Khu thương mại tự do Đà Nẵng: Chính sách có độ mở, đảm bảo win - win

Khu thương mại tự do: Đà Nẵng được chọn nhà đầu tư chiến lược

Đà Nẵng đang tham vấn ý kiến đề án xây dựng khu thương mại tự do – mô hình chưa có tiền lệ ở Việt Nam để trình Chính phủ phê duyệt.

Bà Nguyễn Thị Hải Bình, đại diện Công ty Xuất nhập khẩu Liên Thái Bình Dương cho hay, để phát triển khu thương mại tự do Đà Nẵng, việc chọn nhà đầu tư chiến lược là cực kỳ quan trọng. Vì vậy, đề án phải làm rõ điều kiện nhà đầu tư chiến lược ở đây là thế nào.

“Theo quan điểm của cá nhân tôi, nhà đầu tư chiến lược là phải liên minh nhà đầu tư chiến lược. Còn nếu để điều kiện nhà đầu tư chiến lược rời rạc thì khó tạo ra được đột phá, hiện đại, quy mô tầm quốc tế như mục tiêu đặt ra”, bà Bình nói.

Bà Bình cũng cho rằng phải đảm bảo sự win - win giữa nhà đầu tư chiến lược và mục tiêu phát triển của thành phố. Bởi vì lựa chọn nhà đầu tư chiến lược mà không có cơ chế chính sách, không có độ “mở”, rất khó để kêu gọi nhà đầu tư chiến lược hay nhóm liên minh nhà đầu tư chiến lược.

Về đầu tư ngành nghề cũng nên “mở” cho nhà đầu tư chiến lược. Ví dụ trong khu thương mại tự do phải có nhiều dịch vụ mang tầm quốc tế như kinh doanh có thưởng, vui chơi giải trí hay y tế và giáo dục chất lượng cao để cạnh tranh được với các khu thương mại tự do trong khu vực.

“Với những dịch vụ này, chúng ta sẽ hạn chế được “chảy máu” ngoại tệ số lượng lớn người Việt Nam ra nước ngoài chữa bệnh, mua hàng chất lượng cao”, bà Bình nhận định và cho rằng cần phải có những chính sách tạo kiều kiện cho khách du lịch trong nước tiếp cận những dịch vụ mua sắm hàng hóa, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bên cạnh khu logistics và cảng biển nước sâu, cảng hàng không cũng cực kỳ quan trọng trong việc phát triển trong phát triển khu thương mại tự do. Theo đó, cảng hàng không phải xây dựng các khu liên hợp liên quan đến bảo trì, bảo dưỡng, xuất nhập khẩu… phát triển thành khu có quy mô và hiện đại. Có như vậy mới thu hút được các hãng hàng không, tăng tần suất chuyến bay, khuyến khích khách du lịch vào Đà Nẵng.

TS Trần Du lịch, Ủy viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho hay, đề án nên đề xuất Thủ tướng ủy quyền cho Đà Nẵng chọn nhà đầu tư chiến lược theo yêu cầu.

“Đà Nẵng thí điểm đi trước về mặt tư tưởng, đó là trung ương mời còn địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu. Nếu Đà Nẵng cảm thấy không tự tin có thể lấy ý kiến bộ, ngành, chuyên gia nhưng quyết là Đà Nẵng quyết. Cái này sẽ làm cả nước và Đà Nẵng làm trước”, TS Trần Du lịch nói.

Không miễn thuế đất

Ông Trần Thoang, Giám đốc Công ty tư vấn chiến lược CT Strategies Việt Nam cho rằng, đề án mạnh dạn miễn thuế nhưng không miễn thuế đất và ở các nước họ cũng không miễn thuế đất. Đồng thời, trong khu thương mại tự không nên có cửa hàng bán lẻ. Và trong quản lý vận hành nên tinh gọn bộ máy, tất cả các công việc đều được xử lý trực tuyến.

Ông Thoang cũng nêu mô hình của Mỹ gồm 3 bước: doanh nghiệp làm đơn xin vào khu thương mại tự do; tiến hành xây dựng; khi làm xong, Ban quản lý và hải quan đi kiểm tra, nếu đạt thì cho khai trương, không đạt thì không cho mở cửa khai trương.

Thạc sĩ Lê Anh Đức, Trưởng ban Chiến lược phát triển vùng - Viện Chiến lược phát triển (Bộ Kế hoạch Đầu tư) cho rằng, cần định vị được tầm vóc của khu thương mại tự do Đà Nẵng trong không gian rộng lớn của khu vực và quốc tế. Đấy cũng là nguyên nhân vì sao phải đối sánh với các khu thương mại tự do trên thế giới.

“Đối với khu thương mại tự do chúng ta chưa có tiền lệ nào cả. Vì vậy chúng ta phải đi tới và phải học hỏi, phải chấp nhận những thách thức mà chúng ta phải vượt qua”, Thạc sĩ Lê Anh Đức nói.

Theo Thạc sĩ Lê Anh Đức, trong giai đoạn ngắn hạn, Đà Nẵng cần thành lập khu thương mại tự do theo quy định, với các cơ chế quy chế vận hành đảm bảo hiệu quả. Tiếp đến là Đà Nẵng phải tạo ra được quỹ đất sạch, giao đất cho các nhà đầu tư triển khai ngay. Một điểm rất quan trọng nữa là tìm được nhà đầu tư chiến lược có uy tín và có đủ tầm vóc để có thể dẫn dắt hạ tầng, các hoạt động đầu tư các công trình trọng điểm.

Theo TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, về bài học kinh nghiệm, đề án cần làm sâu thêm một số bài học kinh nghiệm tại sao các nước xây khu thương mại tự do và xây dựng rất nhiều.

Bài học tiếp theo là thành lập khu thương mại tự do ở các nước là sáng kiến, chính sách của quốc gia chứ không phải cơ chế xin cho như chúng ta.

“Chúng ta phải nhấn mạnh điều này bởi vì một mình Đà Nẵng làm không thể thành công được. Cần rất nhiều sự hỗ trợ chính sách, nguồn lực và tạo điều kiện thật thuận lợi, lúc đó Đà Nẵng may ra mới hoàn thành được công việc cần có để xây dựng khu thương mại tự do”, TS Nguyễn Đình Cung nói.