Mới đây, CIEM đã tổ chức một hội thảo về mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp nhà nước trong công nghiệp 4.0.
Báo cáo của CIEM cho hay dự thảo chiến lược quốc gia về công nghiệp 4.0 đã quy định trọng trách của doanh nghiệp nhà nước như sau: “Các doanh nghiệp nhà nước chủ động, tích cực thực hiện các dự án đầu tư ứng dụng công nghệ 4.0, nâng cao năng suất và sức cạnh tranh của doanh nghiệp, làm hình mẫu cho các doanh nghiệp khác noi theo”.
Tuy nhiên, theo CIEM, doanh nghiệp nhà nước đang gặp khá nhiều thách thức như: năng lực công nghệ thấp hơn so với nhiều doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lớn trên thế giới; quản trị doanh nghiệp nhà nước vẫn chưa hiện đại; thiếu lao động trình độ cao và thách thức chuyển đổi – đa phần doanh nghiệp nhà nước vẫn dựa vào vị thế độc quyền và khai thác tài nguyên.
CIEM cũng chỉ ra một loạt bất lợi về chính sách đối với doanh nghiệp nhà nước trong cách mạng công nghiệp 4.0.
Một là thiếu văn bản pháp lý, chính sách, chiến lược khoa học công nghệ đặt ra mục tiêu cụ thể, định lượng cho doanh nghiệp nhà nước; mới chỉ ràng buộc cứng duy nhất đối với các doanh nghiệp nhà nước là lập quỹ phát triển khoa học và công nghệ (trích 3%-10% của thu nhập tính thuế).
Hai là doanh nghiệp nhà nước chưa thực sự được coi là một đối tượng quan trọng trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chính sách chung về khoa học công nghệ.
Ba là chưa có quy định, chính sách ràng buộc hợp tác, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ các doanh nghiệp nhà nước – doanh nghiệp nhỏ và vừa để phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.
Bốn là thiếu cơ chế tài chính phù hợp để thực hiện đầu tư, phát triển. Năm là thiếu các giải pháp cụ thể để tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước theo hướng thúc đẩy phát triển khoa học và công nghệ.
Chỉ tính riêng việc số hóa, CIEM đã chỉ ra 6 thách thức đối với doanh nghiệp nhà nước, gồm: hạn chế khả năng số hóa, cá nhân hóa các sản phẩm, dịch vụ; chưa có cách tiếp cận hệ thống để biến dữ liệu thành giá trị; thiếu khả năng đặt giá linh hoạt theo khách hàng; thiếu trầm trọng các tài năng về IT; nguồn lực để thúc đẩy CN 4.0 hạn chế; thiếu hợp tác với bên ngoài.
Theo ông Phan Đức Hiếu, doanh nghiệp nhà nước chịu bất lợi về thể chế so với các doanh nghiệp khác. Ví dụ về đổi mới sáng tạo, đây là việc có rủi ro cao và doanh nghiệp nhà nước rất khó thực hiện hoạt động đầu tư.
“Đầu tư thì phải chi tiền, trong khi hiệu quả chưa rõ, có thể thành công, cũng có thể không thành công, hoặc thành công ở một tương lai rất xa. Vậy khi phải tuân thủ nguyên tắc bảo toàn và phát triển vốn, các doanh nghiệp nhà nước không thể mạo hiểm để làm. Ngoài ra về nguồn lực, doanh nghiệp nhà nước không có cơ chế tài chính tốt để thu hút được nhân sự giỏi”, ông Hiếu phân tích.
Phó viện trưởng CIEM cho rằng đến nay, các doanh nghiệp nhà nước đã nhận thức được lợi ích của việc ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Nhưng từ nhận thức đến hành động và động cơ để hành động thì doanh nghiệp nhà nước, so với tư nhân, bị hạn chế hơn.
“Vì thế, dù có nhận thức được thì cũng khó làm, mà ngay cả khi làm, chi phí cũng lơn hơn, khó khăn hơn”, ông Hiếu nói và khẳng định “Doanh nghiệp nhà nước không thể làm động lực cho cách mạng công nghiệp 4.0 tại Việt Nam”.
