Để làm rõ những vấn đề xoay quanh thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) nói chung và xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam nói riêng, VietnamFinance đã có cuộc trao đổi với ông Trần Lê Minh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating).
- Trong hai tháng đầu năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) khá ảm đạm. Dù nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu với lãi suất cao hơn nhiều lãi suất tiết kiệm nhưng nhà đầu tư vẫn chưa mấy mặn mà. Theo ông, đây có phải là tín hiệu đáng lo ngại đối với thị trường TPDN trong năm 2024 không? Lý do của sự ảm đạm này có phải một phần là do Nghị định 65 bắt đầu có hiệu lực trở lại?
Theo quan sát của VIS Rating về tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp ở Việt Nam hàng năm, giai đoạn tháng 1 và tháng 2 trước Tết âm lịch thường là các tháng có lượng phát hành thấp nhất trong năm. Điều này có nguyên nhân từ yếu tố mùa vụ bởi các tổ chức phát hành thường cố gắng thực hiện xong kế hoạch phát hành vào giai đoạn cuối năm trước đó. Ngoài ra, các kế hoạch phát hành trái phiếu mới thông thường sẽ cần phải xin phê duyệt từ đại hội đồng cổ đông và nhiều doanh nghiệp niêm yết thường chờ đến đợt họp đại hội đồng cổ đông thường niên đầu năm. Như vậy, việc thị trường ảm đạm trong 2 tháng đầu năm không phải là vấn đề đáng lo ngại.
Trong khi đó, Nghị định 65 có hiệu lực trở lại sẽ giúp kỷ luật thị trường được tăng lên, qua đó góp phần nâng cao chất lượng TPDN phát hành mới và giúp thị trường phát triển một cách bền vững hơn so với giai đoạn trước.
Về dài hạn, thị trường TPDN được kỳ vọng sẽ tiếp tục hồi phục trong năm 2024 dựa trên các yếu tố cơ bản gồm môi trường kinh doanh cải thiện và nền lãi suất thấp. Tỷ lệ chậm trả gốc lãi TPDN phát sinh mới sẽ giảm mạnh trong năm 2024 và giá trị phát hành mới tiếp tục hồi phục dần sau khi đã tạo đáy trong năm 2022.
- Nghị định 65 có yêu cầu xếp hạng tín nhiệm. Theo ông, xếp hạng tín nhiệm có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của thị trường TPDN?
Trước đây, các nhà đầu tư đa phần chỉ quan tâm đến lãi suất trái phiếu như thế nào, tên tuổi đơn vị phát hành trái phiếu ra sao mà ít để ý đến chất lượng tín dụng, khả năng trả nợ gốc/lãi đúng hạn của tổ chức phát hành. Chính vì thế, khi Nghị định 65 yêu cầu phải xếp hạng tín nhiệm, nhà đầu tư sẽ có thêm một nguồn thông tin bổ sung quan trọng khi đánh giá về các doanh nghiệp chưa niêm yết cổ phiếu trên sàn, vốn thường hạn chế công bố thông tin ra bên ngoài. Từ những đánh giá mang tính độc lập và khách quan về chất lượng tín dụng của tổ chức phát hành và/hoặc công cụ nợ của tổ chức phát hành, nhà đầu tư có thể dễ dàng so sánh các công cụ nợ theo tiêu chí chất lượng tín dụng.
Chưa kể, kết quả xếp hạng của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm cũng sẽ được công bố công khai và theo dõi liên tục nhằm kịp thời phản ánh bất kỳ thay đổi quan trọng nào trước những phát triển liên quan đến tổ chức phát hành hoặc các sự kiện khác.
- Xếp hạng tín nhiệm có thể giúp các nhà đầu tư tránh được hoàn toàn rủi ro không? Nếu một doanh nghiệp được xếp hạng cao nhưng vẫn bị vỡ nợ thì khi đó, trách nhiệm sẽ thuộc về ai?
