Trước những dư âm buồn về sự đổ vỡ, mất mát của nhiều nhà đầu tư trái phiếu ngân hàng, bất động sản trên thị trường, VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với chuyên gia Tài chính - Ngân hàng, ông Phạm Phú Khôi, Chủ tịch VIS Rating (Công ty cổ phần xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam).
- Ông có nhận xét gì về vai trò của việc xếp hạng tín nhiệm đầu tư độc lập, đặc biệt trong việc phân tích rủi ro đối với các tổ chức phát hành và các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp hiện nay?
Ông Phạm Phú Khôi: Trong thời gian gần đây, hoạt động đầu tư trên thị trường vốn tại Việt Nam diễn ra rất sôi động. Tuy nhiên chúng ta đã chứng kiến một giai đoạn khó khăn của thị trường TPDN, cũng như những vấn đề cần phải giải quyết để thị trường có thể phát triển bền vũng trong tương lai.
Xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp, và xếp hạng tính nhiệm đầu tư đối với các đợt phát hành trái phiếu là một giải pháp tối ưu để có thước đo chuẩn mực cho thị trường đánh giá tín nhiệm doanh nghiệp và các trái phiếu do các doanh nghiệp phát hành. Đây là biện pháp đã được áp dụng và đã được kiểm chứng về tầm quan trọng của mình tại hầu hết các nước trong khu vực và trên thể giới, các thị trường cận biên, mới nổi, hay đã phát triển, như là điều kiện tiên quyết để thị trường TPDN phát triển bền vững lâu dài.
Một khi doanh nghiệp đã được xếp hạng tín nhiệm bởi các tổ chức xếp hạng độc lập và có uy tín như Moody’s, doanh nghiệp - tổ chức phát hành- sẽ dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn đầu tư, từ ngân hàng, quỹ đầu tư, hoặc các nhà đầu tư tài chính khác, những nhà đầu tư có thể chấp nhận rủi ro tương ứng với độ tín nhiệm của tổ chức phát hành, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vốn vay và đảm bảo phát hành thành công.
Các tập đoàn tài chính lớn đều có các giải pháp riêng để sàng lọc, đánh giá và giám sát khoản đầu tư của họ. Họ có thể tự triển khai việc đánh giá xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp mà họ muốn đầu tư. Tuy nhiên điều này đòi hỏi nhiều chi phí và chỉ phù hợp với các giao dịch tay đôi - đầu tư trực tiếp. Đối với các đợt phát hành cho nhiều nhà đầu tư tổ chức, hoặc nhiều cá nhân, hoặc phát hành ra công chúng, sẽ cần phải có xếp hạng tính nhiệm độc lập để cung cấp đầy đủ thông tin, phân tích rủi ro, các yếu tố có thể ảnh hưởng đến tình hình tài chính của tổ chức phát hành trong tương lai…
Chúng ta đang rất cần những tổ chức xếp hạng tín nhiệm có năng lực, áp dụng những tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế vào thực tiễn thị trường Việt Nam, để cung cấp một thước đo tiêu chuẩn cho việc xếp hạng tín nhiệm đầu tư nhằm khôi phục lòng tin của nhà đầu tư vào doanh nghiệp phát hành trái phiếu, cũng như các trái phiếu được phát hành trên thị trường. Đảm bảo một giai đoạn mới của sự phát triển bền vững cho TPDN.
- Theo ông, cần phải làm gì để thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam phát triển ổn định, lành mạnh? Và ông cho biết rõ hơn các quy định tại các thị trường khác tương đồng với Việt Nam, ví dụ như về yêu cầu bắt buộc có xếp hạng tín nhiệm với doanh nghiệp phát hành trái phiếu?
Đã có rất nhiều hội thảo bàn luận về nội dung này. Thị trường được tạo lập bởi Người Mua, Người Bán, Tổ chức trung gian (Môi giới - lưu ký hàng hoá). Để thị trường được cải thiện lành mạnh hơn, chúng ta cần hướng nội mà tìm xem còn có những nhược điểm ở đâu trong cả 3 cấu thành của thị trường. Vừa qua các nhà quản lý đã hoàn thiện sửa đổi các quy định theo định hướng tích cực về việc phát hành và lưu ký TPDN, cũng như các tiêu chí để nhà đầu tư cá nhân được công nhận là nhà đầu tư chuyên nghiệp. Yêu cầu bắt buộc các tổ chức phát hành có khối lượng phát hành lớn, và lớn tương đối so với vốn chủ (tỷ lệ nợ cao) phải có xếp hạng tính nhiệm. Nếu mọi trái phiếu phát hành đều được đánh giá xếp hạng tín nhiệm độc lập bởi các tổ chức chuyên nghiệp có uy tín như Moody’s, các nhà đầu tư sẽ được cung cấp đầy đủ thông tin, phân tích rủi ro để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn, đồng thời luôn được cập nhật thông tin định kỳ cũng như bất thường để đảm bảo luôn được nhận biết và có thể đo lường được rủi ro mình đang chấp nhận khi đầu tư; thị trường sẽ dần dần khôi phục được lòng tin của nhà đầu tư để đảm bảo sự phát triển ổn định, bền vững lâu dài.
