Chậm giải ngân vốn đầu tư công: Nền kinh tế thiệt đơn, thiệt kép
(VNF) - Theo ước tính của Kho bạc Nhà nước, tính đến hết tháng 10/2024, tổng khối lượng vốn đầu tư công giải ngân là 355.616 tỷ đồng, đạt 47,43% kế hoạch, bằng 52,29% kế hoạch Thủ tướng giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023. Điều này được nhìn nhận có thể cản trở quá trình phục hồi và khiến nền kinh tế thiệt đơn, thiệt kép.
Nhiều khó khăn trong giải ngân đầu tư công
Theo Tổng cục Thống kê, cứ 1 đồng vốn đầu tư công được giải ngân sẽ kéo theo 1,62 đồng vốn ngoài nhà nước đầu tư vào nền kinh tế.
Nếu giải ngân vốn đầu tư công tăng 10% so với năm trước, GDP sẽ tăng thêm 0,6 điểm phần trăm. Đó là chưa kể, nếu hiệu suất sử dụng vốn đầu tư tăng 1 điểm phần trăm thì sẽ thúc đẩy tăng thêm 0,12 điểm phần trăm cho GDP của đất nước.
Lợi ích và tác động của đầu tư công lớn như vậy nhưng theo thống kê của Kho bạc Nhà nước, tới hết tháng 10/2024, vốn đầu tư công mới giải ngân được 52% kế hoạch.

Trao đổi với Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, TS Lê Duy Bình, Giám đốc Economica Việt Nam, khẳng định việc vốn đầu tư công chậm sẽ khiến nền kinh tế thiệt đơn, thiệt kép.
“Vốn đầu tư công chậm sẽ khiến các công trình đầu tư chậm hoàn thành, dẫn đến lãng phí. Ngoài ra, việc chậm giải ngân sẽ khiến dòng vốn không được luân chuyển vào nền kinh tế, khi ấy vai trò ‘vốn mồi’ của đầu tư công đối với nền kinh tế sẽ không còn. Ngoài ra, Việt Nam vẫn phải đi vay rất nhiều để đầu tư nên nếu là ngân sách đi vay thì nhà nước sẽ phải trả lãi, nếu chậm giải ngân nhà nước sẽ thiệt hại”, ông Bình nói.
Lý giải về nguyên nhân của những chậm trễ trong giải ngân vốn đầu tư công 2024, ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho biết khó khăn lớn nhất nằm ở vật liệu thông thường để phục vụ cho thi công các công trình lớn, đặc biệt là các công trình giao thông.
“Vấn đề này liên quan đến rất nhiều luật khác, đặc biệt là luật về khoáng sản, cấp phép mỏ vật liệu cũng như việc cho phép bán các vật liệu thông thường phục vụ cho các công trình”, ông Phương nói.
Ở góc nhìn chuyên gia, trao đổi với Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, ông Nguyễn Quốc Việt, Phó viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, cho rằng có hai nguyên nhân dẫn đến chậm giải ngân vốn đầu tư. Nguyên nhân đầu tiên xuất phát từ tâm lý cố hữu đã tồn tại nhiều năm.
Tình trạng đầu năm giải ngân vốn đầu tư chậm, đến giữa năm tăng tốc và cuối năm đạt tốc độ cao đã gần như trở thành một “thông lệ”, một “đặc điểm” tồn tại trong nền kinh tế Việt Nam, chứ không riêng đầu tư công.
Nguyên nhân thứ hai là những biến động về nhân sự quản lý các cấp từ trung ương và địa phương. Đáng nói, những biến động này lại tập trung ở phần lớn ở các cán bộ lãnh đạo, những người phải chịu trách nhiệm về đầu tư công của từng địa phương cũng như bộ ngành.
“Tất nhiên, khi nhân sự có biến động, sẽ ngay lập tức có phương án thay thế nhưng cán bộ thay thế cần thời gian để tiếp nhận công việc, nắm bắt thông tin và đưa ra quyết định”, ông Việt nói. Nhìn về mục tiêu giải ngân 95% số vốn đầu tư công trong năm nay, ông Việt cho rằng đây là mục tiêu khó thực thi, nhất là trong bối cảnh thời gian còn lại từ nay tới cuối năm không nhiều.