Kết quả xếp hạng tín nhiệm giúp cho nhà đầu tư có thể đánh giá được khả năng trả nợ của tổ chức phát hành và công cụ nợ, so sánh tương đối về chất lượng tín dụng giữa các tổ chức phát hành và công cụ nợ với nhau.
Tuy nhiên, nhà đầu tư cần phải xác định rõ ràng xếp hạng tín nhiệm không phải là khuyến nghị đầu tư dưới mọi hình thức và họ phải tự chịu trách nhiệm khi sử dụng thông tin. Nói cách khác, kết quả xếp hạng tín nhiệm chỉ giúp nhà đầu tư nhận diện được mức độ rủi ro chứ không giúp tránh được rủi ro khi đầu tư vào các công cụ nợ của tổ chức phát hành đó.
Còn về trách nhiệm trong trường hợp một doanh nghiệp được xếp hạng cao nhưng vẫn bị vỡ nợ thì phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm các thỏa thuận trong quyết định đầu tư, quy định pháp luật liên quan và cơ chế giám sát quản lý.
Một trong những điểm quan trọng cần xem xét là thỏa thuận trong quyết định đầu tư. Trong các giao dịch tài chính, doanh nghiệp thường phải ký kết các hợp đồng với các bên như ngân hàng, nhà đầu tư, hoặc nhà cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm. Trách nhiệm của các bên có thể được quy định rõ trong các hợp đồng này.
- Quy chuẩn và thang điểm xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam và quốc tế có nhiều khác biệt không?
Các thang điểm của các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế và Việt Nam đều có sự tương đồng về cấu trúc giúp cho nhà đầu tư nhận diện mức độ rủi ro tín dụng và so sánh tương đối chất lượng tín dụng của các tổ chức phát hành và công cụ nợ với nhau. Do đó, các doanh nghiệp Việt Nam có thể sử dụng đồng thời cả dịch vụ xếp hạng tín nhiệm quốc tế và xếp hạng tín nhiệm nội địa tùy theo nhu cầu và định hướng về thị trường phát hành TPDN.
Tuy nhiên, khi các doanh nghiệp Việt Nam được các tổ chức quốc tế thực hiện đánh giá xếp hạng tín nhiệm toàn cầu thì kết quả bị ảnh hưởng bởi mức trần xếp hạng tín nhiệm quốc gia do thang điểm của Moody’s được xây dựng để đánh giá mức độ xếp hạng tín nhiệm cho các doanh nghiệp trên phạm vi toàn cầu nên. Khi đó, kết quả xếp hạng tín nhiệm của doanh nghiệp Việt Nam sẽ không cao hơn kết quả xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam.
Trong khi đó, ở các tổ chức xếp hạng tín nhiệm ở trong nước, đơn cử như VIS Rating, phương pháp luận xếp hạng tín nhiệm đã được tinh chỉnh theo các yếu tố của thị trường Việt Nam. Nhờ đó, thang điểm xếp hạng tín nhiệm sẽ giúp thị trường có thể so sánh chất lượng tín dụng của các doanh nghiệp Việt Nam trong cùng một không gian tài chính và môi trường kinh doanh tại Việt Nam.
- Tại Trung Quốc từng xảy ra tình trạng mua kết quả xếp hạng, dẫn đến việc nhiều doanh nghiệp được xếp hạng tốt dù thực tế khác xa. Ông có lo ngại rằng tình trạng này sẽ diễn ra ở Việt Nam không?
Hoạt động xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam mới được triển khai nhưng đã có tương đối đầy đủ các khuôn khổ pháp lý để kiểm soát, đơn cử như Nghị định 88/2014/NĐ-CP quy định chi tiết về dịch vụ xếp hạng tín nhiệm tại Việt Nam. Đây cũng là cơ sở để tránh tình trạng phát triển thiếu kiểm soát giống như đã từng xảy ra ở các nước xung quanh.
