Theo dữ liệu của Hiệp hội thị trường trái phiếu (VBMA), cập nhật đến ngày công bố thông tin 13/09/2023, số đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ trong tháng 8 là 30 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị hơn 30.600 tỷ đồng. Chưa có đợt phát hành nào trong nửa đầu tháng 9/2023. Các đợt phát hành trong tháng 8 có lãi suất trung bình 9,18%/năm, kỳ hạn chủ yếu từ 2-5 năm. Lũy kế từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp được ghi nhận là gần 140.000 tỷ đồng, với 17 đợt phát hành ra công chúng và 111 đợt phát hành riêng lẻ (chiếm 88% tổng số).
Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước đó cũng cho thấy, trong 8 tháng đầu năm (tính đến ngày 31/8/2023), có 48 doanh nghiệp phát hành riêng lẻ với khối lượng 115.900 nghìn tỷ đồng (giảm 62,8% so với cùng kỳ năm 2022). Ngành Ngân hàng chiếm đa số trong khối lượng phát hành 8 tháng đầu năm, chiếm 40.7%, theo sau là nhóm bất động sản chiếm 35.3%.
Theo dữ liệu VBMA tổng hợp từ HNX, các doanh nghiệp đã mua lại 125 tỷ đồng trái phiếu trong tháng 9. Tổng giá trị trái phiếu đã được các doanh nghiệp mua lại trước hạn lũy kế từ đầu năm đến nay đạt 166.654 tỷ đồng (tăng 18% so với cùng kỳ năm 2022). Ngân hàng là nhóm ngành dẫn đầu về giá trị mua lại, chiếm 51.78% tổng giá trị mua lại trước hạn (tương ứng 86.294 tỷ đồng).
Trong phần còn lại của năm 2023, tổng giá trị trái phiếu sẽ đến hạn là 109.448 tỷ đồng. 36.3% giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm bất động sản, theo sau là nhóm Ngân hàng chiếm 28%.
Như vậy, những con số trên phần nào cho thấy thị trường trái phiếu doanh nghiệp dù đã có sự phục hồi nhưng vẫn chưa thể trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp. Vậy làm thế nào để thị trường vốn trở thành bệ đỡ vững chắc cho doanh nghiệp? Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính (Đại học Kinh tế TP. HCM).
- Ông đánh giá như thế nào về khả năng cung ứng vốn cho doanh nghiệp ở thị trường trái phiếu ở thời điểm hiện tại?
TS Nguyễn Hữu Huân: Hiện nay, danh sách tổ chức phát hành trái phiếu chậm thanh toán nợ gốc và lãi ngày càng dày lên theo thời gian, cho thấy tình hình vẫn còn rất khó khăn cho các doanh nghiệp và thị trường trái phiếu. Bên cạnh đó, các vụ việc lừa đảo chiếm đoạt tài sản từ một số tổ chức phát hành lớn vẫn chưa được đưa ra xét xử, số lượng vốn bị tắc trong các vụ án này là rất lớn cũng ảnh hưởng ít nhiều đến tính thanh khoản của toàn thị trường.
Và quan trọng hơn hết là niềm tin của nhà đầu tư chưa thực sự quay trở lại khi kênh đầu tư trái phiếu đang là một kênh đầu tư chứa đựng đầy rủi ro trong khi lãi suất là cố định và không thực sự quá cao so với mức rủi ro mà nhà đầu tư phải đối mặt. Trong thời điểm hiện tại, rõ ràng là cổ phiếu đang là sản phẩm hấp dẫn hơn nhiều so với trái phiếu xét về góc độ tâm lý của các nhà đầu tư. Chính vì thế, theo tôi đánh giá, thị trường trái phiếu sẽ tiếp tục khó khăn trong thời gian tới, sẽ khó để thị trường này hồi phục trong ngắn hạn và hỗ trợ tốt cho doanh nghiệp trong việc vay nợ trung và dài hạn.
- Như ông đánh giá, niềm tin là điều quan trọng nhất. Vậy để khôi phục niềm tin, cần những điều kiện gì?
Nếu tôi là một nhà đầu tư, tôi sẽ luôn cân nhắc giữa yếu tố lợi nhuận mang lại và rủi ro có thể đối mặt khi đầu tư vào một tài sản nào đó. Nếu như lợi nhuận không đủ để bù đắp rủi ro, hoặc các rủi ro là bất định và khó dự báo trước, tôi sẽ rất cân nhắc để quyết định đầu tư vào.
Trái phiếu hiện nay thường có lãi suất cố định được chi trả hàng kỳ, tùy nhiên rủi ro mất vốn lại quá lớn, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế hiện tại đang vẫn còn rất khó khăn thì mối e ngại về khả năng chi trả của tổ chức phát hành, nhất là các doanh nghiệp bất động sản sẽ rất cao. Chính vì thế chỉ khi nào kinh tế phục hồi, các vấn đề tồn đọng trên thị trường trái phiếu được giải quyết thấu đáo, triệt để, cũng như có những giải pháp căn cơ để tái cấu trúc thị trường theo hướng minh bạch và an toàn hơn thì lúc đó niềm tin mới thực sự quay trở lại trên thị trường trái phiếu.
