Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam (VINPA) vừa có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ báo cáo các vướng mắc, khó khăn liên quan đến Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu.
Theo đó VINPA đề nghị Chính phủ bỏ quỹ bình ổn xăng dầu vì quỹ này đang khiến người tiêu dùng thiệt thòi hơn là có lợi. Thứ nữa, chính việc cho lập và sử dụng quỹ bình ổn khiến thị trường xăng dầu bị “méo mó”, mang đậm tính can thiệp hành chính và không bảo đảm tính cạnh tranh đúng theo cơ chế thị trường.
Đề xuất của VINPA một lần nữa khơi dậy câu chuyện nên hay không nên bỏ quỹ bình ổn xăng dầu, vốn đã được thảo luận nhiều lần trong các năm qua. VietnamFinance đã có cuộc trao đổi nhanh với PGS.TS Đinh Trọng Thịnh về chủ đề này.
- Ông cho rằng việc sử dụng quỹ bình ổn trong điều hành xăng dầu là một can thiệp hành chính hay là một biện pháp kinh tế?
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh: Tôi cho đây vừa là can thiệp hành chính vừa là biện pháp kinh tế. Hiện, xăng dầu vẫn được xem là mặt hàng chiến lược. Đã là mặt hàng chiến lược thì phải quản lý, do đó không có lí do gì nhà nước không sử dụng mọi biện pháp, kể cả can thiệp hành chính, để đem lại hiệu quả trong quản lý kinh doanh.
- Quỹ bình ổn xăng dầu đã tồn tại được 10 năm và trong 8/10 năm đó đã liên tiếp xuất hiện các ý kiến cho rằng nên bỏ quỹ, quan điểm của ông về việc này?
Trước hết phải nhìn nhận công bằng rằng quỹ bình ổn xăng dầu đã góp phần tạo ra sự ổn định cho thị trường xăng dầu Việt Nam trong nhiều năm qua. Quỹ giúp chúng ta đã giảm được sự phụ thuộc gần như tuyệt đối về biến động giá trên thị trường xăng dầu thế giới.
Chúng ta biết rằng giá xăng dầu trên thị trường thế giới được mua bán theo giá kì hạn, thông thường từ 3 – 6 tháng. Giá xăng dầu lên xuống có khi đến từ nguyên nhân đầu cơ hoặc do các yếu tố tâm lý. Do đó, quỹ bình ổn có tác dụng như một tấm đệm làm giảm những cú sốc cho thị trường trong nước trong giai đoạn ta chưa xác định được giá xăng dầu vì sao lên xuống.
Trong thời gian gần đây, giá xăng dầu có nhiều biến động mạnh, do đó vấn đề nên hay không nên bỏ quỹ bình ổn lại được đưa ra. Theo quan điểm của tôi, chúng ta vẫn nên giữ lại quỹ bình ổn xăng dầu.
- Vì sao, thưa ông?
Một là khả năng dự báo biến động giá xăng dầu trên thị trường thế giới của các doanh nghiệp chưa tốt.
Hai là ta chưa có thị trường cạnh tranh đối với mặt hàng xăng dầu. Dù ta đã kêu gọi giảm độc quyền và tiến tới thị trường xăng dầu thực sự nhưng việc này chưa làm được. Thị trường xăng dầu của ta vẫn còn mang tính chỉ đạo, độc quyền như trước đây thôi, chả khá hơn đâu.
Nói rõ hơn thì như thế này: về đầu mối nhập khẩu, đầu mối của ta rất ít, chỉ dăm ba đầu mối được Bộ Công Thương chỉ định nhập khẩu xăng dầu. Năng lực dự báo biến động giá cả trên thị trường thế giới để đặt mua được giá theo kì hạn có lợi cho nền kinh tế của các đầu mối này, nói thật là chưa được như mong muốn.
Còn về thị trường bán lẻ, số doanh nghiệp tham gia vào thị trường bán lẻ vẫn còn hạn chế và tính cạnh tranh không cao. Tính độc quyền vẫn còn và vẫn cần nhà nước điều tiết một cách riết róng. Như vậy, việc bỏ quỹ bình ổn là chưa nên.
- Như ông nói thì quỹ bình ổn chỉ có lợi cho việc điều hành của Chính phủ chứ người tiêu dùng chẳng có lợi gì?
Lợi cho nền kinh tế và người tiêu dùng cũng được lợi.
Như tôi nói, thị trường xăng dầu chưa hoàn toàn là thị trường. Nó vẫn cần bàn tay điều hành của nhà nước. Nhà nước phải dùng nhiều biện pháp khác nhau để điều hành giá xăng dầu. Giá xăng dầu tăng bền vững thì dứt khoát giá xăng dầu trong nước cũng phải tăng theo. Nhưng trong giai đoạn giá xăng dầu tăng do đầu cơ, do các yếu tố tâm lý thì rõ ràng việc dùng quỹ sẽ giảm thiểu các tín hiệu giả của thị trường.
