Hiện nay, đã có không ít ngân hàng triển khai dịch vụ ngân hàng số thành công như: Digital Lab của VCB giúp tăng trải nghiệm cho khách hàng giao dịch tại quầy, TPBank có Live Bank, VIB với ứng dụng MyVIB tăng cường trải nghiệm khách hàng trên các kênh giao dịch điện tử…
Nếu chiếu theo các hình thái ngân hàng số so với chuẩn chung của các ngân hàng trên thế giới thì có thể thấy các ngân hàng tại Việt Nam khởi đầu với những bước đi thận trọng. Tuy nhiên, phải thừa nhận chỉ là những bước đi đầu nhưng các NHTM đã và đang cho thấy sự chuyển đổi mô hình rất rõ nét.
Trong đó, có ngân hàng còn mạnh dạn tách hẳn kênh phân phối của mình thành một chi nhánh hoạt động độc lập trên nền tảng số, những sản phẩm và dịch vụ, chính sách bán hàng hoàn toàn độc lập, họ chỉ sử dụng lại hệ thống back-end của ngân hàng mẹ như Timo của VPBank.
Hay trường hợp của Sacombank, ngân hàng này đầu tư hơn 100 tỷ đồng để xây dựng hệ thống phần mềm khởi tạo, phê duyệt và quản lý cấp tín dụng (LOS) là một bước tiến vượt bậc đối với ngành ngân hàng truyền thống.
Ông Phan Đình Tuệ, Phó tổng giám đốc kiêm Giám đốc Ban dự án LOS Sacombank cho rằng, khi LOS được áp dụng thì mọi quy trình xét duyệt tín dụng đều được số hóa, hạn chế được sai sót do cảm tính của con người tạo ra.
Tương tự, trong năm 2017, Eximbank cũng kịp công bố dự án "New Eximbank" về việc triển khai tái cấu trúc nội bộ với sự hỗ trợ từ đối tác lớn là Sumitomo Mitsui Banking Corporation (SMBC). Mục tiêu của dự án là đưa Eximbank giành lại vị thế dẫn đầu thị trường về tài chính thương mại, tăng cường năng lực giải pháp cũng như xây dựng được cơ sở khách hàng vững chắc gồm các tập đoàn lớn và FDI. Hiện tại, dự án này của Eximbank đã đi được nửa lộ trình…
Cùng với sự phát triển nhanh chóng của fintech, nhiều NHTM cho biết đang tìm cách để tiến lên phía trước, vượt qua vị trí dẫn đầu trong cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính (CTTC), trong khi đó các CTTC cũng lên "dây cót" để giữ vị thế dẫn đầu trong mảng tiêu dùng.
Nhiều dự án thời gian qua đã được các NHTM và công ty fintech ấp ủ, bởi phần lớn các NHTM đều xác định công nghệ thông tin là nền tảng quan trọng trong quá trình hoạt động. Điều đó lý giải vì sao suốt nhiều năm, các ngân hàng liên tục ưu tiên nguồn lực, ngân sách để đầu tư cho hệ thống ngân hàng lõi với nhiều tính năng tiên tiến bậc nhất hay hệ thống ngân hàng điện tử với độ an toàn, bảo mật cao.
Với những tính năng công nghệ thanh toán chạm, thanh toán bằng mã QR… trong quá trình chuyển đổi, không ít lãnh đạo ngân hàng thể hiện tham vọng trong tương lai gần, có thể thu hút được sự quan tâm của khách hàng ở mọi phân khúc, đặc biệt là những khách hàng mà CTTC tiêu dùng đang phục vụ.
Trước sự đầu tư nhanh và mạnh của khối NHTM trong bối cảnh số hóa, ông Dmitry Mosolov, Tổng giám đốc Home Credit Vietnam nhìn nhận, người tiêu dùng đang thay đổi nhanh chóng qua tương tác kỹ thuật số. Thế nên, tương lai của ngành tài chính tiêu dùng sẽ nghiêng về những đơn vị biết chuyển đổi sang hình thức trực tuyến.
Tuy nhiên, các CTTC luôn biết tạo dựng cho mình một nền tảng vững chắc để cân bằng giữa tăng trưởng và quản lý rủi ro, giữa đầu tư và lợi nhuận một cách cẩn thận, cùng với sự đa dạng sản phẩm…
Ông Đàm Thế Thái, Phó tổng giám đốc HDSaison cho biết, tiếp nối việc triển khai thành công các ứng dụng tài chính trên nền tảng công nghệ. HDSaison giờ đây không chỉ tập trung phát triển công nghệ mà còn hướng đến khởi đầu của quá trình chuyển hóa kỹ thuật số từ bên ngoài bằng sự thấu hiểu hành vi, sở thích và lựa chọn tiêu dùng thời đại số.