Đối với các thị trường TPDN khu vực Đông Nam Á, thị trường trái phiếu có những tiêu chuẩn đặc thù riêng. Tại Malaysia, khi khởi động thị trường TPDN từ những năm 1998, quy định bắt buộc mọi TPDN đều phải xếp hạng tín nhiệm khi phát hành, tạo bức tranh minh bạch cho thị trường. Sau gần 20 năm phát triển ổn định và tới một tầm cao mới, nhà chức trách đã bỏ quy định bắt buộc phải có định hàng tín nhiệm cho TPDN để tạo điều kiện cho các sản phẩm TPDN mới có độ rủi ro cao hơn, dành cho các nhà đầu tư chịu rủi ro cao, có cơ hội phát triển. Tại Thái Lan, không bắt buộc phải có xếp hàng tín nhiệm cho các đọt phát hành. Tuy nhiên họ có những biện pháp hiệu quả để đảm bảo các nhà đầu tư cá nhân được tiếp cận đầy đủ thông tin và nhận biết rủi ro khi đầu tư.
- Ông nhận định như thế nào về sự đón nhận của cả doanh nghiệp phát hành trái phiếu và nhà đầu tư đối với sự ra đời của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cũng như cần phải thay đổi chính sách gì để xếp hạng tín nhiệm trái phiếu tại Việt Nam trở thành thông lệ hơn?
Có thể so sánh xếp hạng tín nhiệm đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu như 1 lần khám sức khỏe, giúp doanh nghiệp tự đánh giá về tình hình tài chính của mình, mức độ rủi ro đối với việc doanh nghiệp không có đủ hay không có khả năng tiếp cận nguồn vốn khác để trả nợ. Còn đối với nhà đầu tư, đây là thước đo về rủi ro mất vốn khi họ đầu tư vào các trái phiếu hay công cụ nợ khác do doanh nghiệp phát hành. Đây là yếu tố rất quan trong đối với nhà đầu tư. Thông thường trên các thị trường quốc tế và khu vực, các nhà đầu tư ít mạo hiểm là tổ chức, là các quỹ đầu tư trái phiếu thuộc bảo hiểm nhân thọ, và các nhà đầu tư cá nhân có số dư tài sản cao, họ chỉ đầu tư các trái phiếu có xếp hạng tín nhiệm đầu tư. Các trái phiếu không có xếp hạng tín nhiệm chỉ phát hành được khi đó là giao dịch tay đôi, hoặc vài nhà đầu tư mạo hiểm đầu tư vào các giao dịch cấu trúc.
Về phía các doanh nghiệp phát hành trái phiếu, tất nhiên, họ phải tốn khoản chi phí cho việc đánh giá sức khỏe, nên có thể có doanh nghiệp vì tiết kiệm chi phí mà bỏ qua, nhưng những giá trị mà các tổ chức xếp hạng tín nhiệm độc lập mang lại cho doanh nghiệp sẽ lớn hơn nhiều so với chi phí của doanh nghiệp, đó là từ việc giảm được chi phí vốn khi phát hành thành công và đúng mức giá thích ứng với độ rủi ro của mình.
Ngày 5/3/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ trong và ngoài nước. Trong đó, tạm ngưng quy định xếp hạng tín nhiệm để thị trường và các công ty xếp hạng tín nhiệm có thời gian chuẩn bị. Với sự ra đời của VIS Rating, là công ty thứ 3 hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực đặc thù có điều kiện này, thị trường TPDN đã có đủ hạ tầng cơ sở để sau khi NĐ 08 hết hiệu lực, thị trường có thể tái khởi động trên một nền tảng vững chắc hơn.
- Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này.
| Ông Phạm Phú Khôi là Thạc sỹ Kinh tế hàng không (ĐH Hàng không Dân dụng Riga, Latvia – Nga) và là Thạc sỹ Quản trị Kinh doanh (trường Wharton, ĐH Pennsylvania – Hoa Kỳ). Ông từng giữ vị trí Phó Tổng giám đốc khối Thị trường Tài chính kiêm Giám đốc trung tâm quản lý bảng cân đối tại Ngân hàng VP Bank. Trước đó, ông từng giữ vị trí Giám đốc tại Ngân hàng đầu tư Bank of America Merrill Lynch, Giám đốc giao dịch đầu tư tín dụng Quốc tế - thị trường mới nổi - tại Standard Chartered Bank Singapore. |
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