Tốc độ giải ngân không đồng đều giữa các bộ ngành và địa phương Nhìn sâu vào kết quả giải ngân vốn đầu tư công, có thể thấy tốc độ giải ngân không đồng đều giữa các bộ, ngành, địa phương và các chương trình mục tiêu khác nhau.
Cụ thể về kết quả giải ngân trong 10 tháng, báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết, hiện có 15 bộ, ngành và 41 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước.
Tuy nhiên, còn tới 29 bộ, ngành và 22 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đặc biệt có một số bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân 0% như Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (do chưa phân bổ vốn); giải ngân rất thấp như: Ủy ban Dân tộc (1,12%), Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1,35%)…
Bộ Tài chính lý giải việc một số địa phương được giao kế hoạch lớn nhưng tỷ lệ giải ngân không cao đã ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước (TP. HCM được giao 79.263,78 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng đến hết tháng 10 mới giải ngân được 19,63%; TP. Hà Nội được giao 81.033 tỷ đồng, chiếm 12,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ nhưng tỷ lệ giải ngân cũng mới chỉ đạt 44,62%).
Đẩy mạnh vốn đầu tư công như thế nào?
Ông Việt cho rằng, không nên quy sự chậm trễ trong giải ngân đầu tư công ở các bộ, ngành, địa phương vào một vài lý do giống nhau. Mỗi dự án có một bối cảnh, chịu sự tác động của các yếu tố chủ quan và khách quan khác nhau, vì thế, gặp phải các vướng mắc dẫn đến tiến độ bị trì hoãn khác nhau.
“Chẳng hạn, theo thông tin tôi nắm được, tại dự án cao tốc Tiên Yên - Cao Bằng - Lạng Sơn, vướng mắc đang nằm ở đầu Lạng Sơn bởi địa phương này chưa kịp bổ sung quy hoạch đất liên quan đến giao thông.
Hay với dự án cao tốc TP. HCM - Mộc Bài (Tây Ninh), các khâu chuẩn bị của Tây Ninh đã hoàn tất nhưng khó khăn đang nằm ở chỗ cần một cơ chế để sử dụng nguồn lực lớn hơn từ ngân sách TP. HCM để đầu tư cho tuyến đường kết nối hai địa phương. Một dự án cao tốc khác tại khu vực Đông Nam bộ lại bị trì hoãn do vấn đề định giá đất, khiến việc giải phóng mặt bằng chậm trễ”, ông Việt phân tích.
Ở thời điểm hiện tại, để nhanh chóng đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công, trong lựa chọn dự án, ông Việt cho rằng cần ưu tiên những dự án có tính chất tăng cường kết nối hạ tầng, phục vụ sinh kế và sự phát triển kinh tế ở các địa phương, đặc biệt là những vùng xa, vùng khó khăn.

Cùng với đó, ông Việt cho rằng cần có sự đầu tư quyết liệt hơn cho khoa học công nghệ. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu và phân cực về địa kinh tế - địa chính trị, nếu chỉ thụ động trông chờ vào đầu tư nước ngoài và chuyển giao công nghệ, nền kinh tế trong nước có nguy cơ phải đối diện với nhiều rủi ro.
Đầu tư vào các chương trình, dự án trọng điểm về khoa học và công nghệ là để bổ sung nội lực cho cả nền kinh tế trong tương lai.
Cuối cùng, ông Việt cho rằng cần tăng tốc độ triển khai dự án.
Lựa chọn dự án đúng trọng tâm, trọng điểm là bước đầu tiên, tiếp đến phải làm cho dự án sớm đi vào khai thác, mang lại tác động lan tỏa tới các ngành, các lĩnh vực khác của đời sống xã hội, tạo động lực cho tăng trưởng trước mắt và những năm tiếp theo.