Quả vậy, trong bối cảnh "người khôn, của khó", khối NHTM bước lên hệ ngân hàng số, các CTTC thời gian qua cũng liên tục đầu tư công nghệ, giải quyết hồ sơ giấy tờ vô cùng nhanh chóng để phục vụ khách hàng.
Hơn nữa, đa số người tiêu dùng ngày nay chuộng việc đăng ký vay trực tuyến, đặc biệt người vay trẻ. Trong khi ở một vài mảng kinh doanh vẫn ưa thích sự tương tác giữa người với người trong một vài giai đoạn.
Nói một cách khác, rất nhiều khách hàng muốn tìm hiểu và đăng ký vay vốn trực tuyến, nhưng khi tiến đến giai đoạn cuối, họ lại muốn được trao đổi với người có kiến thức đầy đủ để phản ánh nỗi băn khoăn của họ nếu cần thiết...
Dự kiến, trong thời gian ngắn, rất nhiều CTTC sẽ công bố tăng thêm các tính năng cho ứng dụng để đem đến trải nghiệm khách hàng tốt hơn. Ví dụ như cung cấp các khoản vay cho khách hàng hiện hữu mà không yêu cầu họ đến các điểm giao dịch và cho phép khách hàng tiềm năng có thể tham khảo cặn kẽ, hiểu tường tận về sản phẩm của công ty trước khi đến điểm giao dịch.
Chưa kể, một số CTTC cho biết họ nhận hàng ngàn hồ sơ đăng ký vay mỗi ngày, thời gian thẩm định hồ sơ của CTTC được tính bằng phút nhờ vào hệ thống "Big Data". Tại nhiều công ty, có đến 95% khách hàng nhận được kết quả chỉ trong vòng 9-10 phút.
Mục tiêu của họ là có thể thực hiện các quy trình với dữ liệu được thu thập tự động và giảm thiểu sự can thiệp của con người để đảm bảo yếu tố khách quan. Tất cả những thay đổi đó sẽ mang đến cho người tiêu dùng vô số các tiện ích tài chính đa dạng để lựa chọn.
Ths. Đỗ Giang Tĩnh , Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin (Agribank): Cần đánh giá, sàng lọc các công ty fintech yếu kém
Khách hàng ngày càng quan tâm tới dịch vụ của trung gian thanh toán thay vì tổ chức ngân hàng truyền thống phía sau. fintech đang nắm trong tay một chu trình khép kín Hàng - Tiền - Hàng.
Các khách hàng trao đổi hàng hoá cũng kết nối trung chuyển qua fintech, tạo xu hướng các dịch vụ ngân hàng dần được fintech cung ứng và trở nên xuyên suốt với khách hàng. Vì cuối cùng, cái khách hàng cần là hàng hoá dịch vụ và một công cụ thanh toán hữu hiệu mà thôi.
Với sự phát triển công nghệ và phổ cập thiết bị thông minh, công nghệ mới giúp dễ dàng phân quyền, minh bạch, an toàn trong việc theo dõi trao đổi tiền và các tài sản khác khiến xu hướng cung cấp dịch vụ ngân hàng số của các công ty fintech là tất yếu trong tương lai. Để khuyến khích ngành công nghệ fintech nâng cao chất lượng, cần đánh giá, sàng lọc các công ty fintech yếu kém.
Ths. Nguyễn Đạt Anh, Khối Nghiên cứu Chiến lược và Quan hệ Kinh doanh quốc tế (LienVietPostBank): fintech tạo động lực cho ngân hàng phát triển
Với mức độ phổ cập internet cao và các hình thức giao dịch trực tuyến thông qua các thiết bị công nghệ ngày càng phổ biến, đã đến lúc các ngân hàng truyền thống cần tận dụng làn sóng fintech để có những kế hoạch cho riêng mình.
Trong đó cần đặt ra và trả lời những câu hỏi như: bắt đầu từ đâu, đích đến là gì, nhu cầu thị trường, sản phẩm là gì, cần áp dụng công nghệ, triển khai ra sao... để có thể bắt kịp xu thế thời đại và không để mất thị phần trong thị trường cạnh tranh hiện nay.
Phương án tối ưu nhất là tăng cường hợp tác giữa fintech và ngân hàng nhằm tận dụng thế mạnh và khắc phục những hạn chế mà mỗi thành phần gặp phải, hướng đến mục tiêu các bên cùng có lợi. Nhìn trên khía cạnh tích cực, fintech tạo động lực cho các ngân hàng đẩy mạnh phát triển dịch vụ ngân hàng số. Đây cũng là chiến lược mang lại lợi ích cho cả ngân hàng và khách hàng trong dài hạn.
