Mô hình cho vay ngang hàng (peer to peer - P2P lending) đã có bước tiến rõ rệt trong thời gian qua và đang len lỏi vào từng ngõ phố ở thành thị. Dù ẩn chứa nhiều rủi ro, song đến nay mô hình này vẫn chưa được điều chỉnh bởi một hành lang pháp lý chuyên biệt.
Mô hình cho vay ngang hàng, người đi vay và người cho vay được kết nối thông qua giải pháp công nghệ.
Lo ngại các hình thức biến tướng
Đến ngày 21/9, tổng số tiền đã giải ngân thông qua Tima, một nền tảng cho vay ngang hàng được chính thức khai trương tháng 12/2017, đã ở mức hơn 43.000 tỷ đồng. Con số này tương đương với tổng dư nợ tín dụng năm 2017 của một số ngân hàng thương mại cổ phần nhỏ.
Không chỉ Tima, nhiều tên tuổi mới trên thị trường cho vay ngang hàng đang thu hút số người sử dụng dịch vụ ngày càng tăng. Lợi thế của mô hình này so với nguồn tín dụng tại các ngân hàng là thuận tiện, nhanh chóng và trong nhiều trường hợp không cần thế chấp.
Với hình thức này, các công ty vay ngang hàng chỉ đóng vai trò là trung gian kết nối giữa người đi vay và người cho vay thông qua giải pháp công nghệ, do đó, những công ty này thường đăng ký kinh doanh với loại hình là doanh nghiệp công nghệ. Đối tượng đi vay và người cho vay có thể là cá nhân, cũng có thể là doanh nghiệp.
Do đó, khi phát sinh tranh chấp, công ty vay ngang hàng gần như “vô can”, người đi vay và người cho vay tự thỏa thuận giải quyết hoặc đưa ra tòa theo Bộ luật Dân sự. Trao đổi về vấn đề này, Luật sư Trương Thanh Đức, Chủ tịch HĐTV Công ty Luật Basico cho biết các kiểu thỏa thuận giữa người đi vay và người cho vay đều có thể xử lý được theo luật khi có tranh chấp phát sinh.
Tuy nhiên, ông Đức tỏ ra quan ngại về khả năng biến tướng của các doanh nghiệp trung gian này. Theo đó, các công ty “mang tiếng” công nghệ nhưng có thể phát sinh mong muốn làm thay nhiều phần việc của ngân hàng như: tự huy động vốn rồi cho vay, thực hiện thẩm định tín dụng… “Nếu các công ty này chỉ hỗ trợ cho vay theo kiểu làm thêm thì không đáng lo ngại nhưng trong trường hợp họ làm dịch vụ cho vay một cách chuyên nghiệp như ngân hàng thì lại là chuyện hoàn toàn khác. Và lúc ấy, rủi ro sẽ lớn”, ông Đức nói.
Phân tích về các rủi ro có thể xảy ra khi các hình thức cho vay này “biến tướng”, ông Đức cho rằng: “Hai điều đáng ngại nhất là lãi suất cao và cách xử lý mâu thuẫn khi bên vay không trả đúng nợ. Bên cạnh đó, nếu công ty vay ngang hàng tổ chức huy động vốn cho vay thì sẽ vi phạm quy định bởi họ không phải là các tổ chức tín dụng. Hoặc khi công ty này huy động nhưng sau đó vỡ nợ thì cả người đi vay và người cho vay đều không nhận được sự bảo vệ của pháp luật”.
Không cấm nhưng cần có khuôn khổ pháp lý
Từ dự báo về rủi ro nêu trên, ông Đức cho rằng không thể cấm hoạt động cho vay theo hình thức này nhưng cần xây dựng một khuôn khổ pháp lý với những quy định cụ thể về giới hạn hoạt động của những doanh nghiệp tham gia lĩnh vực này.
Chia sẻ góc nhìn về sự phát triển của mô hình này, bà Nguyễn Thùy Dương, Phó Tổng giám đốc Ernst & Young Việt Nam, Phó Chủ tịch CLB VietFinTech cho biết đây là mô hình công nghệ tài chính (fintech) mới, dù chưa có hàng lang pháp lý cụ thể nhưng là mô hình tiên tiến đã xuất hiện ở nhiều nước khác trên thế giới, bao gồm những nước Đông Nam Á như Singapore, Malaysia, Thái Lan, Indonesia.
