Tại tọa đàm: "Doanh nghiệp FDI trong tăng trưởng xanh của Việt Nam" diễn ra sáng 27/4, ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Đầu tư nước ngoài (VAFIE) khẳng định Việt Nam vẫn đang gặp những thách thức trong thu hút FDI chất lượng cao.
Theo ông Toàn, trong những năm gần đây, hệ thống chính sách thu hút FDI của Việt Nam được đưa ra theo hướng rất cởi mở, hiện đại, thông qua đó môi trường đầu tư kinh doanh đã được cải thiện. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một vài nguyên nhân khiến thu hút các dự án FDI công nghệ cao còn kém.
Lý giải về tình trạng này, ông Toàn cho biết, nguyên nhân đầu tiên là khả năng hấp thụ dự án FDI công nghệ của Việt Nam còn yếu khi môi trường đầu tư còn chưa ổn.
“Ngoài những vấn đề tồn tại về nguồn nhân lực, môi trường đầu tư… còn một điểm yếu là sự hợp tác, lan toả giữa doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp FDI còn rất lỏng lẻo”, Phó chủ tịch VAFIE đánh giá.
Theo ông Toàn, điều này đem lại bất lợi cho Việt Nam khi không tham gia được vào chuỗi giá trị toàn cầu, không học tập được công nghệ cao, công nghệ nguồn từ các quốc gia phát triển vào Việt Nam, nguồn nhân lực cũng không được nâng lên.
Ông Toàn cho rằng song song với việc thu hút đầu tư nước ngoài chất lượng cao, Việt Nam cần phải xây dựng các doanh nghiệp nội để “bắt tay” được với các tập đoàn quốc tế theo các hình thức khác nhau như: liên doanh, cung cấp nguồn nguyên liệu bán thành phẩm hoặc các sản phẩm hỗ trợ cho các doanh nghiệp FDI.
“Điển hình như Samsung, họ cũng rất tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong ngành công nghiệp hỗ trợ. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt cung cấp sản phẩm hỗ trợ cho Samsung mới chỉ ở trình độ công nghệ thấp chứ chưa cung cấp được những sản phẩm công nghệ cao để hoàn thiện sản phẩm xuất khẩu của họ, ông Toàn chia sẻ.
Cung cấp thêm thông tin, ông Toàn cho biết, các quốc gia phát triển đều đặt mục tiêu tăng trưởng bền vững, tăng trưởng xanh và đều đạt được thành công. Đây là kinh nghiệm mà các nước đi sau như Việt Nam cần học hỏi và thực hiện.
Tuy nhiên, ông Toàn nhấn mạnh, Việt Nam không thể dập khuôn các nước, bởi việc tăng trưởng xanh phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể.
Đại diện VAFIE cho biết, dù Việt Nam đã cam kết rất nhiều về tăng trưởng xanh, bền vững, giảm phát thải, phối hợp với các tổ chức phi chính phủ về hợp tác xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, gia nhập nhiều hiệp định, hiệp ước và hợp tác và mới nhất là chiến lược giảm phát thải về 0% vào năm 2050… nhưng từ chính sách đến thực tiễn còn một khoảng cách rất lớn.
"Chúng ta còn khoảng cách rất xa giữa chính sách, quyết tâm và thực hiện. Nhà nước có quyết tâm lớn, nhưng thực hiện chưa quyết liệt trong ngắn hạn chứ không nói đến dài hạn. Thủ tướng có cam kết năm 2050 rồi nhưng lộ trình năm 2030, 2040 như thế nào thì chưa rõ ràng", ông Toàn nói.
Đáng chú ý, theo Phó chủ tịch VAFIE, dù FDI có hình mẫu phát triển xanh, nhưng hiện nay tỷ lệ công nghệ cao của doanh nghiệp FDI vẫn thấp, chỉ có 5% doanh nghiệp FDI sử dụng công nghệ cao, 15% doanh nghiệp sử dụng công nghệ ở mức trung bình và 80% doanh nghiệp FDI sử dụng công nghệ lạc hậu.
"Trong 3-4 năm gần đây, chúng ta thay đổi song tỷ lệ này thay đổi không đáng kể", ông Toàn nói.
