Bước vào thế giới tài chính: Từ bỡ ngỡ đến đam mê

Mặc dù xác định sẽ theo đuổi nghề báo từ khi còn ngồi trên ghế giảng đường nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ có một ngày mình trở thành một phóng viên tài chính. Mọi thứ đến với tôi như một cơ duyên.

Tốt nghiệp đại học, tôi được giới thiệu vào làm việc tại một toà soạn báo tài chính. Thế nhưng, thời điểm đó, cô sinh viên mới ra trường là tôi, với mớ kiến thức ít ỏi về kinh tế, thậm chí “mù mờ” về thị trường chứng khoán, không đủ tự tin để nhận việc. Cùng lúc, nhận được lời mời làm việc từ một doanh nghiệp khá có tiếng, tôi quyết định “rẽ ngang”. Thành thật mà nói, tôi chỉ coi đó là một “bến đỗ” tạm thời và luôn tự nhủ sẽ quay lại với nghề báo nếu có cơ hội phù hợp.

Hai năm sau, vào một ngày cuối tháng Năm, khi đang chuẩn bị nghỉ việc, tôi được một người bạn ngỏ ý giới thiệu làm việc tại một tạp chí tài chính. Thật tình cờ, lại là tài chính! Giây phút ấy, tôi quyết định dấn thân vào một thế giới “bí ẩn” mà trước đây tôi nghĩ rằng nó không phù hợp với mình.

Những lần đầu tiên

Tôi vẫn nhớ như in cảm giác bước chân vào tòa soạn ngày hôm ấy. Rõ ràng đây không phải lần đầu tiên tôi đến một toà soạn báo, nhưng trong tôi lại có một cảm giác hồi hộp tới lạ kỳ. Như một đứa trẻ mới bước vào một thế giới đầy màu sắc và sự kỳ diệu, mọi thứ thật mới mẻ và đầy hứa hẹn. Bảng điện nhấp nháy liên tục, những tiếng gõ bàn phím cành cạch với nhịp độ gấp gáp, tôi bắt đầu hành trình của một phóng viên tài chính.

Ngày làm việc đầu tiên, tôi được học cách đọc báo cáo tài chính. Với một người không có nền tảng về tài chính - kinh tế, việc đối mặt với những trang tài liệu đầy những con số và thuật ngữ chuyên ngành khiến tôi thực sự choáng ngợp. Tôi cảm thấy như mình đang học một ngôn ngữ mới. Mỗi thuật ngữ đều đòi hỏi tôi phải tra cứu kỹ lưỡng và nhờ cả sự giúp đỡ từ các đồng nghiệp có kinh nghiệm hơn để có thể nắm bắt được bản chất của chúng. Và rồi tôi bắt đầu nảy sinh vô vàn thắc mắc về mối liên hệ giữa những con số, những hạng mục trong đó. Trong quá trình tìm kiếm câu trả lời cho bản thân, những con số tưởng chừng vô tri kia bỗng “vẽ” ra một bức tranh đầy thú vị về sức khoẻ và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Bức tranh ấy mang lại cho tôi một cảm giác phấn khích, như thể tôi đang dần “mở khóa” những “bí mật” của thế giới tài chính.

Vài tháng sau đó, tôi được phân công theo dõi diễn biến cổ phiếu VFS của VinFast. Đây cũng là lần đầu tiên tôi học cách theo dõi thị trường chứng khoán. Ngồi trước bảng điện tử với hàng loạt các con số nhấp nháy, tôi không khỏi bối rối. Không còn “đứng im” như trên báo cáo tài chính, những con số này “chuyển động” từng phút một. Dần dà, tôi học cách đọc hiểu các chỉ số, biểu đồ và nắm bắt các yếu tố tác động đến giá cổ phiếu. Giờ đây, đối với tôi, những con số trên bảng điện tử, không còn là những ký tự vô hồn, mà đại diện cho hàng triệu, thậm chí là hàng tỷ USD luân chuyển trên thị trường chứng khoán, nơi mọi động thái đều có thể tạo ra những đợt sóng lớn.

Tôi còn nhớ lần đầu tiên tham dự và đưa tin trực tiếp tại một sự kiện của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước. Lần đầu tiên bước vào phòng họp, tôi nhận ra sự nhỏ bé của mình giữa đám đông những nhà báo kỳ cựu và các chuyên gia kinh tế hàng đầu. Tuy nhiên, ngay cả trong những khoảnh khắc ấy, tôi vẫn cảm nhận được sự kích thích, sự khao khát khám phá và học hỏi. Đó cũng là lần đầu tiên, tôi đối mặt với áp lực thời gian lớn đến như vậy. Từng lời phát biểu đều mang theo những thông tin quan trọng có thể ảnh hưởng đến thị trường, bất cứ sai sót nào trong quá trình đưa tin đều có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Điều này đòi hỏi tôi phải tập trung cao độ, vừa phải hiểu, vừa phải phân tích thông tin, cân nhắc từng câu chữ để đảm bảo rằng không bỏ sót chi tiết quan trọng nào và thông tin được truyền tải một cách chính xác, đầy đủ, rõ ràng và súc tích.

