Đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí: Nhiệm vụ khả thi!
(VNF) - Dường như đâu đó đã có sự hiểu lầm khi diễn giải cụm từ “chuyển đổi số báo chí”. Bởi nếu như ở Việt Nam, chúng ta hay gắn nó với nhiệm vụ chính trị, thì trên thế giới, cụm từ ấy đồng nghĩa với đa dạng hóa nguồn thu cho báo chí.
Thực tế, không phải đợi đến khi kinh tế toàn cầu lâm vào khó khăn do xung đột ở Ukraine hay Dải Gaza thì kinh tế báo chí mới trở thành “trend” như bây giờ. Bởi ngay từ cuối năm 2021, sau 2 năm liên tiếp thế giới chịu cảnh “đóng băng” do Covid-19 thì trong bản dự báo xu hướng của năm tiếp theo, Hiệp hội Báo chí và các Nhà xuất bản Tin tức (WAN-IFRA) đã cho rằng chuyển đổi số (digital transformation) chính là cơ hội để các tòa soạn thúc đẩy đa dạng hóa nguồn thu, khi hai nguồn thu truyền thống là quảng cáo và lợi nhuận từ độc giả đều đang suy giảm.
Bất cập của thị trường báo chí Việt Nam
Đến năm 2024, các chuyên gia lại càng có thêm cơ sở để bồi đắp cho nhận định đó. Tại Diễn đàn báo chí trong khuôn khổ Hội báo Xuân toàn quốc 2024 tổ chức tại TP. HCM hồi tháng Ba vừa qua, diễn giả Lee Kah Whye (Giám đốc WAN-IFRA khu vực châu Á-Thái Bình Dương) cho biết: Các nhà xuất bản tin tức toàn cầu mong đợi 20% tổng doanh thu của họ sẽ đến từ các nguồn thu mới. Cụ thể là đến từ tổ chức sự kiện, gọi vốn đầu tư, đối tác của các nền tảng khác, hoặc kinh doanh dữ liệu…
Trong khi đó, theo khảo sát quy mô lớn nhất từ trước tới nay được Hội Nhà báo Việt Nam tiến hành đầu năm 2024, 3 nguồn thu chính của các cơ quan báo chí tại Việt Nam vẫn là các nguồn truyền thống, bao gồm: quảng cáo trên báo in (63,3%), ngân sách nhà nước (62,4%), hợp đồng truyền thông (44%)... Còn lại, những nguồn thu mà báo chí thế giới đang đẩy mạnh thì vẫn còn khá thấp, hay thậm chí là bằng 0 (thu phí đọc báo điện tử).

Nếu so sánh giữa thị trường báo chí thế giới và Việt Nam, có thể thấy nhiều bất cập, với những số liệu trái ngược hẳn nhau. Chẳng hạn, nếu không tính các nguồn thu truyền thống là quảng cáo và doanh thu từ độc giả, thì tổ chức hội thảo, sự kiện là nguồn thu ngoài truyền thống lớn nhất của báo chí thế giới. Nhưng tại Việt Nam, nguồn thu này chỉ xếp thứ 7, theo khảo sát của Hội Nhà báo.
Hầu hết các nguồn thu mới được WAN-IFRA liệt kê đều là hiệu ứng của chuyển đổi số. Hay nói cách khác, chuyển đổi số đã giúp nhiều cơ quan báo chí khai phá được những vùng đất mới, có thể chưa màu mỡ như mong đợi, nhưng cho thấy thực sự có tiềm năng; và cũng bởi báo chí không thể quay lại được thời “in báo ăn tiền” như trước đây nữa.
Mở lối cho nhiệm vụ tăng doanh thu
Các nền tảng số có quá nhiều dư địa để báo chí phát triển, cả phát triển độc giả lẫn phát triển nguồn thu. Lấy ví dụ từ thị trường Việt Nam, theo báo cáo của We Are Social năm 2024, với quy mô 100 triệu người, chúng ta có tới 78% dân số tiếp cận được với Internet (thậm chí là tốc độ cao) và 72% dân số đang tương tác trên các nền tảng truyền thông xã hội.
