PGS.TS Phạm Thế Anh: ‘Việc phụ thuộc GDP sẽ làm vô hiệu hóa mọi chỉ tiêu giám sát của Quốc hội’

Trả lời báo giới bên lề tọa đàm “Đánh giá lại quy mô GDP của nền kinh tế: Những vấn đề đặt ra từ các góc nhìn đa chiều” do NEU tổ chức hôm 31/10, ông Phạm Thế Anh cho rằng việc điều chỉnh GDP là công việc thường xuyên, không thể tránh khỏi của các quốc gia, nhất là quốc gia có nền kinh tế đang phát triển và đang chuyển đổi như Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Thế Anh nhấn mạnh việc điều chỉnh GDP phải đi kèm với các giải trình chi tiết, làm rõ có sự khác biệt gì giữa hai con số GDP và vì sao lại có sự khác biệt đó.

“Có như vậy thì những người sử dụng con số thống kê mới có sự tin tưởng và các nhà hoạch định chính sách mới đưa ra các quyết sách phù hợp được”, ông nói.

Theo ông Phạm Thế Anh, việc Tổng cục Thống kê (GSO) đánh giá lại quy mô GDP Việt Nam trong giai đoạn 2010 – 2017, làm quy mô GDP tăng thêm 25,4%, là để chuẩn bị cho một kế hoạch dài hơi trong tương lai. Nhưng ông Thế Anh cho rằng các cơ quan hoạch định chính sách, Chính phủ cần có thêm những chỉ tiêu khác để giám sát mức độ an toàn, lành mạnh của nền kinh tế chứ “không nên chỉ dựa vào con số GDP, phụ thuộc vào GDP”.

“Tôi ví dụ, Quốc hội hiện đưa ra các thước đo: nợ công/GDP, chi tiêu Chính phủ/GDP, nợ nước ngoài/GDP, thâm hụt ngân sách/GDP… Ta cần có các chỉ tiêu song song với các chỉ tiêu trên như nợ công/thu ngân sách, nợ Chính phủ/thu ngân sách từ thuế…

“Tức là ta thay thế GDP bằng một thước đo chính xác hơn, cụ thể hơn, hiện thực hơn. Thu từ thuế là khoản thu mà Chính phủ có được, rất cụ thể, còn GDP rất rộng và không có cái cụ thể. Đó là chưa nói việc thay đổi GDP diễn ra thường xuyên. Do đó, nếu ta phụ thuộc vào con số GDP thì nó sẽ vô hiệu hóa tất cả chỉ tiêu giám sát của Quốc hội, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội mà Chính phủ đặt ra”, ông Thế Anh nêu quan điểm.

Vị PGS.TS của NEU cũng lưu ý rằng việc GSO điều chỉnh quy mô GDP không đồng nghĩa với tăng khả năng thu ngân sách của Chính phủ, do phần 25,4% tăng thêm không phải là những khoản thu mới xuất hiện.

“76.000 doanh nghiệp được bổ sung vào quá trình đánh giá lại GDP không phải là thứ không quan sát được. Thực ra đó đều là những doanh nghiệp đã hoạt động, đăng ký với cơ quan thuế, do đó việc bổ sung này không hàm ý với tăng nguồn thu.

“Nếu ta cứ nhìn con số GDP tăng để nâng nợ công, chi tiêu Chính phủ thì sự an toàn, lành mạnh của nền tài chính quốc gia sẽ giảm đi”, ông Thế Anh nói.