Rồi tôi có lần đầu tiên phỏng vấn trực tiếp với một chuyên gia tên tuổi trong lĩnh vực tài chính. Sự lo lắng và hồi hộp khiến tôi thức trắng đêm để đọc lại đề cương câu hỏi và nghiên cứu tài liệu. Tôi tự nhủ bản thân phải nắm chắc từng thuật ngữ, từng nội dung để có thể tự tin trò chuyện, thay vì ngồi như “vịt nghe sấm”. Cảm giác lo lắng và hồi hộp dần tan biến khi tôi bắt đầu đặt câu hỏi và nhận được những câu trả lời chuyên sâu và ý nghĩa. Cuộc phỏng vấn bỗng trở thành một cuộc trò chuyện, không chỉ mang lại cho tôi nhiều kiến thức quý báu mà còn mở ra cho tôi một mối quan hệ mới. Vị chuyên gia đó sau này đã trở thành một “mentor”, gợi ý cho tôi nhiều đề tài hay và giới thiệu tôi tới nhiều sự kiện thú vị.

Thách thức

Làm báo, không có ngày nào giống ngày nào. Thị trường luôn biến động, chính sách thay đổi liên tục và những kỷ lục hay bê bối kinh doanh có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Tất cả đòi hỏi tôi phải luôn sẵn sàng, luôn cập nhật và luôn nắm bắt được thông tin mới nhất. Không thể tránh khỏi những lúc cảm thấy áp lực, mệt mỏi, nhưng tôi luôn coi đó là cơ hội để học hỏi và phát triển.

Thật lòng, đến thời điểm hiện tại, thách thức lớn nhất đối với tôi vẫn là việc biến những con số khô khan thành những câu chuyện sống động và hấp dẫn. Công việc của một phóng viên tài chính không đơn thuần chỉ là thuật lại một sự kiện hay diễn giải một báo cáo tài chính mà là mang đến cho độc giả những góc nhìn đa chiều. Việc này không chỉ đòi hỏi kiến thức mà còn là khả năng kể chuyện. Phải làm sao để những dữ liệu phức tạp trở nên dễ hiểu, phải làm sao để sắp xếp các con số, mỗi sự kiện để tạo nên một câu chuyện liền mạch và hấp dẫn, đó là điều mà tôi luôn trăn trở và cố gắng cải thiện mỗi ngày.

Cùng với đó là câu chuyện về sự công bằng và khách quan khi cầm bút. Nói thì dễ, nhưng để đạt được thì cũng rất khó. Thông tin về thị trường chứng khoán, nơi mối quan hệ lợi ích giữa các chủ thể vừa đan xen, vừa mâu thuẫn, một điều tôi không muốn và rất sợ đó là vô tình nghiêng về một chủ thể nào đó mà gây bất lợi cho chủ thể khác. Do đó, tôi luôn muốn hiểu tường tận sự thật. Nhưng sau một thời gian làm nghề, tôi nhận ra rằng, nhiều khi bản thân không đủ sức tiếp cận sự thật và không đủ sức để hiểu hết sự thật. Có lẽ, đó là thách thức chung của nghề báo, không phân biệt mảng chuyên môn nào. Điều này cũng đặt ra yêu cầu cho mỗi phóng viên, không chỉ cần kiến thức và kỹ năng, mà còn phải có sự nhạy bén. Nhạy bén để xử lý những thông tin nhạy cảm, nhạy bén để đặt ra câu hỏi đúng và phân tích vấn đề một cách sâu sắc.

Có những đêm tôi thức trắng, ngồi trước màn hình máy tính, mắt dán vào những con số và biểu đồ. Đôi khi, tôi cảm thấy như mình đang lạc trong mê cung của dữ liệu, nhưng rồi, bằng cách nào đó, tôi luôn tìm thấy lối ra. Khi bài viết được hoàn thành, xuất bản và nhận được sự yêu thích từ độc giả, trong tôi lại trào lên một niềm vui sướng khó tả. Đó là khoảnh khắc mà tôi nhận ra rằng, chính những khó khăn, thách thức đã làm cho kết quả trở nên ngọt ngào hơn.