Hội thảo tham vấn “Đánh giá giữa kỳ kết quả cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2016 – 2020” do Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức có sự tham gia của nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu như ông Nguyễn Đình Cung, ông Lê Đăng Doanh, bà Phạm Chi Lan, ông Cấn Văn Lực…
Tại đây, các chuyên gia đã đề xuất nhiều giải pháp cho 3 năm còn lại của tái cơ cấu giai đoạn 2016 – 2020. Theo các chuyên gia, đây là giai đoạn chuyển mình từ nền kinh tế tăng trưởng về lượng thiếu ổn định, dễ bị tổn thương và kém hiệu quả, sang nền kinh tế tăng trưởng về chất, có sức cạnh tranh cao nhờ vào hiệu quả sử dụng nguồn lực.
Trong giai đoạn 2016 đến giữa năm 2018, mặc dù kinh tế vĩ mô ổn định, tăng trưởng phục hồi đạt mức tương đối cao, chất lượng tăng trưởng có cải thiện nhưng theo Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung, cách thức phân bổ nguồn lực chưa thay đổi, nguồn lực về cơ bản chưa được phân bổ lại theo hướng nâng cao hiệu quả.
“Các dòng chảy lớn chuyển dịch chậm như chuyển từ nông nghiệp sang công nghiệp dịch vụ; nông thôn sang thành thị; Nhà nước sang tư nhân và chính thức sang phi chính thức. Ngay cả sản xuất công nghiệp chưa tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Giá trị gia tăng trong ngành chế biến chế tạo rất thấp so với hầu hết các quốc gia trong khu vực, phần lớn chỉ ở khâu lắp ráp”, ông Cung thay mặt nhóm nghiên cứu của CIEM trình bày kết quả nghiên cứu.
Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực, hạn chế hiện nay của Việt Nam xếp theo thứ tự là quan liêu và tham nhũng, thủ tục hành chính, tính minh bạch và nhất quán trong chính sách, cuối cùng là cơ sở hạ tầng và năng suất lao động.
Đồng quan điểm với ông Cấn Văn Lực, PGS. TS Vũ Sỹ Cương (Học viện Tài chính) cho biết chỉ số công khai về ngân sách nhà nước của các tỉnh hiện nay rất thấp. Theo ông Cương “nhiều tỉnh không minh bạch dù Luật Ngân sách đã quy định. Điều đó cho thấy kỷ cương phép nước có vấn đề”.
Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung thừa nhận “trên bảo dưới không nghe” là thách thức lớn nhất của quá trình tái cơ cấu kinh tế. Ông Cung cũng nói thêm, lâu nay ở ta có tình trạng “ người nào làm tốt người ấy thiệt, nên ko ai làm tốt cả”.
Theo ông Cung, để tăng cường chất lượng thực của nền kinh tế thì trước tiên phải tăng quy mô và mức độ cạnh tranh. Trong đó, vấn đề cốt lõi là cạnh tranh công bằng trên nguyên tắc thị trường.
Viện trưởng CIEM cho biết vấn đề trên đang được thực hiện, tuy nhiên chúng ta mới chỉ tăng cường cạnh tranh trong thị trường hàng hóa và dịch vụ, còn thị trường nhân tố sản xuất thì chưa động tới.
Thị trường nhân tố sản xuất bao gồm: thị trường tài chính (thị trường vốn, thị trường tín dụng), thị trường quyền sử dụng đất; thực hiện phân bổ và sử dụng nguồn lực nhà nước theo quy tắc và quy luật thị trường.
Các chuyên gia tại hội thảo cũng nhất trí rằng thị trường nhân tố sản xuất là rất quan trọng để tạo ra sự cạnh tranh trong việc phân bố nguồn lực, tiếp cận nguồn lực một cách công bằng. Nếu không có cạnh tranh trong thị trường nhân tố sản xuất thì việc phân bổ/ tiếp cận nguồn lực của doanh nghiệp hoàn toàn là xin – cho, bị chi phối bởi các nhóm lợi ích, bởi sân sau- sân trước.
“Nếu thị trường này không có cạnh tranh thì đừng hy vọng vào việc phát triển khoa học công nghê, nâng cao năng suất lao động và chất lượng thực của nền kinh tế”, TS Nguyễn Đình Cung nhấn mạnh.