Tuy nhiên, việc fintech thâm nhập vào thị trường có thể phá vỡ cấu trúc và cách thức vận hành của thị trường tài chính nếu không được giám sát chặt chẽ.
Do các quy định pháp lý hiện tại chưa thực sự bắt kịp với tốc độ phát triển của công nghệ, nên chúng ta cần nhiều thời gian để có thể xây dựng và ban hành các khung pháp lý mới. Điều này đặt ra thách thức cho các nhà quản lý thị trường trong hoạch định chính sách để đảm bảo rằng mọi kịch bản đều không phải đánh đổi bằng sự mất cân bằng trong hệ thống tài chính.
Nhóm nghiên cứu Ths. Phạm Xuân Lâm, Viện Chiến lược Ngân hàng - Ths. Đào Mỹ Hằng - Học viện Ngân hàng (NHNN): Đổi mới và không gây bất lợi
Xuất phát từ tốc độ phát triển không ngừng của công nghệ, thị trường fintech phải đối mặt với những khó khăn trong việc tuân thủ với khối lượng hành lang pháp lý đồ sộ.
Việc đưa ra một khuôn khổ pháp lý phù hợp với mô hình hoạt động của những đơn vị khởi nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ tài chính là vô cùng cấp thiết. Điều này một mặt thúc đẩy sự phát triển của những sản phẩm tài chính hiện đại, một mặt bảo vệ người tiêu dùng khỏi những rủi ro tiềm tàng.
Chính phủ Việt Nam có những chính sách thúc đẩy tài chính toàn diện thông qua phát triển dịch vụ tài chính và ngân hàng số nhằm tăng cường tiếp cận dịch vụ tài chính cho các doanh nghiệp và cá nhân.
Tuy nhiên trước khi cho phép các tổ chức cung cấp dịch vụ tài chính và ngân hàng số được phát triển rộng rãi, chúng ta cần xây dựng khuôn khổ pháp lý tương đối đầy đủ cho hoạt động của các tổ chức này.
Mục tiêu đặt ra khi xây dựng khuôn khổ pháp lý là đảm bảo ổn định tài chính, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, phòng chống rửa tiền. Đồng thời, khuyến khích sự phát triển của tài chính và ngân hàng số để tăng cường tài chính toàn diện.
Ông Trần Thanh Nam, Tổng giám đốc Moca: Cùng nhau đem lại giá trị tốt hơn cho khách hàng
Thông thường, fintech được nhận định có những lĩnh vực đặc trưng sau: thanh toán (phổ biến nhất ở Việt Nam); cho vay ngang hàng (P2P lending), đôi khi gộp cả kêu gọi vốn cộng đồng (crowd funding)…; quản lý tài sản (wealth management), tự động hoá đầu tư chứng khoán (robo trading); công nghệ bảo hiểm (insurtech); tiền kỹ thuật số (digital currencies) và công nghệ blockchain.
Bên cạnh đó, chúng ta còn nói nhiều đến câu chuyện quản lý tài chính cá nhân và việc so sánh những sản phẩm tài chính cá nhân. Chắc chắn các đơn vị fintech và các ngân hàng (và nói rộng ra là cả các tổ chức tài chính phi ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán...) nên hợp tác với nhau để đem đến cho thị trường những giá trị, những dịch vụ tốt hơn.
Đối với mỗi loại hình dịch vụ, mỗi lĩnh vực thì việc hợp tác có những đặc thù khác nhau, nhưng nhìn chung việc phát huy được thế mạnh của mỗi bên để cùng nhau đem lại giá trị cho khách hàng là sự hợp tác win-win.
Ví dụ trong lĩnh vực thanh toán, ngày hôm nay ngân hàng có thế mạnh vượt trội về nền tảng khách hàng, về thương hiệu, uy tín và năng lực quản trị rủi ro... Trong khi đó các đơn vị fintech có thể làm tốt hơn và nhanh hơn việc đem lại trải nghiệm dịch vụ hiện đại, phù hợp với hành vi và nhu cầu thanh toán hàng ngày của người mua, người bán.
Ở một lĩnh vực khác, ví dụ như bảo hiểm, chắc chắn các công ty bảo hiểm hoạt động lâu năm có năng lực đánh giá rủi ro chuyên sâu hơn các đơn vị insurtech.
Nhưng các đơn vị insurtech có khả năng sẽ làm tốt hơn việc tập hợp dữ liệu để đánh giá rủi ro, ví dụ như dùng công nghệ cảm biến trên xe để thu thập dữ liệu về hành vi lái xe. Kết hợp lại, nhiều khả năng là hai bên sẽ đưa ra được dịch vụ bảo hiểm xe ô tô tốt hơn so với truyền thống.