Bình luận về cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam, ông Hiếu dẫn một báo cáo của PwC cho hay có hơn 70% doanh nghiệp vẫn đang mù mờ về vấn đề này.
Ông nói: “30% doanh nghiệp trả lời rằng đã từng nghe nói về cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; 29% doanh nghiệp cho rằng hiểu khái niệm nhưng không rõ gì về tác động; 27% doanh nghiệp cho rằng có hiểu về khái niệm và chỉ có 14% doanh nghiệp trả lời hiểu đầy đủ về 4.0”.
“Tất cả hội thảo tôi tham dự về 4.0, tôi luôn hỏi mọi người một câu là ai đã chủ động tìm kiếm tài liệu, tham vấn chuyên gia để học về 4.0, xem 4.0 tác động đến doanh nghiệp mình thế nào. Tôi chưa thấy một cánh tay nào cả”, ông Hiếu cho hay.
Vị Phó viện trưởng của CIEM bình luận: “Tôi nhớ đến phong trào cách đây 15 năm, khi ta nói đến kinh tế tri thức, cũng rất mạnh, nhiều thảo luận. Thê rồi kinh tế tri thức đi qua và giờ ta lại nói về 4.0
“Một số nước, Nhật Bản chẳng hạn, người ta bắt đầu nói về cách mạng công nghiệp 5.0, kinh tế tuần hoàn rồi. Tôi tin rằng nếu chúng ta cứ đà này, không có giải pháp tích cực, thì ta sẽ chuẩn bị nói về 5.0 và kinh tế tuần hoàn, và sẽ lãng quên 4.0 với đầy câu hỏi còn bỏ ngỏ”.
Tags:
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Với quy mô hơn 25 triệu học sinh, sinh viên trên toàn quốc trong năm học 2024 - 2025 và tỷ lệ trường mầm non ngoài công lập vượt trội hơn công lập. Lĩnh vực này không chỉ thu hút dòng vốn trong nước mà còn luồng vốn quốc tế lớn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc dân.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng: "Đây có thể coi là thời điểm không thể chậm trễ hơn phải khắc phục những thiếu hụt kể trên, khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã được đề ra"
(VNF) - Để kinh tế tư nhân thực sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”. Theo đó, chỉ với một thể chế minh bạch, môi trường bình đẳng và cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, khu vực tư nhân mới có thể phát huy đầy đủ vai trò “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế.
(VNF) - Dù đóng góp gần nửa GDP và tạo việc làm cho hơn 8/10 lao động cả nước, nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam lại chọn “đứng yên” hoặc thu nhỏ quy mô. Tại tọa đàm do Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức sáng 15/8, các chuyên gia đã chỉ rõ nguyên nhân khiến khu vực này “ngại lớn” và đề xuất loạt giải pháp để biến kinh tế tư nhân thành đầu kéo tăng trưởng.
(VNF) - Chuyên gia Bùi Kiến Thành đã chia sẻ nhiều góc nhìn, nhiều định hướng cho Việt Nam trên con đường vươn tầm kinh tế toàn cầu trong giai đoạn tới, như trung tâm trung chuyển hàng không ở Chu Lai, trung tâm hàng hải ở Vân Phong, trung tâm tài chính quốc tế tại TP. HCM, hay trung tâm dữ liệu tại Lâm Đồng.
(VNF) - Việc TP. HCM sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu không chỉ là một bước đi hành chính, mà còn mở ra kỳ vọng đưa thành phố trở thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực. Trong cấu trúc kinh tế mới, vai trò của chuỗi cung ứng, hạ tầng cảng biển, và sự liên kết vùng đang trở thành động lực then chốt để Việt Nam cạnh tranh trên bản đồ logistics quốc tế.
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Mưa lớn kéo dài trong nhiều giờ đồng hồ khiến khu vực trung tâm TP. Đà Nẵng ngập sâu, người dân đi làm đầu buổi sáng gặp nhiều khó khăn.