Đứng trước thực trạng đó, Chính phủ đã sớm ban hành Chiến lược Chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, tầm nhìn đến 2030. Một trong những điểm nổi bật nhất của chiến lược này là đã coi “kiếm tiền” là nhiệm vụ quan trọng. Cụ thể, chiến lược ghi rõ: “Các cơ quan báo chí tối ưu hóa nguồn thu, trong đó 50% cơ quan báo chí tăng doanh thu tối thiểu 20%”.
Các mục tiêu khác bao gồm 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên nền tảng số, 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tập trung, 100% cơ quan báo chí hoạt động theo mô hình tòa soạn hội tụ, sản xuất sản phẩm báo chí số.
Vậy thì, mục tiêu nguồn tăng nói trên sẽ đến từ đâu nếu không phải từ nền tảng số, trong bối cảnh những nguồn thu truyền thống đang tụt dần đều? Hỏi cũng đã là trả lời, và nhiều cơ quan báo chí đang tự vỗ trán, tại sao mình lại không nghĩ đến những nguồn thu này từ sớm hơn.
Đơn cử, một đại lý chính thức của Google trong lĩnh vực quảng cáo kỹ thuật số tại Việt Nam chia sẻ, việc phát triển quảng cáo kỹ thuật số tại các tòa soạn ngoài Bắc khá khó khăn, do đa phần lãnh đạo các cơ quan báo chí vẫn trông cậy vào các nguồn thu truyền thống, dù nó đang giảm dần đều. Nghĩa là nhiều tòa soạn vẫn chưa hoặc chậm thích nghi với sự thay đổi của môi trường truyền thông số.
Nguồn thu từ các nền tảng số có thể chưa tạo sức bật đáng kể như mong đợi, nhưng lợi ích nằm ở chỗ, việc bắt tay với các nền tảng số (mô hình Partnership with other platforms) chắc chắn sẽ giúp báo chí tiếp cận nhiều độc giả hơn, cải thiện trải nghiệm của người dùng, đa dạng hóa nội dung (chủ yếu thông qua video và podcast). Hơn nữa, một khi Google, Facebook đã nắm tỷ lệ lớn từ quảng cáo kỹ thuật số thì việc hợp tác với các nền tảng này để chia sẻ doanh thu đó cũng không phải là một ý tưởng tồi (tạm bỏ qua những mặt hạn chế như việc kiểm soát quảng cáo hiển thị trên các tảng số).

Còn nếu nói không với thứ đơn giản nhất như quảng cáo số, các cơ quan báo chí cũng sẽ tự giới hạn mình ở những mô hình doanh thu khác từ môi trường số như thương mại điện tử, tiếp thị liên kết hay kinh doanh dữ liệu… Bài học mở rộng biên độ nội dung, mở rộng nền tảng đã được truyền cảm hứng từ tờ báo hàng đầu thế giới như New York Times (NYT), với việc mua lại The Athletic (mở rộng sang thể thao) hay mở chuyên trang Wiredcutter (đăng cả công thức nấu ăn, games, câu đố…), vừa tăng thị phần quảng cáo kỹ thuật số, vừa tăng được lượng người đăng ký thuê bao.
Cách tiếp cận này của NYT giúp họ tự tin đặt mục tiêu tăng trưởng 50% số thuê bao mua gói đăng ký xem được nhiều sản phẩm của báo. Đi kèm theo đó đương nhiên là lợi ích tài chính. Doanh thu tháng của người dùng đăng ký theo gói cao hơn 44% doanh thu từ nhóm độc giả chỉ xem tin tức. Việc cung cấp sản phẩm đi kèm dịch vụ tin tức cốt lõi không chỉ làm tăng giá trị của người đăng ký thuê bao mà còn tăng cường khả năng giữ chân độc giả trong thời gian dài hơn.