Những nước này ít nhiều hoặc đã có hành lang pháp lý cho fintech nói chung hoặc quy định pháp lý thử nghiệm đối với mô hình cho vay ngang hàng nói riêng.
Thực tế cho thấy các xu hướng phát triển của công nghệ và kèm theo đó là các sản phẩm và dịch vụ trên nền công nghệ có thể phát triển nhanh hơn rất nhiều so với các quy định pháp lý.
Ngay cả những nước đã phát triển thuộc khối EU, Mỹ... cũng phải lập ra các ủy ban chuyên nghiên cứu việc thích ứng của các luật, quy định với những thay đổi đột phá trên thế giới mà có tác động ngược lại đến luật pháp.
“Có thể vay ngang hàng là mới với Việt Nam và vẫn còn nhiều hoài nghi thế nào là đúng. Nhìn chung, thực tế phát triển của thị trường cho thấy, có những sản phẩm tài chính ban đầu rất xa lạ và tưởng chừng không mang lại hiệu quả sử dụng cho người dân. Song thời gian sau đó, các sản phẩm này lại có thể được sử dụng tích cực, nếu được quy định và quản lý rõ ràng”, bà Nguyễn Thùy Dương nói.
Cũng theo bà Dương, việc quản lý lĩnh vực này một cách thận trọng là điều cần thiết, tuy nhiên, để có thể phát triển mạnh mẽ hơn lĩnh vực tiềm năng này, cần xây dựng một khuôn khổ pháp lý chặt chẽ để các sản phẩm này nhanh chóng đến với người tiêu dùng, góp phần thúc đẩy cộng đồng các doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) trong lĩnh vực fintech nói chung và startup trong cho vay ngang hàng nói riêng phát triển.
(VNF) - Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hải, nếu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm của mình thì những dịch vụ ủy quyền đòi bồi thường phí đến 20% theo tự nhiên sẽ không còn “đất sống".
(VNF) - Theo ông Phạm Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Quản lý, Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính), bảo hiểm thiên tai đóng vai trò là công cụ “chống sốc”, giúp nền kinh tế Việt Nam giảm thiệt hại, nhanh chóng hồi phục sau thiên tai và tăng cường khả năng thích ứng với rủi ro khí hậu ngày càng gia tăng.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, trước những thiệt hại do biến đổi khí hậu ngày càng nặng nề thì bảo hiểm thiên tai là một công cụ giúp chia sẻ gánh nặng với người dân và nền tài chính quốc gia.
(VNF) - Nền kinh tế đã phải hứng chịu tổn thất hàng trăm nghìn tỷ đồng do thiên tai, bão lũ trong vòng một năm qua nhưng nhờ có bồi thường bảo hiểm, đời sống và các hoạt động sản xuất sớm được khôi phục trở lại.
(VNF) - Tiếp tục hành trình giúp nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen để phòng ngừa các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa trong cộng đồng, đặc biệt là nhóm người trẻ từ 25 đến 45 tuổi, Manulife Việt Nam khởi động chiến dịch cộng đồng “Chọn XANH Cho KHỎE - Vì một Việt Nam thật khỏe”, từ tháng 11 - 12/2025.
(VNF) - Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) đề nghị các doanh nghiệp bảo hiểm hội viên tích cực tăng cường công tác thẩm định, xác minh thiệt hại và sớm giải quyết quyền lợi bảo hiểm cho người tham gia.
(VNF) - Ngày 22/11, hơn 1.000 người dân Hải Phòng đã có mặt tại Cung Văn hóa Thể thao Thanh Niên để tham gia ngày hội “Sống Khỏe Mỗi Ngày 2025” do Manulife Việt Nam phối hợp cùng Hội Thầy thuốc Trẻ Việt Nam tổ chức.
(VNF) - Dù bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều ích lợi, nhưng không ít người nhận được lời khuyên rằng: Không nên mua bởi một số một số “mặt trái” không phải ai cũng chấp nhận.
(VNF) - Đó là thông điệp của các doanh nghiệp bảo hiểm tại Hội nghị Định phí bảo hiểm Việt Nam 2025 với chủ đề “Khôi phục niềm tin, tái định nghĩa bảo hiểm” (Rebuild Trust, Redefine Insurance), khẳng định vai trò của bảo hiểm trong kỷ nguyên mới.