Quỹ góp phần bình ổn giá xăng dầu và giảm các thiệt hại không đáng có của ngành sản xuất khi giá xăng dầu tăng lên bởi các yếu tố mang tính tâm lý hoặc do đầu cơ. Đó là cái tốt chứ.
- Nhưng quỹ bình ổn bị phê phán là gây cản trở cho các doanh nghiệp và làm méo mó thị trường xăng dầu?
Chúng ta đã nhìn thấy các tác động không tốt của quỹ này trong thời gian qua. Thừa nhận rằng việc trích lập hiện nay cứng nhắc và bị động; việc sử dụng thế nào cũng không rõ ràng, do đó việc sử dụng quỹ thời gian qua khá bị động. Một số ý kiến cho rằng nhà nước đang trao quyền quá lớn cho các doanh nghiệp trong việc trích lập và chi sử dụng quỹ. Một số ý kiến khác thậm chí nói quỹ bình ổn vô nguyên tắc.
Tuy nhiên, cũng phải thấy quỹ bình ổn đã giúp ta qua được những giai đoạn khó khăn để đạt được hiệu quả điều hành kinh tế vĩ mô. Vấn đề chỉ là cần phải có sự thay đổi trong việc quản lí quỹ. Người dân đòi hỏi tính minh bạch, công khai hơn trong việc quản lý, sử dụng quỹ này.
Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!
Tags:
(VNF) - PGS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp phát triển doanh nghiệp dân tộc.Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho".
(VNF) - “Cuộc cách mạng” tinh gọn bộ máy được đánh giá sẽ tạo ra những thay đổi quan trọng trong cơ cấu thu – chi ngân sách, thúc đẩy sự chuyển động nhanh, mạnh, hiệu quả của bộ máy hành chính, mang lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế trong dài hạn.
(VNF) - Để tạo được đột phá trong cải cách thể chế, Luật sư Nguyễn Tiến Lập, trọng tài viên Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam, cho rằng phải từ bỏ được tư duy không quản được thì cấm.
(VNF) - Trong nền kinh tế có chế độ tỷ giá tương đối cố định như Việt Nam, chính sách tiền tệ sẽ ít hiệu quả hơn so với chính sách tài khóa, vì vậy trong ngắn hạn, đẩy mạnh giải ngân nguồn vốn đầu tư công hiệu quả sẽ mang lại tác động tích cực hơn.
(VNF) - PGS-TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao cần cách tiếp cận khác thường. Theo đó, để hiện thực hóa mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam đặt mục tiêu và hướng đi trong năm 2025 là tập trung phát triển kinh tế số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI) và kinh tế xanh.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu, Công ty Quản lý Quỹ VCBF cho biết: Trong cơ cấu vốn đầu tư toàn xã hội, thực tế đầu tư tư nhân mới chiếm tỷ trọng cao nhất. Trong những năm gần đây, đầu tư tư nhân tăng trưởng rất chậm, năm 2023 là gần 3% năm 2024 là khoảng 8 - 9%, thấp hơn mức tăng trưởng trung bình 15% của các năm trước dịch.
(VNF) - Về quyết định Mỹ áp thuế 25% với mặt hàng sắt thép của tất cả các nước, một số doanh nghiệp sắt thép khẳng định khi các doanh nghiệp ở các nước khác cũng chịu cùng chung mức thuế như Việt Nam khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp Việt sẽ cao hơn.
(VNF) - Trong những năm qua, chúng ta thường tiếp cận với thông tin rằng tăng trưởng GDP của Việt Nam chủ yếu dựa vào khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI), còn doanh nghiệp tư nhân trong nước chỉ đóng góp rất ít, thậm chí chỉ chiếm 10% GDP. Tuy nhiên, thông tin này không chính xác và đã trở nên lạc hậu, theo chia sẻ của doanh nhân Đỗ Cao Bảo, thành viên HĐQT tập đoàn FPT.
(VNF) - Ông Phan Đức Hiếu - Uỷ viên thường trực, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, nếu chúng ta phát huy được năng lực của doanh nghiệp nội địa cũng như nguồn lực trong nước thì sự phát triển sẽ bền vững và lâu dài hơn.
(VNF) - Khi nhu cầu đầu tư và tích trữ vàng của người dân vẫn duy trì ở mức cao, thị trường vàng trở nên sôi động nhưng cũng tiềm ẩn nhiều biến động. Chính vì vậy, việc đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả không chỉ giúp ổn định thị trường mà còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi của người dân.
(VNF) - Để có được mức tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số, Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật ANVI khẳng định: Thể chế là yếu tố mang tính quyết định việc chúng ta tiến hay lùi và vươn mình đến đâu.
(VNF) - Để nền kinh tế có thể đảm bảo tốc độ tăng trưởng trong 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số nếu có điều kiện thuận lợi, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP. HCM cho rằng, chúng ta cần thực thi chính sách tiền tệ linh hoạt và theo diễn biến của thị trường, kèm theo đó là cần có những công cụ dự báo tốt, việc điều hành chính sách mang tính kịp thời hơn, tránh trường hợp sự việc đã xảy ra chúng ta mới tìm cách ứng phó thì sẽ không kịp bởi chính sách tiền tệ thường có độ trễ.
