Kể từ ngày 01/08/2022, việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng sẽ được triển khai trên tất cả các tuyến đường cao tốc tại Việt Nam. Mọi phương tiện muốn vào đường cao tốc sẽ phải mở tài khoản thu phí và gắn thẻ đầu cuối, để thực hiện thu phí điện tử không dừng.
Người điều khiển ô tô không gắn thẻ đầu cuối, hoặc gắn thẻ đầu cuối mà số tiền trong tài khoản thu phí không đủ để chi trả khi qua trạm thu phí sẽ bị phạt 2 - 3 triệu đồng, đồng thời còn bị tước quyền sử dụng giấy phép lái xe 1 - 3 tháng (theo điểm c khoản 4 và điểm b khoản 11 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP).
Cuối tháng 7, đầu tháng 8 năm 2022, cả hai doanh nghiệp thu phí là Công ty TNHH Thu phí tự động VETC và Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam (VDTC) đều có thay đổi chính sách. Nếu như trước đây, việc gắn thẻ đầu cuối là miễn phí, chỉ tính phí từ lần thứ hai trở đi, thì nay sẽ tính phí 120.000 đồng/thẻ ngay từ lần đầu. Dễ thấy đây là thay đổi nhằm thúc đẩy toàn bộ các chủ phương tiện mở tài khoản và gắn thẻ đầu cuối để thực hiện thu phí điện tử không dừng.
Tuy nhiên, trong những ngày qua, một vấn đề gây nhiều bức xúc cho các chủ phương tiện, đó là việc nạp tiền vào tài khoản thu phí điện tử không dừng phải chịu mức phí tương đối cao, từ 1-3% giá trị số tiền nạp vào.
Mặc dù VDTC và VETC có triển khai một số phương thức nạp tiền vào tài khoản không mất phí, thông qua một số đối tác là ngân hàng hay ví điện tử, tuy nhiên số lượng ngân hàng và ví điện tử miễn phí nạp tiền vào tài khoản thu phí là rất ít, không phải người lái xe nào cũng có thể sử dụng phương thức này.
Trước đây, khi thực hiện thu phí thủ công, người lái xe không phải chịu thêm bất cứ khoản tiền nào khi nộp phí bằng tiền mặt. Khoản chi phí hành thu (xây dựng và vận hành trạm thu phí, thuê nhân sự…) được trích lại cho đơn vị thu phí theo thỏa thuận khi thực hiện dự án, thường ở mức 6% doanh thu qua trạm. Hiểu một cách đơn giản: nếu một lái xe qua trạm và nộp phí thủ công 1 triệu đồng, thì có 60.000 đồng được trích lại để trả cho đơn vị thu phí.
Khi triển khai thu phí theo hình thức điện tử không dừng, khoản chi phí hành thu được gọi chính thức là chi phí dịch vụ thu phí điện tử không dừng, theo Điều 13, Quyết định 19/2020/QĐ-TTg ngày 17/06/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Chi phí này hiện được xác định bằng 5% doanh thu thu phí tự động qua trạm; và kể từ ngày 01/08/2022, số thu phí tự động qua trạm cũng bằng với tổng số thu qua trạm, do Việt Nam đã chuyển hoàn toàn sang thu phí điện tử không dừng trên đường cao tốc.
Theo Điều 13, Quyết định 19/2020/QĐ-TTg, chi phí dịch vụ thu phí điện tử không dừng là nguồn thu cho nhà cung cấp dịch vụ thu phí để hoàn vốn đầu tư, xây dựng, cải tạo, quản lý, vận hành, bảo trì dự án thu phí điện tử không dừng. Sau khi trừ đi chi phí dịch vụ thu phí điện tử không dừng, số tiền thu được tại các trạm thu phí điện tử không dừng sẽ được chuyển cho nhà đầu tư dự án để đảm bảo hoàn vốn.
Như vậy, các doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng đã được hưởng chi phí hành thu bằng 5% tổng số thu qua trạm. Chi phí phát sinh khi nạp tiền vào tài khoản thu phí điện tử không dừng cần được hiểu là một chi phí vận hành dự án thu phí, và phải được chi trả bằng nguồn chi phí hành thu của doanh nghiệp thu phí.
Trả lời báo chí, đại diện các doanh nghiệp thu phí cho biết đây là khoản phí do các nền tảng trung gian thanh toán (ngân hàng, ví điện tử) thu, và do vậy doanh nghiệp thu phí cũng không được hưởng. Tuy nhiên, việc bắt người lái xe phải chịu chi phí này là không hợp lý, làm phát sinh thêm gánh nặng tài chính so với việc thu phí thủ công.
Để so sánh, nếu như trước đây thực hiện thu phí thủ công, nhà nước trích 6% doanh thu qua trạm để làm chi phí hành thu cho đơn vị thu phí; thì nay khi thực hiện thu phí điện tử không dừng, nhà nước trích 5% doanh thu qua trạm làm chi phí hành thu cho doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng, tiết kiệm được 1% doanh thu cho ngân sách nhà nước (cũng chính là tiết kiệm tiền thuế của nhân dân). Thế nhưng, đa số người dân lại phải mất thêm 1% - 3% chi phí nạp tiền vào tài khoản thu phí, thì trên thực tế việc triển khai thu phí điện tử không dừng còn làm tốn kém của nhân dân hơn so với thu phí thủ công.