- Trước khi nói về những giải pháp căn cơ để tái cấu trúc thị trường, cần phải nhận thức đầy đủ về vấn đề của thị trường. Theo ông, đâu là những lỗ hổng của thị trường trái phiếu ở thời điểm hiện tại?
Đầu tiên là thị trường thiếu thanh khoản. Điều này làm cho việc mua bán trái phiếu trở nên khó khăn và giới hạn sự linh hoạt của các nhà đầu tư. Thứ hai là thiếu thông tin và minh bạch. Thị trường trái phiếu Việt Nam còn đang đối mặt với vấn đề thiếu thông tin minh bạch khi các công ty phát hành trái phiếu không cung cấp đầy đủ thông tin về tình hình tài chính và rủi ro, khiến cho các nhà đầu tư khó có thể đánh giá chính xác giá trị và rủi ro của trái phiếu.
Thứ ba là rủi ro tín dụng. Một số công ty phát hành trái phiếu có rủi ro tín dụng cao, đặc biệt là các doanh nghiệp bất động sản ở thời điểm hiện tại. Điều này làm tăng nguy cơ mất tiền của nhà đầu tư khi công ty không thể trả lãi hoặc trả vốn đúng hạn. Thứ tư là sự thiếu sự đa dạng hóa. Thị trường trái phiếu ở Việt Nam chủ yếu tập trung vào các trái phiếu doanh nghiệp và chính phủ. Sự thiếu sự đa dạng hóa này có thể làm tăng rủi ro cho các nhà đầu tư khi không có nhiều lựa chọn để phân bổ đầu tư.
Cuối cùng là vấn đề về quy định pháp lý. Một số quy định pháp lý liên quan đến thị trường trái phiếu ở Việt Nam còn hạn chế và không linh hoạt đủ để thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Điều này gây ra sự không đồng nhất và khó khăn trong việc phát triển thị trường trái phiếu. Bên cạnh đó việc phát hành trái phiếu riêng lẻ mặc dù đã có những quy định mới chặt chẽ hơn để đảm bảo an toàn cho nhà đầu tư, tuy nhiên tính minh bạch và việc kiểm soát thị trường này cũng cần phải có những quy định cụ thể hơn và yêu cầu cần phải có sự giám sát chặt chẽ hơn thị trường này trong tương lai.
- Vậy, việc tái cấu trúc thị trường trái phiếu nên được tiến hành như thế nào?
Theo tôi quan trọng nhất vẫn là phải tái cấu trúc toàn diện thị trường trái phiếu theo hướng minh bạch, công khai, dễ tiếp cận. Bên cạnh đó là phải có những khóa học, hay tuyên truyền để các nhà đầu tư hiểu rõ về bản chất thị trường, cũng như trang bị cho họ những kiến thức cần thiết trước khi tham gia vào thị trường này; có thể cân nhắc đến việc xây dựng một kỳ thi sát hạch về kiến thức cho các nhà đầu tư cá nhân để nhận được chứng chỉ nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Song song với đó, cần phải quy định rõ trách nhiệm của các kênh phân phối trái phiếu, trách nhiệm của tư vấn viên trong việc tư vấn chào bán trái phiếu cho các nhà đầu tư để tránh hiện tượng đánh tráo khái niệm hay thậm chí là lừa đảo gây thiệt hại cho nhà đầu tư như thời gian qua. Và quan trọng hơn hết là cần phải xây dựng thị trường bảo hiểm cho các trái phiếu phát hành, để đảm bảo an toàn vốn cho các nhà đầu tư tham gia thị trường. Có như vậy các nhà đầu tư mới yên tâm hơn trong việc đầu tư vào thị trường này.
- Các nước trên thế giới ứng xử với thị trường trái phiếu doanh nghiệp như thế nào, và chúng ta có thể học hỏi gì từ họ?
Thị trường trái phiếu tại các nước phát triển trên thế giới đóng một vai trò hết sức quan trọng đối với nền kinh tế khi nó là một kênh dẫn vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế thay vì là ngân hàng như ở Việt Nam. Theo các nghiên cứu, một nền kinh tế dựa trên thị trường tài chính (market-based financial systems) sẽ hiệu quả hơn là một nền kinh tế dựa trên ngân hàng (bank-based financial systems) cả về chi phí lẫn lợi ích của các bên tham gia.
Tôi cho rằng Việt Nam cần học hỏi việc xây dựng các sản phẩm trái phiếu đa dạng hơn từ các nước phát triển, để nhà đầu tư có nhiều lựa chọn tùy theo mức độ rủi ro của các sản phẩm này, và nghiên cứu các sản phẩm phái sinh để quản lý rủi ro cũng như đa dạng hóa sản phẩm đầu tư hơn cho nhà đầu tư là cần thiết.
Tags:
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