Cũng theo ông Cung: “Các mối quan hệ xin – cho sẽ đẩy khoa học công nghệ ra khỏi doanh nghiệp. Doanh nghiệp lúc đó ko có động lực áp dụng khoa học công nghệ, tìm kiếm thách thức để cải thiện năng lực cạnh tranh mà chỉ lo đi tìm kiếm mối quan hệ để kinh doanh, kiếm lợi”.
Viện trưởng CIEM cho rằng chúng ta đang nói nhiều đến cách mạng công nghệ 4.0, muốn xây dựng mạng lưới những người Việt Nam làm công nghệ trên thế giới nhưng “không thể bước vào cách mạng 4.0 với tư duy hiện nay”.
Ông Cung khẳng định muốn phát triển kinh tế dựa vào khoa học công nghệ thì chúng ta phải nhìn vào tiềm lực trong nước, ở Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh…chứ không phải ở Silicon Valley. “Ở đây mà làm tốt, mà biết khai thác hết các nguồn lực thì những người giỏi sẽ về”.
Theo các chuyên gia, cải cách thị trường nhân tố sản xuất là trọng tâm trong tái cơ cấu giai đoạn tiếp theo. Tuy nhiên, muốn cải cách thị trường này thì trước tiên phải cải cách vai trò và chức năng của nhà nước.
“Cái này mới khó”, ông Nguyễn Đình Cung nói. Theo ông Cung, “trước đây, nhà nước chỉ cần thu hẹp chứ chưa cần thay đổi thì thị trường đã xuất hiện. Nhưng bây giờ, thị trường loại này cần nhà nước không chỉ thu hẹp mà phải thay đổi”.
Các chuyên gia cho rằng, trong giai đoạn mới, vai trò của nhà nước là “hỗ trợ người thắng cuộc chứ không phải phổ cập người thắng cuộc”.
Các chuyên gia gợi ý nhà nước nên tìm cách hỗ trợ những doanh nghiệp có trình độ quản trị tốt, có dự án tốt, có xuất khẩu…Còn những doanh nghiệp đã thua lỗ hàng nghìn tỷ đồng thì thôi. Trước hết, nhà nước nên bằng cách tháo bỏ rào cản gia nhập thị trường, những chính sách bất hợp lý.
Đối với doanh nghiệp nhà nước, các chuyên gia cho rằng chính phủ nên để họ tự chủ, chỉ nên quản lý các đơn vị này thông qua kết quả chứ không nên quản họ làm gì, làm thế nào.
“Sau thất bại của các loại Vina, chúng ta có thiên hướng can thiệp hành chính vào các công ty nhà nước. Tuy nhiên, thay bằng can thiệp, chính phủ nên giao cho ủy ban quản lý vốn nhà nước và các công ty nhà nước những nhiệm vụ đủ khó để chỉ những người tài mới có thể hoàn thành được, chứ không phải những nhiệm vụ dễ để bất cứ ai cũng làm được rồi hưởng bổng lộc. Phải loại bỏ các loại “C” được bổ nhiệm vào quản lý doanh nghiệp nhà nước”, ông Nguyễn Đình Cung đề xuất.
Nói về việc thay đổi vai trò và chức năng của nhà nước, TS Cấn Văn Lực cho rằng “khi chậm ban hành không sửa đổi chính sách thì thiệt hại thế nào, đây chính là cản trở tái cơ cấu”. Ông Lực cũng có rằng chúng ta đang mất quá nhiều cho chi phí cơ hội.
Để đánh giá hiệu quả thực chất của tái cơ cấu kinh tế giai đoạn 2016-2020, TS Cấn Văn Lực đề xuất xây dựng “bộ tiêu chí đánh giá tái cơ cấu, bao gồm cả tiến độ, số lượng, chất lượng, hiệu quả và có tổ chức độc lập đánh giá”.
“Sau khi tái cơ cấu rồi năng lực chống chọi với cú sốc bên ngoài thế nào, và cuối cùng là tái cơ cấu nên xem xét trong hội nhập, trong các hiệp định thương mại tự do đã ký kết", ông Lực nhấn mạnh.
Tags:
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