Đầu tư cho công nghệ là đầu tư cho tương lai
Đương nhiên, để tạo nguồn doanh thu bền vững từ môi trường số, các cơ quan báo chí cũng cần đầu tư cho công nghệ. Bởi chuyển đổi số không thể không gắn liền với nhiệm vụ này, bên cạnh đào tạo kỹ năng cũng như tuyển dụng nhân sự mới. Trong nhiều diễn đàn báo chí được tổ chức từ khi bắt đầu công cuộc chuyển đổi số, nhiều chuyên gia trong nước từng chỉ rõ, rằng đa phần các cơ quan báo chí tại Việt Nam mới chỉ ở giai đoạn tin học hóa (tức vung tiền mua sắm máy móc) chứ chưa biết cách tạo giá trị gia tăng từ đống máy móc hiện đại được mua về.
Trong khi đó, sự phát triển của truyền thông số được WAN-IFRA mô tả như sóng sau đè sóng trước. Cơn bão Generative AI đang cuốn qua, có thể thay đổi cả cuộc chơi, biến những gì chúng ta ngỡ là mới mẻ chỉ đôi ba năm trước trở nên lạc hậu, cũ kỹ trong nháy mắt.
Trong báo cáo được trình bày ở Hội báo Xuân 2024, chuyên gia của WAN-IFRA từng nhận định, “chuyển đổi số không phải sự kết thúc, mà là đang mở ra cơ hội mới cho đa dạng hóa nguồn thu”. Tức nó phụ thuộc vào tinh thần đổi mới sáng tạo của chính chúng ta.
Kinh tế báo chí: Góc nhìn từ lịch sử
'Không có kinh tế, không thể có cơ quan báo chí mạnh'
Báo chí cần cho phép độc giả, DN tham gia quá trình tạo dựng nội dung
- Ôn cố tri tân: Làm giàu từ kinh doanh báo chí 19/06/2022 09:59
- Vì sao báo chí Việt Nam phải bước vào lộ trình chuyển đổi số? 19/06/2022 04:49
- 'Không có kinh tế, không thể có cơ quan báo chí mạnh' 14/06/2024 11:26
‘Đòn bẩy mềm’ trong chiến lược giảm nghèo bền vững ở Quảng Ngãi
(VNF) - Tại Quảng Ngãi, việc đầu tư cho truyền thông, đưa chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, đang dần trở thành “đòn bẩy mềm”, giúp chính sách đi vào cuộc sống và tạo chuyển biến thực chất trong công cuộc giảm nghèo.
Phụ nữ vùng biên vào lớp học xóa nghèo: Nâng tri thức để chống đói nghèo
(VNF) - Không bắt đầu từ những dự án lớn hay khoản đầu tư hàng chục tỷ đồng, hành trình giảm nghèo bền vững ở miền Tây Quảng Trị đang được khơi mở từ những lớp học xóa mù chữ dành cho phụ nữ dân tộc thiểu số. Ở đó, tri thức trở thành “điểm tựa mềm” nhưng mang tính quyết định, giúp người dân tiếp cận chính sách, vận dụng hỗ trợ và từng bước thoát nghèo một cách bền vững.
Tăng trưởng hai con số: Tăng cung tiền nhưng phải kiềm chế lạm phát
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
'Giảm nghèo thông tin': Bước đi quan trọng trên lộ trình giảm nghèo bền vững
(VNF) - Thiếu thông tin không chỉ làm hạn chế cơ hội phát triển mà còn là rào cản lớn khiến người nghèo khó có thể thoát nghèo một cách bền vững. Vì vậy, trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, bên cạnh việc hỗ trợ về sinh kế, tín dụng, y tế hay giáo dục, một yếu tố ngày càng được khẳng định có vai trò nền tảng, đó là giảm nghèo thông tin.
Đồng vốn thoát nghèo: Đồng vốn nhỏ và bài toán sinh kế bền vững ở
(VNF) - Những đồng vốn nhỏ, được phân bổ từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025, đang từng bước trở thành “bệ phóng” giúp người nghèo Hà Tĩnh chuyển từ tư duy trông chờ hỗ trợ sang chủ động tổ chức sản xuất, nâng thu nhập và hình thành sinh kế ổn định.
