Bộ Tài chính đã trình Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65/2022/NĐ-CP ngày 16/9/2022 sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế. Xung quanh vấn đề này, Tạp chí Đầu tư Tài chính có cuộc trò chuyện với Luật sư Nguyễn Tiến Lập, Thành viên NHQuang và Cộng sự, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài Quốc Tế Việt Nam.
- Thưa Luật sư, ông đánh giá như thế nào về những giải pháp được Bộ Tài chính đưa ra để xử lý các vấn đề của thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
Luật sư Nguyễn Tiến Lập: Tôi đánh giá cao sự vào cuộc của Bộ Tài chính như một phản ứng chính sách nhanh nhạy với diễn biến của thị trường. Sự nhanh nhạy đó luôn luôn cần thiết, thể hiện rằng bộ máy quản lý nhà nước không quan liêu mà ý thức được các vai trò và chức năng của nền hành chính phục vụ nền kinh tế và dân sinh. Trên cơ sở đó, các cơ quan xây dựng chính sách và điều hành vĩ mô quan trọng như Bộ Tài chính đã hành động theo các nhịp điệu và nhịp thở của thị trường, doanh nghiệp và người dân.
Tuy nhiên, bởi thị trường tài chính có tính chuyên nghiệp rất cao, cộng với tính liên thông và tương tác đa dạng và đa chiều như huyết mạch của nền kinh tế, các phản ứng chính sách thông qua ban hành pháp luật vẫn phải bảo đảm các yêu cầu về cân đối tổng thể và lường định các hiệu ứng đặc thù như độ trễ thực thi hay tác động không mong muốn gây phá vỡ sự ổn định cần có.
Có nghĩa rằng, ít nhất trong trường hợp này, theo tôi Bộ Tài chính cần chú trọng tính chuyên nghiệp hơn là chỉ thực thi quyền lực hành chính trong giải pháp ứng xử và hành động.
- Vừa qua, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị định 65 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Theo ông, việc ban hành Nghị định mới có giải quyết được hết những khó khăn mà thị trường đang gặp phải?
Có lẽ trước hết cần làm rõ các vấn đề hay khó khăn thực chất của thị trường là gì? Tôi từng hình dung thị trường trái phiếu doanh nghiệp trước đó như là một cơn mộng du, trong đó tất cả các bên tham gia từ doanh nghiệp là người vay, nhà đầu tư là bên cho vay và cơ quan chức năng nữa đều đạt tới sự hưng phấn cao độ trong tâm thế tất cả đều thắng trong một cuộc chơi. Doanh nghiệp tiếp nhận được nguồn vốn dồi dào ít bị kiểm soát nhất, các nhà đầu tư được cam kết lãi suất cao, đồng thời điều hành vĩ mô đạt được thành tích tăng trưởng tốt.
Thế rồi bỗng chốc và rất nhanh xảy ra sự vỡ mộng và các bên đều thức tỉnh và lo lắng về các rủi ro mà trên hết là rủi ro pháp luật, bao gồm thanh tra, điều tra, xử phạt hành chính và khởi tố hình sự. Hậu quả có lẽ như một cơn đột quỵ làm cho các huyết mạch tài chính của thị trường bị ngưng trệ. Tôi nghĩ rằng chúng ta phải đi tìm nguyên nhân của các hiện tượng để có thể khắc phục nó. Và câu chuyện này rất phức tạp bởi được gọi là “vấn đề thể chế”, nên để giải quyết nó triệt để không thể chỉ bằng một vài biện pháp có tính ứng phó nhất thời như sửa đổi hay ban hành mới các văn bản ở cấp Nghị định Chính phủ được.
- Ông từng nhấn mạnh, các giải pháp của Bộ Tài chính mới dừng ở mức kỹ thuật, chưa đi vào thực chất. Vậy xin được hỏi cụ thể, những quy định nào chưa được sửa đổi một cách thực chất mà chỉ dừng ở mức kỹ thuật, thưa ông?
Vâng, theo dõi dự thảo văn bản sửa đổi Nghị định 65 và 153 mới ban hành chưa lâu, từ dư luận thấy nổi lên ba giải pháp chính mà tôi cho rằng đều mới mang tính “hoàn chỉnh kỹ thuật”. Thứ nhất, nhấn mạnh yếu tố kiểm soát thị trường thông qua “nhà đầu tư trái phiếu chuyên nghiệp”. Chúng ta đều biết làm như vậy để loại ra nhóm yếu thế, là số đông nhạy cảm, dễ bị tổn thương là người dân thường hay “nhà đầu tư đơn lẻ”.
