phải dừng lại hoặc chuyển đổi.
Thêm vào đó, tại thị trường trong nước, lạm phát gia tăng và có nguy cơ vượt chỉ tiêu mà Quốc hội đề ra. Điều này buộc Chính phủ phải thực hiện thắt chặt tiền tệ và thậm chí là cả tài khóa để chống lạm phát. Khi thắt chặt tiền tệ, lãi suất tăng, tín dụng suy giảm khiến tiếp cận vốn của doanh nghiệp trở lên khó khăn hơn nhiều so với trước. Thị trường tài chính đã có thời điểm chao đảo, lung lay và có phần mất niềm tin. Rõ ràng, trong bối cảnh như vậy, mọi người đều chọn phương án dừng lại, không tiếp tục đầu tư khiến thanh khoản toàn thị trường suy giảm. Dòng vốn trong nền kinh tế trở nên cạn kiệt. Với giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng đã tích cực làm việc với các địa phương nhưng 11 tháng của năm 2022 mới giải ngân được hơn 50%.
- Tức là động lực tăng trưởng đang suy giảm, thưa ông?
Động lực tăng trưởng kinh tế của Việt Nam 2023 đang suy giảm dần. Cụ thể, động lực về xuất khẩu hiện đang suy giảm, chính sách tiền tệ hiện đang ưu tiên số một là chống lạm phát nên sẽ không thúc đẩy tăng trưởng, đầu tư công khó khăn và nhu cầu trong nước chắc chắn giảm do lạm phát tăng cao, thu nhập giảm.
Năm 2023 trở lên khó khăn hơn và trong bối cảnh khó khăn như vậy, để tạo động lực mới thì cần có những cải cách đột phá. Nhìn lại kinh nghiệm của Việt Nam qua các thời kỳ, khi có khủng hoảng thì luôn luôn có cải cách. Thời kỳ khó khăn 1997-2000, Luật Doanh nghiệp được ban hành tạo ra một luồng sinh khí mới trong môi trường kinh doanh. Đến thời kỳ 2010 - 2012 có chương trình tái cơ cấu tổng thể phục hồi tăng trưởng, sau đó từ năm 2014 chúng ta đã có những chương trình cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh bằng Nghị quyết 19 và Nghị quyết 02. Thời điểm hiện nay, rất cần có sự cải cách, đột phá như thế. Chúng ta cần đánh giá tình hình kinh tế 2022 đúng thực chất và có sự cải cách theo hướng thị trường nhiều hơn, tránh lạc quan thái quá khi nhìn vào những số liệu có phần “tô hồng” như vậy.
- Việc kiềm chế lạm phát cũng là một trong những nhóm nội dung quan trọng để thực hiện nghị quyết này. Theo ông, trong năm tới, chúng ta cần làm gì để kiềm chế lạm phát?
Chỉ tiêu kiểm soát lạm phát 2023 dưới 4,5% là thách thức rất lớn và cần cân nhắc vì không nên thắt chặt quá mức cả chính sách tiền tệ và chính sách tài khoá trong lúc này. Nếu thặt chặt tiền tệ thì cần nới lỏng chính sách tài khoá, giảm thuế, miễn thuế nhiều hơn nữa so với giá trị chương trình phục hồi và phát triển mà Quốc hội đã thông qua.
Không giống như năm 2022, lạm phát chủ yếu từ chi phí đẩy, lạm phát 2023 chịu tác động từ cả các yếu tố bên trong như: lãi suất tăng, tỷ giá tăng gần 10% tác động trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, chi phí đẩy nhập khẩu từ bên ngoài chắc chắn sẽ cũng sẽ tác động đến sản xuất kinh doanh.
- Vậy, trong bối cảnh đó, động lực quan trọng để thúc đẩy kinh tế Việt Nam 2023 là gì và làm thế nào để giữ được động lực tăng trưởng cho năm 2023?
Động lực quan trọng có thể thúc đẩy kinh tế năm 2023 không gì khác ngoài đầu tư công, đây là một thứ nằm trong tầm tay của Chính phủ. Tuy nhiên, cần có cách tiếp cận mới chi phối từ việc xây dựng, điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn, phân bố, lựa chọn dự án và triển khai thực hiện thì mới có thể đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, mang lại hiệu quả và tạo động lực đột phát cho nền kinh tế.
Cách tiếp cận mới đó là với những dự án quan trọng quốc gia, liên vùng mà có thể gọi là không thể không làm như: dự án vành đai 3, 4 TP. Hà Nội, TP. HCM, cảng hàng không quốc tế Long Thành, cao tốc Biên Hoà-Bà Rịa-Vũng Tàu… thì cần có cơ chế mới, lấy hiệu quả làm thước đo đánh giá. Đã là các dự án không thể không làm thì cần cơ chế đột phá và phải tập trung vốn, nguồn lực triển khai thật nhanh, lấy hiệu quả đặt lên hàng đầu, vì nếu triển khai chậm sẽ đội vốn, gây lãng phí, kém hiệu quả. Các quy định, thủ tục cuối cùng cũng là để đảm bảo hiệu quả thì nên dùng cách tiếp cận khác, lấy hiệu quả là thước đo, tập trung chỉ đạo, kiểm tra, kiểm soát, phối hợp giữa trung ương và địa phương, giữa các địa phương với nhau.
Giải ngân vốn đầu tư công hiện nay có tác động rất lớn đến toàn bộ nền kinh tế, từ thanh khoản, các tổ chức tín dụng, cách tiếp cận vốn của doanh nghiệp… Nếu tháo được “đập nước” đầu tư công, tôi tin rằng “cánh đồng” kinh tế sẽ tươi tốt trở lại.
Tags:
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - Trùng Khánh - một thành phố tại phía tây nam Trung Quốc, không chỉ thu hút du khách nhờ phong cảnh độc đáo mà còn sở hữu "chuỗi công nghiệp" đặc biệt được tạo nên từ món lẩu cay nồng đặc trưng nơi đây.
(VNF) - Bình luận về mục tiêu tăng trưởng 8% và hướng tới hai con số trong tương lai, TS Cấn Văn Lực, Chuyên gia tài chính ngân hàng, Kinh tế trưởng BIDV, khẳng định hiện nay Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện.
(VNF) - Để mở rộng khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ phải di dời 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị cùng với đó là 35 hộ dân.