Thu phí điện tử không dừng là hình thức thu phí tiên tiến, không sử dụng tiền mặt, có nhiều điểm ưu việt hơn thu phí thủ công, như tiết kiệm thời gian, công sức, tăng tốc độ xe lưu thông qua trạm, tăng cường công khai, minh bạch, hạn chế tiêu cực trong thực hiện dự án…
Tuy nhiên, việc thực hiện thu phí điện tử không dừng cần phải triển khai theo nguyên tắc không làm phát sinh thêm gánh nặng tài chính cho người lái xe, thậm chí còn phải có cơ chế khuyến khích người dân chuyển sang thu phí điện tử không dừng. Ở nhiều quốc gia, người dân được giảm 1% - 2% số tiền khi thực hiện thu phí tự động không dừng thay cho tiền mặt, ở Thái Lan là 5% và cá biệt ở Nga có lúc giảm đến 30% số tiền.
Mặc dù giảm số tiền phải nộp cho người dân, nhưng ngân sách nhà nước vẫn không bị thiệt thòi, bởi việc thu phí tự động không dừng ở quy mô lớn (hàng triệu đến hàng chục triệu xe) sẽ tiết kiệm hơn nhiều so với thu phí thủ công. Quan trọng hơn, thu phí theo hình thức điện tử không dừng sẽ xóa bỏ nguy cơ tiêu cực, gian lận trong thu phí, chống thất thu đáng kể cho ngân sách nhà nước.
Ở Việt Nam hiện nay, do đã thực hiện bắt buộc thu phí điện tử không dừng và có chế tài xử phạt vi phạm, nên không nhất thiết phải áp dụng các cơ chế khuyến khích, song nhà nước và doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng cần phải có ứng xử thỏa đáng với người lái xe, để thu phí điện tử không dừng thực sự phát huy được những ưu điểm của mình:
Thứ nhất, miễn phí hoàn toàn các khoản chi phí khi người dân sử dụng dịch vụ thu phí điện tử không dừng. Về lâu dài, các doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng phải đàm phán với các ngân hàng và doanh nghiệp ví điện tử để giảm mức phí trung gian khi chủ phương tiện nạp tiền vào tài khoản thu phí. Còn về trước mắt, các chi phí trung gian khi người tiêu dùng nạp tiền vào tài khoản sẽ phải tính vào chi phí dịch vụ thu phí điện tử không dừng, do doanh nghiệp dịch vụ thu phí chi trả.
Thứ hai, do đã có chế tài xử phạt nếu như lái xe không gắn thẻ đầu cuối hay không có đủ tiền trong tài khoản mà vào đường cao tốc, nên không cần áp dụng các chính sách như thu phí gắn thẻ lần đầu hay bắt buộc duy trì số dư tối thiểu trong tài khoản thu phí (chính sách này đã được bãi bỏ cách đây ít ngày).
Về nguyên tắc, thu phí điện tử không dừng không được làm phát sinh các gánh nặng tài chính cho người lái xe so với thu phí thủ công, nên việc thu phí 120.000 đồng khi gắn thẻ đầu cuối lần đầu là không hợp lí (khi thu phí thủ công, người lái xe hoàn toàn không phải chi trả chi phí này). Việc thu phí gắn thẻ đầu cuối từ lần thứ hai trở đi có thể được chấp nhận, nhưng phải thay thế miễn phí trong trường hợp thẻ đầu cuối bị hư hỏng không phải do lỗi của người lái xe.
Để khuyến khích người lái xe duy trì số dư lớn trong tài khoản, tránh việc bị ùn tắc khi xe qua trạm do không đủ tiền nộp phí, bên cạnh chế tài xử phạt hành chính của nhà nước, doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng có thể áp dụng các hình thức khuyến mại như trả lãi cho số tiền trong tài khoản thu phí, hoặc chiết khấu trong trường hợp nạp nhiều tiền vào tài khoản.
Thứ ba, khi đã triển khai rộng rãi việc thu phí điện tử không dừng, doanh thu của doanh nghiệp thu phí sẽ tăng mạnh, nhà nước cần cập nhật lại phương án tài chính của doanh nghiệp thu phí điện tử không dừng, tiến tới đàm phán hạ thấp mức chi phí hành thu được trích lại, từ mức 5% có thể xuống 4%, 3%, hoặc thấp hơn nữa; cần hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế cạnh tranh theo quy luật thị trường, để thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia cung cấp dịch vụ thu phí điện tử không dừng.
Tags:
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Với quy mô hơn 25 triệu học sinh, sinh viên trên toàn quốc trong năm học 2024 - 2025 và tỷ lệ trường mầm non ngoài công lập vượt trội hơn công lập. Lĩnh vực này không chỉ thu hút dòng vốn trong nước mà còn luồng vốn quốc tế lớn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc dân.
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng: "Đây có thể coi là thời điểm không thể chậm trễ hơn phải khắc phục những thiếu hụt kể trên, khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân, góp phần thực hiện thành công mục tiêu chiến lược phát triển đất nước đến năm 2030 và 2045 đã được đề ra"
(VNF) - Để kinh tế tư nhân thực sự phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Việt Nam cần một “cuộc đổi mới lần hai”. Theo đó, chỉ với một thể chế minh bạch, môi trường bình đẳng và cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, khu vực tư nhân mới có thể phát huy đầy đủ vai trò “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế.
(VNF) - Dù đóng góp gần nửa GDP và tạo việc làm cho hơn 8/10 lao động cả nước, nhiều doanh nghiệp tư nhân Việt Nam lại chọn “đứng yên” hoặc thu nhỏ quy mô. Tại tọa đàm do Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức sáng 15/8, các chuyên gia đã chỉ rõ nguyên nhân khiến khu vực này “ngại lớn” và đề xuất loạt giải pháp để biến kinh tế tư nhân thành đầu kéo tăng trưởng.
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Dự án đường Minh Khai – Vĩnh Tuy – Yên Duyên có chiều dài hơn 2km, kết nối đường vành đai 2,5 đến vành đai 3 (phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội).