Tuy nhiên, nhìn về tổng quát, toàn bộ việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp vừa qua chính là hướng đến huy động nguồn tiền lớn từ xã hội, tức người dân để vừa tránh né lại vừa cạnh tranh với kênh tín dụng ngân hàng. Và bản thân các “nhà đầu tư chuyên nghiệp” cũng chủ yếu khai thác nguồn vốn từ khu vực này. Do đó, tôi tin rằng chỉ một thời gian sau đó, bằng sử dụng các thủ pháp kỹ thuật, tiền của người dân vẫn được huy động thông qua nhóm các nhà đầu tư đạt chuẩn này.
Thứ hai, áp dụng cơ chế xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp làm điều kiện để phát hành trái phiếu. Điều kiện này rất đúng và phù hợp với thông lệ thế giới. Tuy nhiên, để thực thi nó một cách thực chất và hiệu quả sẽ không đơn giản và dễ dàng. Ai sẽ là người xếp hạng đây? Xếp hạng theo cách nào và trên các cơ sở nào? Các yếu tố liên quan đó trước hết có đạt chuẩn không đã. Bởi cuối cùng, cũng như các hệ thống đánh giá và chứng chỉ công nhận đang tồn tại trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống kinh tế - xã hội, vấn đề cuối cùng là nhà đầu tư có thực sự tin vào việc xếp hạng tín nhiệm đó không và cái bên trong hệ thống đó có năng lực và nghĩa vụ chịu trách nhiệm pháp lý hay không?
Thứ ba, cho phép “thay đổi kỳ hạn và hoán đổi trái phiếu”, thậm chí chuyển từ trái phiếu sang các hợp đồng vay dân sự. Về mặt khách quan, điều này tuỳ thuộc vào các thoả thuận riêng lẻ giữa bên vay và bên cho vay, tức giữa doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư, là người sở hữu trái phiếu trên nền tảng của luật dân sự.
Tuy nhiên, từ góc độ quản lý vĩ mô đối với thị trường tài chính, tôi cho rằng đó chính là sự nới lỏng kiểm soát thông qua việc bỏ qua các cam kết đã được luật hoá. Đối với nhà đầu tư, các trái phiếu đã mua là giấy tờ có giá đã được hạch toán vào tài sản hay đưa vào lưu thông sẽ bị thay đổi giá trị, còn đối với cơ quan chức năng đang giám sát phân khúc thị trường này sẽ chỉ còn kiểm soát cái gọi là “đoàn tàu” thôi, trong khi hành khách trong đó đã thay đổi rồi hay thậm chí xuống tàu hết cả. Và đó là một rủi ro cần tính đến khi áp dụng giải pháp này.
- Về mặt chính sách tổng thể, cần có giải pháp gì để có thể lấy lại niềm tin trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
Nếu nói đến một thị trường tài chính chuyên nghiệp theo thông lệ quốc tế thì tôi cho rằng cần phân biệt và định danh rõ ràng giữa ba trụ cột của nó như đã nói, bởi cần phát huy tính liên thông, bổ trợ tự nhiên của các bộ phận trên một cơ thể thống nhất mà không tách biệt nó để tạo nên cả sự cạnh tranh lẫn trục lợi. Nhìn từ góc độ chính sách, cần ban hành các luật chuyên ngành mà không phải văn bản ở cấp Nghị định hay Thông tư, bởi đó là yếu tố khởi đầu của cơ sở hạ tầng, tiếp đó là xây dựng các thiết chế bổ trợ và sau cùng là thiết lập Cơ quan giám sát thống nhất và tập trung thay vì phân công và chia cắt hành chính như hiện nay.
Còn trong trường hợp các sự cố đã xảy ra như vỡ nợ doanh nghiệp hay trái phiếu mất tính thanh khoản, tôi cho rằng trước hết cần phân loại và cô lập các phân khúc thị trường để tránh các tác động, hiệu ứng lan toả gây đổ vỡ dây chuyền và sụp đổ niềm tin. Muốn thế thì cần áp dụng các công cụ hành chính nhanh mạnh của Chính phủ kết hợp với các giải pháp chuyên môn từ thị trường cho từng tình huống, khu vực và đơn vị cụ thể theo kiểu “may đo”, hơn là sửa luật hay ban hành luật mới.
Cần nhớ rằng, trong khi các chính sách được thảo luận và thẩm định, ban hành và tổ chức thực thi thì thị trường vẫn vận động liên tục. Mọi sự chậm trễ khi có đám cháy sẽ đều làm cho nó lan rộng và mất kiểm soát. Ai cũng biết điều đó và do vậy tôi tin tưởng với động thái quyết liệt và đầy trách nhiệm, Chính phủ, Bộ Tài chính và các cơ quan chức năng sẽ sớm đề ra được các giải pháp phù hợp để xử lý vấn đề này.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