(VNF) - Doanh nghiệp bảo hiểm gửi thông báo: Vì lý do kê khai không đúng về tình trạng lịch sử bệnh lý đã làm sai lệnh quyết định nhận bảo hiểm. Do đó, công ty buộc phải huỷ bỏ quyền lợi hợp đồng, đồng thời tăng mức phí tham gia của sản phẩm chính.
(VNF) - Dù các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ liên tiếp ra mắt sản phẩm mới, chuyên biệt nhưng thị trường vẫn chưa có nhiều khởi sắc. Tuy nhiên, chuyên gia tin bảo hiểm nhân thọ sẽ sớm tốt lên.
(VNF) - Từ ngày 1/1/2026, mức đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất sẽ tăng, do mức lương tối thiểu vùng được điều chỉnh theo đúng quy định Luật Bảo hiểm Xã hội.
(VNF) - Ông Lê Xuân Bách – Phó Tổng Giám đốc PTI cho biết, bảo hiểm không chỉ đơn giản là chi trả tiền bồi thường, mà còn ở sự chia sẻ, đồng hành trong mọi tình huống khi khách hàng gặp khó khăn nhất.
(VNF) - Công an tỉnh Phú Thọ cho biết, vừa triệt phá đường dây tự đục vỡ xương khớp, hợp thức hoá hồ sơ bệnh án nhằm trục lợi bảo hiểm nhân thọ với số tiền hơn 6 tỷ đồng.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm cho biết, khi còn đang giám định thiệt hại do cơn bão số 12 đã liên tiếp ghi nhận thêm tổn thất hàng trăm tỷ đồng do cơn bão số 13. Bão chồng bão khiến số tiền bồi thường ước hàng ngàn tỷ đồng.
(VNF) - Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến có tỷ lệ bồi thường bảo hiểm bắt buộc xe máy rất thấp, người dân gần như không nhận được lợi ích đến từ cả 3 bên gồm: Cơ quan quản lý, người dân và doanh nghiệp bảo hiểm.
(VNF) - Theo Thông tư 41/2025/TT-NHNN, tổng hạn mức giao dịch của một khách hàng tại một tổ chức cung ứng ví điện tử được phép tăng lên tối đa 300 triệu đồng/tháng đối với các giao dịch thanh toán một số dịch vụ thiết yếu.
(VNF) - Các doanh nghiệp bảo hiểm ghi nhận thiệt hại chủ yếu ở nghiệp vụ xe cơ giới và tài sản kỹ thuật, với tổng giá trị bồi thường ước tính lên tới hàng chục tỷ đồng.
(VNF) - Trước ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, bảo hiểm “đóng tiền vào thì dễ, rút ra lại rất khó”, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, ông đã từng tham gia bảo hiểm, khi đáo hạn muốn là rút tiền ra được ngay và các công ty phải trả tiền theo quy định.
(VNF) - Từ sau giai đoạn tăng trưởng nóng, các công ty tài chính tiêu dùng đã bước vào quá trình tái cấu trúc sâu rộng, giúp danh mục cho vay trở nên cân bằng hơn.
(VNF) - Sau đợt mưa bão liên tiếp vừa qua, hàng loạt xe ô tô bị ngập nặng, gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Đáng chú ý, có hồ sơ bồi thường cho thấy chi phí sửa chữa đã lên đến 90% giá trị chiếc xe, khiến nhiều chủ xe đứng trước nguy cơ mất trắng tài sản.
(VNF) - Sự dịch chuyển mạnh mẽ của tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang mở ra một kỷ nguyên mới: người Việt không chỉ mong muốn “đủ sống”, mà còn khao khát nâng tầm chất lượng sống, bảo vệ thành quả và chuẩn bị vững vàng cho tương lai của thế hệ kế tiếp. Song song với đó, những khoảng trống bảo vệ ngày càng rõ nét, khi những rủi ro bất ngờ vẫn có thể ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính tưởng chừng đã vững vàng.
(VNF) - Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, nếu người lao động chậm đóng bảo hiểm xã hội sau 60 ngày dù đã có văn bản đôn đốc sẽ bị coi là trốn đóng và hành vi này nặng nhất có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
(VNF) - Nước lũ ở Huế lên quá nhanh khiến hàng trăm xe ô tô trong thành phố ngập qúa bánh xe, trong đó có rất nhiều phương tiện nước đã tràn vào trong xe, gây hư hỏng nặng.
(VNF) - Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hải, nếu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm của mình thì những dịch vụ ủy quyền đòi bồi thường phí đến 20% theo tự nhiên sẽ không còn “đất sống".