Về phía cơ quan quản lý, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư – Trần Quốc Phương cho biết để đẩy nhanh vốn đầu tư công, Thủ tướng đã chỉ đạo thành lập 7 Tổ công tác của Chính phủ do các phó thủ tướng và 2 bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư làm tổ trưởng đi đôn đốc giải ngân.
“Cộng với cơ chế là các thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương, có phân công các địa phương để đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công. Hai cơ chế này vẫn đang diễn ra và các thành viên cũng rất là tích cực làm việc với các địa phương,” ông Phương nói.
Cùng đó, ông Trần Quốc Phương cũng cho biết nhóm giải pháp về tổ chức triển khai thực hiện đẩy nhanh đầu tư công cũng đang được hoàn thiện. Đây là nhóm giải pháp khá khó mà trách nhiệm chính thuộc về các bộ, ngành, địa phương.
Áp lực đầu tư công: Ba tháng phải giải ngân 53% số vốn cả năm
- Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Dự án đầu tư công lớn nhất lịch sử 30/10/2024 07:30
- Đề xuất Thủ tướng quyết chủ trương đầu tư công dưới 30.000 tỷ đồng 29/10/2024 02:15
- Vingroup ra mắt quỹ đầu tư công nghệ Vinventures 28/10/2024 04:00
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV: Tổng kết để mở đường
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
CIO EQuest: Tích hợp con người và văn hóa mới là chìa khóa M&A giáo dục
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
Xây trường học xanh giữa đô thị: Thách thức không chỉ là chi phí
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
Thương mại hóa tài sản trí tuệ: Để mỗi startup có thể thay đổi 1 ngành kinh doanh
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
Hưởng lợi từ EVFTA: 'Giai đoạn vàng' sẽ không kéo dài mãi
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
Nhà nước đặt hàng DN tư nhân: Cùng xây năng lực nội sinh cho nền kinh tế
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
Phát triển AI: 'Hành lang hẹp' giữa hỗn loạn và kiểm soát, tự do và sợ hãi
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
'Không đột phá thể chế, khó tăng trưởng theo chiều sâu'
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
'Không quốc gia phát triển nào mà không dựa trên sức mạnh của khu vực tư nhân'
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
'Tăng trưởng phải dựa trên hiệu quả, đổi mới sáng tạo'
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
Bảo vệ doanh nhân trước nguy cơ hình sự hoá quan hệ kinh tế
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
Nữ tỷ phú kể chuyện 'giải cứu' HoSE: Chi phí vài triệu USD, thông dòng vốn hàng tỷ USD
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
Ngô Bình An gương mặt trẻ từ Cà Mau gây chú ý trong lĩnh vực an ninh mạng Việt Nam
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
Công nghiệp ô tô - xe máy: Nhìn từ câu chuyện của VEAM
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
Đưa AI vào trường tiểu học: Táo bạo nhưng đúng cách để đi nhanh mà chắc
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
'Việt Nam phải đi nhanh, chọn đúng để không lỡ chuyến tàu bán dẫn'
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
'Đổi mới sáng tạo phải vượt khỏi phòng nghiên cứu, giải quyết bài toán lớn của nền kinh tế'
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
Ba trụ cột để doanh nghiệp Việt chinh phục chuỗi giá trị tỷ USD
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
AI - ánh sáng thời đại mới: Cảnh báo những nhóm dễ tổn thương, bị 'bỏ lại phía sau'
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
Ra luật và bộ quy tắc về AI: 'Tầm nhìn AI sẽ trở thành hạ tầng trí tuệ của quốc gia'
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
'AI có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội'
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
Dưới 5% người Việt dùng AI đúng cách: Khi FOMO lấn át tư duy hệ thống
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Toàn cảnh 3ha đất nông nghiệp nội đô vừa được Hà Nội chuyển đổi để cao ốc
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.


































