Tính đến thời điểm hiện tại, chúng ta cũng mới chỉ có 3 doanh nghiệp được cấp phép, điều này giúp loại bỏ những cạnh tranh không đáng có ở một lĩnh vực đòi hỏi chất lượng công việc rất cao, kết quả xếp hạng phải hoàn toàn độc lập. Đây lại là yếu tố mà thị trường Trung Quốc từng bị hạn chế khi có nhiều tổ chức có chức năng đánh giá, cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm.
Việt Nam là nước đi sau về triển khai hoạt động xếp hạng tín nhiệm, từ đó, chúng ta có nhiều mô hình thành công để học hỏi, cũng như có nhiều bài học kinh nghiệm có thể tránh. Song song với đó, chúng ta cũng có thể lựa chọn các đối tác đồng hành để có thể thừa hưởng kinh nghiệm từ các đối tác hàng đầu.
Trong giai đoạn nghiên cứu thành lập VIS Rating, Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) đã quyết tâm gạt bỏ một đối tác khu vực để kết hợp với Moody’s - tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu trên thế giới với mong muốn tạo ra chuẩn mực mới cho sự phát triển của thị trường tài chính Việt Nam.
Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm như VIS Rating cũng được kiểm soát bởi các quy định chặt chẽ của Bộ Tài chính cũng như các quy tắc quốc tế của IOSCO và Moody’s để đảm bảo tách bạch hoạt động kinh doanh và hoạt động xếp hạng, kiểm soát toàn bộ các xung đột lợi ích, từ đó đảm bảo chất lượng của báo cáo xếp hạng tín nhiệm được ban hành với tiêu chuẩn cao nhất.
Tuy vậy, để thị trường xếp hạng tín nhiệm minh bạch, tôi nhận thấy cần phải có các hoạt động kiểm tra giám sát thường xuyên của các cơ quan quản lý nhà nước tại các doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm để đảm bảo các doanh nghiệp hoạt động ở một quy chuẩn tối thiểu chung tránh phát sinh cạnh tranh hoặc hạ chuẩn trong quá trình cung cấp dịch vụ ra thị trường.
Tags:
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
(VNF) - Các chaebol Hàn Quốc sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao trong thời kỳ phát triển công nghiệp và cao hơn đáng kể Vingroup của Việt Nam hiện nay - vốn cũng đang dồn lực phát triển mảng công nghiệp.
(VNF) - Theo chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan, việc đánh giá khu vực kinh tế tư nhân hiện nay còn nhiều bất cập khi “gộp chung” doanh nghiệp lớn, nhỏ và hộ kinh doanh để tính toán, từ đó đưa ra kết luận năng suất và hiệu quả thấp.
(VNF) - GS.TS Lê Anh Tuấn – Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để phát triển công nghệ chiến lược và thương mại hóa kết quả nghiên cứu, Việt Nam cần một mô hình hợp tác chặt chẽ giữa nhà nước, viện – trường và doanh nghiệp, trong đó đào tạo nhân lực chất lượng cao là nền tảng then chốt, tạo ra đội ngũ đủ năng lực triển khai chính sách, vận hành công nghệ, và đưa sản phẩm nghiên cứu ra thị trường.
(VNF) - Theo các chuyên gia, Việt Nam cần xây dựng một “sandbox” đủ lớn và thể chế tài chính chuẩn quốc tế để thu hút nhà đầu tư chiến lược, củng cố năng lực pháp lý và thúc đẩy hội nhập tài chính toàn cầu.
(VNF) - 80 năm qua, nông nghiệp Việt Nam đã chứng minh chân lý “phi nông bất ổn” khi vừa là trụ đỡ kinh tế, vừa tạo nên những bước ngoặt đưa kinh tế Việt Nam vươn ra thế giới.
(VNF) - Việt Nam đang chứng kiến sự bùng nổ đầu tư vào lĩnh vực giáo dục. Với quy mô hơn 25 triệu học sinh, sinh viên trên toàn quốc trong năm học 2024 - 2025 và tỷ lệ trường mầm non ngoài công lập vượt trội hơn công lập. Lĩnh vực này không chỉ thu hút dòng vốn trong nước mà còn luồng vốn quốc tế lớn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục quốc dân.
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.