Hà Tĩnh: Giảm nghèo từ gốc bằng cuộc dịch chuyển lao động lớn nhất thập kỷ
(VNF) - Từ những lớp học nghề đỏ đèn đến tận đêm khuya, đến dòng công nhân trẻ nối nhau vào Khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh đang chứng kiến cuộc “lột xác” lớn nhất 10 năm: chuyển từ lao động phổ thông sang lực lượng lao động kỹ thuật. Một hành trình bắt đầu từ nông thôn, nhưng đang làm thay đổi cả bản đồ việc làm của tỉnh.
Mục tiêu tăng trưởng 10% và những rủi ro có thể làm 'gãy nhịp' kỳ vọng
(VNF) - PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Trưởng Bộ môn Thị trường Tài chính (ĐH Kinh tế TP.HCM) cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP từ 10% trở lên trong năm 2026 không phải là quá sức với Việt Nam. Tuy nhiên, khả năng hiện thực hóa mục tiêu này phụ thuộc quyết định vào chất lượng triển khai cải cách, từ chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế đến năng lực thực thi chính sách ở cấp vĩ mô và địa phương.
Bài học Thanh Hóa: Gỡ nút thắt 'có tiền không tiêu được', từ giảm nghèo hướng đến làm giàu
(VNF) - Được ví như một "Việt Nam thu nhỏ" với địa hình phức tạp và quy mô dân số đông, Thanh Hóa bước vào giai đoạn 2021 – 2025 với bộn bề thách thức trong việc đảm bảo an sinh xã hội tại khu vực miền núi "phên dậu". Thế nhưng, bằng tư duy quản trị quyết liệt và hiệu quả thực tế từ dòng vốn của 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia, địa phương này đang tạo nên một kỳ tích giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
Sàn chứng khoán chuyên biệt cho khởi nghiệp và quỹ đầu tư mạo hiểm cho đổi mới sáng tạo
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
‘Sửa luật để tạo mô hình trung gian, tạm gọi là doanh nghiệp hộ kinh doanh’
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
Dòng vốn toàn cầu dồn về châu Á: Việt Nam 'vụt sáng' thành điểm đến chiến lược
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
Thí điểm cơ chế đặc thù cho dự án lớn: 'Cần chọn đúng trục phát triển để Hà Nội bứt phá'
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
Ngưỡng miễn thuế 500 triệu: ‘Nặng tay với nhóm lợi nhuận thấp, nhẹ tay với nhóm cao'
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Tăng trưởng 10%: ‘Khơi thông túi tiền, củng cố niềm tin tiêu dùng của dân’
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
‘Tăng trưởng trên 10% cũng được nhưng đừng theo cách cũ’
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
Việt Nam được gì sau 1 năm Hiệp định VIFTA có hiệu lực?
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Tăng trưởng 10%: Việt Nam cần hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
'Vàng trong dân là 1 dạng dự trữ, tại sao lại coi là đầu cơ hay tiêu cực?'
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
Doanh nghiệp nhà nước: ‘Chỉ cần dưới 100, quy mô tăng gấp 10 – 15 lần’
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV: Tổng kết để mở đường
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
CIO EQuest: Tích hợp con người và văn hóa mới là chìa khóa M&A giáo dục
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
Xây trường học xanh giữa đô thị: Thách thức không chỉ là chi phí
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
‘Đòn bẩy mềm’ trong chiến lược giảm nghèo bền vững ở Quảng Ngãi
(VNF) - Tại Quảng Ngãi, việc đầu tư cho truyền thông, đưa chính sách đến gần hơn với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, đang dần trở thành “đòn bẩy mềm”, giúp chính sách đi vào cuộc sống và tạo chuyển biến thực chất trong công cuộc giảm nghèo.
Bảy tháng sau ngày khởi công, tiến độ xây Cầu Tứ Liên thế nào?
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.






































