(VNF) - Về mục tiêu tăng trưởng 8%, thậm chí đạt hai con số nếu điều kiện thuận lợi, trao đổi với Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, ông Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, đây là mục tiêu cao, nhiều thách thức nhưng có thể đạt được và cần quyết tâm đạt được để tạo đà tăng trưởng bứt phá cho kỷ nguyên phát triển mới.
(VNF) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng 8% cho 2025 và hướng tới tăng trưởng hai con số trong dài hạn. Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động khó dự đoán, những khó khăn và thách thức trong nước vẫn khó đoán định thì việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng như trên dường như không phải dễ dàng.
(VNF) - PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân (Đại học Kinh tế TP. HCM) cho rằng câu chuyện của năm sau sẽ là sự đánh đổi giữa lãi suất và tỷ giá. Nếu muốn giảm lãi suất, Chính phủ phải hy sinh tỷ giá và ngược lại.
(VNF) - Để duy trì đà tăng trưởng trong năm 2025, việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô với sự kết hợp cân bằng hơn giữa các chính sách tiền tệ và tài khóa là điều cần thiết. Trong thời gian tới, các chính sách phối hợp là rất quan trọng để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
(VNF) - Trong bối cảnh nền kinh tế quốc dân còn nhiều khó khăn phía trước, kinh tế thế giới có nhiều biến động khó đoán, các động lực tăng trưởng cũ đã cạn, thì doanh nghiệp tư nhân được xem là sự kỳ vọng của nền kinh tế. Bởi vậy, đẩy mạnh cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh là điều hết sức quan trọng để doanh nghiệp tư nhân phát huy tối đa tiềm lực và phát triển mạnh mẽ.
(VNF) - Trong một thế giới VUCA (Biến động – Không chắc chắn – Phức tạp – Mơ hồ) thì có một điều ngày càng trở nên rõ ràng hơn là vai trò và vị thế không ngừng gia tăng của Việt Nam. Việc trở thành đối tác chiến lược toàn diện với Hoa Kỳ cùng với đó là sự nâng cấp mối quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia lớn đã đưa vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế gia tăng và mở ra những vận hội mới cho đất nước.
(VNF) - Nhân dịp Xuân Ất Tỵ 2025, ông Norman Lim - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Singapore tại Việt Nam (SingCham Việt Nam) đã chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance về những triển vọng kinh tế Việt Nam trong năm mới với những yếu tố định hình tăng trưởng bền vững.
(VNF) - Trao đổi cùng Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và Quản lý kinh tế trung ương, khẳng định chính hệ thống pháp luật hiện nay là “thủ phạm” khiến chúng ta tự trói buộc chính mình, kìm hãm sự phát triển. Ông cho rằng nếu khơi thông điểm nghẽn này thì việc kinh tế Việt Nam tăng trưởng hai con số là điều hoàn toàn có thể đạt được.
(VNF) - Giám đốc Quốc gia, Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng, nền tảng thiết yếu để một Trung tâm tài chính quốc tế thành công là ở thiết kế thể chế.
(VNF) - TS Phạm Hùng Tiến - Chuyên gia về đầu tư FDI chỉ ra rằng, các tỉnh Phía Bắc có giá trị xuất khẩu thuộc nhóm dẫn đầu cả nước nhưng lại nằm ngoài nhóm 10 thu ngân sách lớn. Điều này phần nào cho thấy, phần nhận được từ các "kỳ tích" xuất khẩu mà doanh nghiệp FDI mang lại là không tương xứng, thậm chí là rất ít.
(VNF) - Chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành khẳng định, các tập đoàn lớn trên thế giới đang bắt tay tạo ra những 'game' mới và điều ngại là liệu các doanh nghiệp Việt có đủ năng lực để ứng xử với những 'gã khổng lồ', các tập đoàn đa quốc gia hay không chứ chưa nói đến câu chuyện vốn hay công nghệ.
(VNF) - TS. Lê Minh Nghĩa - Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam đã có các phân tích về thách thức của Trung tâm tài chính Đà Nẵng.
(VNF) - Ông Andy Khoo - CEO Terne Holdings cho rằng: “Trung tâm Tài chính quốc tế Đà Nẵng không chỉ là một dự án phát triển, mà còn là một tuyên ngôn táo bạo về khát vọng của Việt Nam trong việc dẫn đầu trên thị trường tài chính toàn cầu”
(VNF) - PGS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng: Cộng đồng doanh nghiệp tiên phong cần có thêm nhiều ý kiến đóng góp phát triển doanh nghiệp dân tộc.Đã đến lúc khu vực doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin – cho".
(VNF) - Để mở rộng khu vực phía đông hồ Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội sẽ phải di dời 12 tổ chức, cơ quan, đơn vị cùng với đó là 35 hộ dân.
